Giới chức Mỹ cho biết cựu ngôi sao đội tuyển bóng rổ nữ Griner, 31 tuổi, được thả hôm nay và Tổng thống Joe Biden, Phó tổng thống Kamala Harris đã nói chuyện qua điện thoại với cô. Ông Biden sau đó cho biết Griner hiện "sức khỏe tốt, an toàn và đang trên máy bay trở về Mỹ".

Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận đã trao đổi Brittney Griner để lấy công dân Nga Viktor Bout tại sân bay Abu Dhabi, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). "Cuộc trao đổi công dân Nga Viktor Bout và công dân Mỹ Brittney Griner đã thành công", bộ này cho hay.

Theo ông Biden, UAE đã tạo điều kiện thuận lợi để Brittney Griner được Nga thả trong cuộc trao đổi tù nhân và ông bày tỏ cảm ơn nước này.

Cuộc trao đổi tù nhân diễn ra sau nhiều tuần kỳ vọng của dư luận Mỹ. Truyền thông Nga trước đó cho biết quá trình đàm phán được các cơ quan tình báo hai nước tiến hành bí mật, dựa trên những khuôn khổ đã được thống nhất giữa Tổng thống Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Biden.

Cựu ngôi sao đội tuyển bóng rổ nữ Mỹ Brittney Griner (trái) và công dân Nga Viktor Bout. Ảnh: AP.

Griner bị bắt hồi tháng 2 với cáo buộc tàng trữ ma túy, bị giam tại Yavas, tỉnh Mordovia, miền tây nước Nga. Tòa án Nga hồi tháng 10 bác đơn kháng cáo của Griner, giữ mức 9 năm tù trong bản án được đưa ra hai tháng trước.

Nga bắt Griner trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Moskva leo thang vì xung đột Ukraine. Ông Biden cho rằng bản án với Griner là "không thể chấp nhận được".

Trong khi đó, Bout được mệnh danh là "lái súng tử thần" và "kẻ phá lệnh trừng phạt". Ông Bout sinh năm 1967 tại Dushanbe, Tajikistan và gia nhập quân đội Liên Xô khi 18 tuổi. Năm 1995, ông Bout bắt đầu mua vận tải cơ thời Liên Xô và thành lập hãng hàng không Air Cess, chuyên chuyển vũ khí đi bán khắp nơi trên thế giới.

Trong gần hai thập kỷ, ông Bout là một trong những lái buôn vũ khí nổi tiếng và bị truy nã gắt gao nhất thế giới. Ông Bout bị đặc vụ Mỹ gài bẫy và bị bắt tại Thái Lan năm 2008. 4 năm sau, ông bị tòa án ở Manhattan, Mỹ kết án 25 năm tù. Ông Bout nhiều lần bác bỏ mọi cáo buộc và khẳng định mình là một doanh nhân hợp pháp.

Truyền thông Mỹ hồi tháng 7 đưa tin chính quyền Tổng thống Biden đề nghị trao đổi ông Bout với Nga để đảm bảo hai công dân là Griner và cựu lính thủy đánh bộ Paul Whelan được phóng thích. Quyết định này được đưa ra sau nhiều tháng tranh luận nội bộ, trong đó Bộ Tư pháp Mỹ được cho là phản đối đề xuất.

Whelan bị kết án 16 năm tù hồi năm 2020 vì tội gián điệp, cáo buộc mà anh phủ nhận. Theo luật sư của Whelan, anh này hiện vẫn bị giam ở Nga, cùng nhà tù nơi Griner từng bị giam, và các cuộc đàm phán phóng thích Whelan đang được tiếp tục.