Mặc dù bạn không thể cảm nhận được sự hiện diện của gan như trái tim, nhưng nếu bạn xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, gan sẽ cho bạn biết rằng nó đang hoạt động bình thường và cơ thể bạn đang ở trong tình trạng tốt. 

Nhưng nếu bạn không chú ý đến chế độ ăn uống trong thời gian dài, phản ứng của cơ thể cũng sẽ cho bạn biết rằng gan đang làm việc quá sức.

Dấu hiệu cảnh báo gan mệt mỏi

Gan đảm nhiệm các nhiệm vụ quan trọng của cơ thể như giải độc và trao đổi chất. Hút thuốc lá, thức khuya, chế độ ăn uống không cân bằng... và các nguyên nhân khác sẽ khiến gan phải làm việc quá sức, lâu dần gan sẽ có các dấu hiệu bất thường như chán ăn, giảm chất lượng ngủ, giảm trí nhớ, mệt mỏi mãn tính, ngứa da, vàng da quanh mắt, tăng/giảm cân, lòng bàn tay đỏ, ngực to, thay đổi tính cách, dễ bị bầm tím, phù chân/mắt cá chân, giảm khả năng tập trung, đau cơ thể, đầy hơi, thay đổi màu sắc nước tiểu, thường xuyên ớn lạnh, khô mắt và miệng...

Nếu là người bệnh gan, chế độ ăn sẽ được điều chỉnh theo nhu cầu tình trạng bệnh, nhưng đối với chế độ ăn bảo vệ gan của hầu hết những người khỏe mạnh, Tổ chức Gan của Mỹ (ALF) đề xuất 5 chiến lược sau.

Chiến lược 1: Tránh những thực phẩm hại gan

Tránh thức ăn nhiều chất béo, nhiều đường và nhiều muối, và tránh xa thức ăn chiên rán, bao gồm: gà rán, khoai tây chiên, bánh rán... Các đồ chiên rán, thực phẩm nhiều chất béo chứa nhiều axit béo no khi nạp vào cơ thể gây áp lực cho gan thường xuyên phải hoạt động nhiều, dễ bị tổn thương bởi các chất độc và gốc tự do. Ăn quá nhiều muối làm tăng huyết áp và cũng có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. 

Ngoài ra, tuyệt đối tránh các loại động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín như hàu và ngao.

Chiến lược 2: Hỏi ý kiến bác sĩ về việc uống rượu

Đồ uống có cồn có thể tạo ra nhiều vấn đề sức khỏe. Chúng có thể làm hỏng hoặc phá hủy các tế bào gan và gây sẹo cho gan của bạn. Hãy tham khảo đánh giá của bác sĩ về tình trạng gan để có thể tránh uống rượu hoặc hạn chế rượu bia. Nói chung phụ nữ hạn chế uống không quá 1 ly mỗi ngày, trong khi giới hạn uống rượu hàng ngày của nam giới là dưới 2 ly. 

Chiến lược 3: Chế độ ăn uống cân bằng

Để có một chế độ ăn được điều chỉnh tốt, hãy ăn chất xơ mà bạn có thể lấy từ trái cây tươi, rau, bánh mì nguyên hạt, gạo và ngũ cốc. Cũng nên ăn  thịt (nhưng hạn chế lượng thịt đỏ), sữa (sữa ít béo và một lượng nhỏ pho mát) và chất béo (chất béo “tốt” không bão hòa đơn và không bão hòa đa như dầu thực vật, quả hạch, hạt và cá). 

Chiến lược 4: Ăn nhiều thực phẩm chứa chất xơ hơn

Chất xơ giúp gan duy trì hoạt động bình thường, chẳng hạn như trái cây, rau, bánh mì nguyên cám, gạo và ngũ cốc... đều có thể đáp ứng nhu cầu về chất xơ của cơ thể.

Chiến lược 5: Uống nhiều nước

Uống đủ nước không chỉ có thể ngăn ngừa tình trạng mất nước xảy ra trong cơ thể mà còn giúp gan hoạt động tốt hơn. Nước sẽ giúp quá trình chuyển hóa các tế bào mỡ diễn ra tốt hơn. Lượng nước trong cơ thể thấp có thể làm tăng quá trình tích tụ mỡ và gan sẽ phải làm việc nhiều hơn.

Lưu ý: Việc duy trì sức khỏe của gan thực sự có thể được thực hiện trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý cũng rất quan trọng trong chiến lược chăm sóc cho gan và chú ý tập thể dục thường xuyên hơn.