Bộ tư lệnh không quân Ukraine thông báo Nga sử dụng 44 máy bay không người lái (UAV) tự sát kiểu Shahed-136/131 để tấn công nước này rạng sáng 28/9, nhằm vào các tỉnh Odessa và Mykolaiv ở miền nam, cùng Kirovohrad ở miền trung.

Đây là số lượng UAV tự sát được Nga huy động nhiều nhất cho một cuộc tấn công trong tháng 9. "Đó có thể là con số kỷ lục", tỉnh trưởng Mykolaiv Vitali Kim nói.

Đại úy Andriy Rudyk, phát ngôn viên Trung tâm Nghiên cứu Chiến lợi phẩm và Vũ khí Triển vọng thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine, nói rằng kết quả phân tích các mảnh vỡ UAV cho thấy chúng được trang bị đầu đạn thế hệ mới, bên cạnh động cơ, pin điện và khung thân cải tiến so với thiết kế nguyên gốc của Iran.

Đầu đạn trên UAV Geran bị Ukraine thu giữ và công bố hôm 28/9. Ảnh: Drive

"Đầu đạn mới được nhồi lượng lớn bi wolfram, khác biệt đáng kể so với thiết kế đầu đạn nổ văng mảnh nguyên bản của Shahed-136. Khối nổ nhồi trong đầu đạn có thể bắn những viên bi này ra diện tích rất rộng xung quanh điểm nổ. Khối lượng riêng lớn và độ cứng cao của bi wolfram giúp chúng xuyên phá tốt hơn, đồng thời gây thiệt hại nặng hơn với mục tiêu", đại úy Rudyk cho hay.

Bi wolfram vốn là thành phần quan trọng của đầu đạn trên rocket dẫn đường GMLRS của pháo phản lực M270 MLRS và M142 HIMARS được Mỹ viện trợ cho Ukraine.

Đại úy Rudyk không tiết lộ hiệu quả của đầu đạn chứa bi wolfram trên UAV tự sát Nga, thêm rằng những cải tiến khác không thay đổi đặc tính kỹ chiến thuật của phi cơ, mà chủ yếu nhằm hạ giá thành chế tạo và tăng sản lượng máy bay.

Đây là lần thứ hai Nga nâng cấp đầu đạn cho UAV Geran, phiên bản nội địa được nước này phát triển dựa trên dòng Shahed-136/131.

Tổ chức Nghiên cứu Vũ khí Xung đột (CAR) có trụ sở tại Anh hồi tháng 2 công bố phân tích đầu đạn chưa nổ thu được từ UAV Geran-1 rơi tại tỉnh Odessa, miền nam Ukraine, cho thấy phi cơ này lắp đầu nổ văng mảnh với hàng trăm khối kim loại nhỏ ở hai bên, kèm theo 18 đầu nổ xuyên tự định hình (EFP) bao quanh phần giữa thân thiết bị, tạo thành vùng sát thương 360 độ quanh điểm rơi của UAV.

EFP là vũ khí ứng dụng nguyên lý nổ lõm, gồm ống kim loại nhồi đầy thuốc nổ với một đầu được hàn kín, đầu còn lại hướng về mục tiêu được lắp một đĩa kim loại lõm, thường làm từ thép hoặc đồng. Khi được kích hoạt, khối thuốc nổ sẽ biến đĩa kim loại thành một đầu đạn và bắn nó đi với tốc độ lên tới 5.760 km/h.

Đầu đạn EFP có thể phóng đi rất xa, xuyên phá lớp giáp thép dày bằng một nửa đĩa kim loại ban đầu, đủ sức tiêu diệt nhiều loại thiết giáp hiện đại, kể cả xe tăng chiến đấu chủ lực.

Sự kết hợp giữa đầu nổ mảnh và EFP giúp tăng tối đa khả năng xé rách, phá hủy những mục tiêu như nhà máy điện, trạm biến áp cỡ lớn, mạng lưới truyền tải và phân phối điện. Chúng cũng khiến nỗ lực sửa chữa gặp nhiều khó khăn hơn so với đầu đạn thông thường.

Đầu đạn UAV tự sát Nga rơi tại tỉnh Odessa, miền nam Ukraine, hồi tháng 10/2022. Ảnh: CNN

"Các loại vũ khí liên tục được cải tiến trong xung đột. Sự xuất hiện của các loại đầu đạn nâng cấp, cùng với hàng loạt hệ thống điện tử nội địa Nga và thay đổi kết cấu, cho thấy dòng Geran ngày càng nguy hiểm. Số lượng ngày càng tăng của chúng cũng đặt ra nhiều mối đe dọa mới cho Ukraine", biên tập viên Howard Altman viết trên chuyên trang quân sự War Zone của Mỹ.

Báo cáo được CAR công bố hồi tháng 8 cho thấy Nga đã sao chép, cải tiến thành công mẫu Shahed và bắt đầu tự sản xuất phiên bản Geran-2 nội địa. Dây chuyền chế tạo Geran-2 nhiều khả năng đã hoạt động từ tháng 3, sớm hơn một năm so với nhận định của phương Tây, và loại phi cơ này đang tham gia nhiều đợt tập kích mục tiêu tại Ukraine.

Điều này cho phép Nga huy động lượng lớn UAV tự sát để buộc Ukraine tiêu thụ những loại tên lửa phòng không đắt tiền. Mỗi chiếc Geran-2 có giá ước tính 20.000 USD, trong khi tên lửa AIM-120 dùng trong hệ thống NASAMS được phương Tây viện trợ cho Ukraine có giá 500.000 đến một triệu USD.

"Mức độ bất cân xứng nghiêm trọng này sẽ ngày càng tồi tệ hơn khi Nga đẩy mạnh dây chuyền tự sản xuất Geran trong những năm tới", Altman cảnh báo.