"Nga có truyền thống không nói xấu người qua đời, nhưng kẻ phản bội này coi như đã chết khi lên kế hoạch thực hiện hành vi dơ bẩn và tồi tệ đó", Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR) Sergei Naryshkin nói hôm nay, khi được đề nghị bình luận vụ phi công đào tẩu Maxim Kuzminov bị bắn chết ở Tây Ban Nha hồi tuần trước.

Đây là lần đầu quan chức tình báo Nga lên tiếng về sự việc kể từ khi Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) xác nhận Kuzminov đã chết trong vụ nổ súng ở thị trấn Villajoyosa thuộc tỉnh Alicante, Tây Ban Nha.

Kuzminov trong cuộc họp báo tại Kiev, Ukraine, tháng 9/2023. Ảnh: Trung tâm Truyền thông Ukraine

Truyền thông Tây Ban Nha tuần trước đưa tin một người đàn ông mang giấy tờ Ukraine trúng nhiều phát đạn bên ngoài ngôi nhà ở Villajoyosa. Nhân chứng nói rằng một ôtô rời hiện trường ngay sau sự việc, các điều tra viên đã tìm thấy chiếc xe trong tình trạng cháy rụi, nhưng hiện chưa rõ sát thủ là ai.

Truyền thông Ukraine cho hay Kuzminov nhiều khả năng đã mang danh tính giả khi tới Tây Ban Nha.

Kuzminov, đại úy thuộc Trung đoàn trực thăng độc lập số 319 của Nga, hồi tháng 8/2023 điều khiển trực thăng Mi-8 đáp xuống sân bay Poltava ở Ukraine. Trong video phỏng vấn được GUR công bố sau đó, Kuzminov cho biết đã chủ động liên hệ với giới chức Ukraine và nhận được "đảm bảo về an toàn" cho bản thân cùng gia đình nếu đồng ý đào tẩu và mang theo chiếc Mi-8.

Tướng Kyrolo Budanov, lãnh đạo GUR, cho biết có hai quân nhân Nga khác ở trên chiếc Mi-8 vào thời điểm máy bay hạ cánh. Những người này không biết về kế hoạch đào tẩu của Kuzminov và đã tìm cách chạy trốn khi nhận ra mình đang ở sân bay đối phương, buộc lực lượng Ukraine phải "vô hiệu hóa".

Trực thăng Mi-8 được Kuzminov điều khiển hạ cánh trên sân bay Ukraine. Ảnh: GUR

Tuy nhiên, truyền thông Nga nói rằng vết đạn trên thi thể hai quân nhân cho thấy họ bị Kuzminov hạ sát trước khi hạ cánh, khiến Kuzminov có thể bay tới Poltava mà không bị cản trở.

Giới chuyên gia nhận định chiếc Mi-8 mà Kuzminov giao nộp có thể mang lại nhiều thông tin giá trị về kỹ thuật cho Ukraine, do đây là một trong các phiên bản mới nhất của dòng này.

Tình báo Ukraine hồi tháng 9/2023 đã thưởng 18,4 triệu hryvnia, tương đương 500.000 USD, cho Kuzminov theo đạo luật do quốc hội nước này thông qua. Kuzminov sau đó được cho là đã quyết định chuyển đến sinh sống tại Tây Ban Nha thay vì ở lại Ukraine.