Lễ ký hợp đồng giữa Boeing và NATO. (Nguồn: Chicago Tribune)

Đây được xem là động thái nhằm chứng tỏ sức mạnh của quan hệ hợp tác xuyên Đại Tây Dương ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh của liên minh quân sự này tại London (Anh) vào đầu tháng tới.

Đội máy bay AWACS gồm 14 máy bay Boeing 707, hiện đang triển khai tại căn cứ không quân ở Đức, được cải tiến với hệ thống radar và cảm biến tầm xa để cảnh báo sớm sự xuất hiện của các loại máy bay, tên lửa, tàu chiến và các khí tài quân sự khác. Các máy bay AWACS hiện đã được nâng cấp hệ thống trao đổi thông tin thông qua các đường dẫn dữ liệu số (link) với bộ chỉ huy trên mặt đất, trên biển và trên không, song vẫn cần cải thiện khả năng truyền dữ liệu.

Theo hợp đồng, AWACS sẽ được "đại tu" với bộ xử lý máy tính mạnh hơn, cùng những máy chủ và thiết bị mới. Chương trình nâng cấp máy bay AWACS sẽ do 16 nước đồng minh trong NATO góp quỹ, và một số khâu sẽ dành cho các nhà cung cấp châu Âu như Leonardo và Airbus.

Phát biểu với báo giới trong cuộc họp báo chung với Chủ tịch Boeing Michael Arthur (Mai-cơn Ác-thơ), Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết: "Việc hiện đại hóa (các máy bay AWACS) sẽ đảm bảo NATO tiếp tục đi đầu về công nghệ..., cung cấp cho AWACS các năng lực thông tin và kết nối mạng mới thông minh hơn để tiếp tục các nhiệm vụ quan trọng của mình."

Một quan chức NATO mô tả AWACS là một biểu tượng của đoàn kết nội khối, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump hoài nghi về giá trị của NATO và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thì cho rằng NATO đang trong tình trạng "chết não."

AWACS là loại máy bay do thám, có khả năng phát hiện máy bay, tên lửa, tàu biển và nhiều loại vũ khí khác của đối thủ ở vị trí cách xa biên giới của NATO. Loại máy bay này đã được phiên chế cho quân đội NATO từ năm 1982 và sẽ chấm dứt hoạt động vào năm 2035. AWACS đã được sử dụng trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất, những cuộc xung đột ở LB Nam Tư những năm 1990, ở Afghanistan và gần đây nhất là hỗ trợ cho cuộc chiến chống tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng, cũng như chiến dịch tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ vào Đông Bắc Syria.