Khi được hỏi về viễn cảnh phương Tây chuyển tiêm kích F-16 cho Ukraine, Thứ trưởng Ngoại giao Alexander Grushko ngày 20/5 tuyên bố Nga "đã tính đến điều này trong tất cả kế hoạch" và "có tất cả biện pháp cần thiết để hoàn thành mục tiêu đã đặt ra".

"Chúng tôi nhận thấy các nước phương Tây vẫn chủ trương leo thang, điều này dẫn tới những rủi ro khổng lồ mà họ tự chuốc lấy", ông Grushko nói trong cuộc phỏng vấn bên lề phiên họp của Hội đồng Chính sách Đối ngoại và Quốc phòng (SVOP) ở thủ đô Moskva.

Tiêm kích F-16 thuộc biên chế Vệ binh Quốc gia Mỹ trong buổi diễn tập tháng 11/2022 ở Arizona. Ảnh: U.S. Air National Guard

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cùng ngày cáo buộc Mỹ "cố tình tuyên bố mập mờ" về lập trường cung cấp F-16 cho Ukraine kèm điều kiện không dùng tiêm kích này tập kích lãnh thổ Nga.

"Mỹ về cơ bản đang phát động 'chiến tranh lai' không chỉ nhằm vào Nga mà còn cả khu vực, họ không chừa một ai. Mỹ không chỉ đối đầu với đất nước chúng tôi mà còn dùng lãnh thổ Ukraine cho mục đích riêng của họ", bà Zakharova nói.

Trước đó, quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Joe Biden cam kết hỗ trợ các đồng minh cùng đối tác đào tạo phi công và chuyển giao tiêm kích F-16 cho Ukraine. Liên minh các quốc gia tham gia nỗ lực nói trên "sẽ quyết định thời điểm chuyển giao tiêm kích, số lượng và bên cung cấp".

Quyết định của Mỹ được đánh giá là đặc biệt quan trọng, do các đồng minh cần Washington phê duyệt việc tái xuất khẩu vũ khí và thiết bị quân sự sang nước thứ ba, trong đó có tiêm kích F-16.

Mỹ dẫn đầu liên minh viện trợ quân sự cho Ukraine sau khi chiến sự với Nga bùng phát hồi tháng 2/2022. Lượng vũ khí mà phương Tây đã chuyển tới Ukraine có trị giá hàng chục tỷ USD, trong đó có xe tăng chủ lực, thiết giáp, tên lửa phòng không và tên lửa hành trình tầm xa.

Tuy nhiên, Mỹ từng phản đối cung cấp tiêm kích tiên tiến cho Ukraine do lo ngại tiến trình kéo dài và tốn kém, cũng như làm tình hình leo thang. Các quan chức Mỹ nhận định có nhiều phương án với chi phí hiệu quả hơn nhằm tăng cường khả năng phòng không của Ukraine.

Mark Cancian, chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ, từng nhận định tiêm kích F-16 "rất đắt và sẽ không thay đổi toàn diện cán cân sức mạnh" trong xung đột Nga - Ukraine. Tuy nhiên, ông Cancian đánh giá F-16 mang ý nghĩa tâm lý trong bối cảnh Ukraine liên tục đề nghị phương Tây viện trợ tiêm kích.

Cục diện chiến trường Nga - Ukraine. Đồ họa: WP