Trận địa của các binh sĩ Ukraine nằm sâu trong rừng, cách vị trí quân đội Nga hơn 1,5 km, nơi cứ vài phút lại có tiếng đạn pháo rền vang. Khắp nơi trên mặt đất là bom mìn chưa nổ, vì vậy những người lính Ukraine không dám bước đến bất cứ nơi nào mà họ chưa từng đặt chân qua. Họ mang hành lý nhẹ để có thể nhanh chóng tiến công khi có lệnh.

Một binh sĩ Ukraine ở khu vực Donetsk, miền đông nước này, hồi tháng 11. Ảnh: AP.

Trong tiền đồn chật chội, đầy bùn đất được đào vội vàng, một chỉ huy Ukraine phóng to hình ảnh trên máy tính bảng để cho phóng viên của Washington Post thấy lực lượng của họ đã áp sát Kreminna, thành trì do quân Nga kiểm soát và là cửa ngõ tiềm năng cho quân đội Ukraine tiến vào tỉnh Lugansk, miền đông đất nước.

"Chúng tôi đã đẩy lùi họ và giờ chúng tôi chỉ cần phá hủy các tuyến hậu cần của họ", phó tiểu đoàn trưởng thuộc Lữ đoàn Slobozhanska số 5 của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine, người có mật danh "Tor", nói. "Ngay khi đánh mất tuyến cung cấp hậu cần, họ sẽ phải từ bỏ vị trí của mình. Họ sẽ không thể mang thêm quân tiếp viện hay đạn dược".

Chưa đầy một tháng sau khi Nga rút quân khỏi bờ tây sông Dnieper và thành phố Kherson, miền nam Ukraine, tâm điểm của cuộc xung đột một lần nữa chuyển sang khu vực miền đông, nơi giao tranh giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn đã diễn ra dai dẳng từ năm 2014.

Tại đây, Ukraine vẫn ở thế tiến công. Tuy nhiên, đà tiến của họ chậm chạp hơn và khó khăn hơn so với cuộc phản công bất ngờ đã đẩy lùi lực lượng Nga khỏi gần như toàn bộ khu vực đông bắc Kharkov chỉ trong một tuần hồi tháng 9.

Giới chức Ukraine đã bác bỏ khả năng sẽ ngừng chiến dịch phản công trong mùa đông lạnh giá, song họ thừa nhận rằng các trận chiến ở Donetsk và Lugansk, thuộc vùng Donbass ở miền đông Ukraine, hiện vô cùng khó khăn. Điều này dường như cho thấy ưu tiên mới mà Tổng thống Nga Vladimir Putin và các chỉ huy của ông đặt ra: Tránh chịu thêm thất bại sau những cuộc rút lui ở miền bắc và miền nam Ukraine.

Con đường dẫn vào khu rừng gần thành phố Kreminna, miền đông Ukraine, bị cây đổ chắn ngang hôm 3/12. Ảnh: Washington Post.

Ông Putin đã nhiều lần nói rằng mục tiêu chính trong chiến dịch quân sự của ông là "giải phóng" toàn bộ Donbass. Điều này đồng nghĩa Nga sẽ khó lòng chấp nhận nếu phải hứng chịu thêm một thất bại trên chiến trường tại đây.

Tiền tuyến của Nga ở miền đông Ukraine thường được gia cố bởi ba lớp phòng thủ. Sau một cuộc tấn công từ Kiev, quân tiếp viện Nga từ tuyến sau thường được điều đến chi viện chỉ sau vài giờ, giúp họ bịt lỗ hổng trên phòng tuyến.

Oleh, một chỉ huy Ukraine đang chiến đấu gần Kreminna, cho hay sau khi đơn vị anh tấn công lực lượng Nga ở một ngôi làng phía bắc thành phố, máy bay không người lái (UAV) trinh sát đã phát hiện hai xe tải chở thêm quân tới ngay sáng hôm sau.

"Quân họ rất đông", Oleh nói thêm.

Quân đội Ukraine đang chiến đấu để ngăn chặn lực lượng Nga liên tục tấn công tại thành phố Bakhmut thuộc vùng Donetsk, hiện là nơi diễn ra những trận giao tranh ác liệt nhất trong cuộc xung đột. Mục tiêu của Kiev là ngăn không cho Moskva chiếm các thành phố Kramatorsk và Slovyansk nằm cách Bakhmut không xa.

Trong lúc này, Ukraine đã bắt đầu giành được lợi thế ở vùng rìa tỉnh Lugansk, nơi tiếp giáp với biên giới Nga. Nhiều lữ đoàn đang tấn công trên hai mặt trận, từ phía bắc, hướng tới thành phố Svatove, và từ phía đông, hướng tới Kreminna.

Giành lại cả hai vị trí chiến lược trên sẽ đe dọa quyền kiểm soát của Nga đối với các thành phố Severodonetsk và Lysychansk, nơi đã rơi vào tay Nga hồi cuối tháng 6, đầu tháng 7.

"Bất kỳ thất bại nào đối với họ bây giờ đều có tác động rất lớn, vì vậy họ đang chiến đấu hết mình để bảo vệ cả những vùng lãnh thổ rất nhỏ", Tor mô tả.

Oleksandr, một chỉ huy Ukraine, giải thích khó khăn chính cản bước tiến của quân đội nước này là thời tiết ẩm ướt, khiến xe tăng và thiết giáp thường xuyên sa lầy. Nhưng gần đây, khi mùa đông đến, nhiệt độ giảm xuống khiến mặt đất đóng băng, giúp phương tiện di chuyển thuận lợi hơn.

Nhưng thời tiết lạnh giá cũng gây ra nhiều khó khăn cho binh sĩ. Đơn vị của Tor đóng quân trong khu rừng gần Kreminna, rất sát lực lượng Nga, nên họ không dám đốt lửa sưởi ấm khu vực sinh hoạt ngoài trời của mình, bởi điều này có thể khiến họ lộ vị trí. Họ mặc nguyên áo khoác đi ngủ trong những chiếc túi ngủ lạnh buốt. Sau một tuần tiến công, họ đã áp sát Kreminna trong phạm vi khoảng 8 km.

Một cây cầu bị phá hủy trên đường đến thành phố Kreminna, miền đông Ukraine, hôm 4/10. Ảnh: Washington Post.

Những gì diễn ra trong một ngày ở đây giống như một tháng ở các nơi khác. Chỉ có một con đường đất hẹp uốn lượn dẫn vào rừng. Lính Nga biết đó là huyết mạch được các binh sĩ Ukraine sử dụng để đưa quân tiếp viện và sơ tán người bị thương ra khỏi vùng nguy hiểm. Vì vậy, quân đội Nga liên tục tấn công con đường này bằng pháo binh. Bên rìa đường là xác những chiếc xe bị phá hủy.

Tuần trước, trong khi sơ tán một đồng đội bị thương, Roman Kabashnuy, thành viên trong đơn vị của Tor, đã phóng ôtô hết tốc lực trên con đường gập ghềnh để cố gắng đưa thương binh tới trạm y tế nhanh hơn.

Người lính bị thương hét lên đau đớn ở ghế sau, nhưng Kabashnuy không thể giảm tốc độ. Đi chậm lại có thể đồng nghĩa với cái chết, bởi đạn pháo có thể dội xuống bất cứ lúc nào.

Chỉ một giờ sau khi Kabashnuy chở các phóng viên Washington Post tới vị trí tiền tuyến của đơn vị, hành trình họ trở về trông khác hẳn. Cây cối trúng đạn pháo đổ rạp ngổn ngang và có thêm một hố đạn mới trên đường.

"Nhiều thứ đã thay đổi rồi", Kabashnuy nói, trong khi đồng đội lao ra khỏi xe để di chuyển một cái cây đổ khỏi đường. "Đây là cách chúng tôi sống ở đây".