Chưa đầy hai giờ sau khi ông Joe Biden ngày 15/5 khẳng định ủng hộ truyền thống tranh luận trực tiếp trên truyền hình giữa các ứng viên tổng thống, hai nhà báo chính trị hàng đầu của CNN gọi điện cho nhóm quản lý chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Donald Trump.

"Chúng tôi sẽ gửi cho ông bà đề xuất tranh luận vào hòm thư lúc 10h sáng", một nhà báo nói với Susie Wiles, Chris LaCivita và Tony Fabrizio, các cố vấn của Trump, trước khi trình bày các điều khoản cho cuộc tranh luận trực tiếp dự kiến vào ngày 27/6 tại Atlanta.

Cựu tổng thống Trump đã từ chối tham gia tất cả những cuộc tranh luận với các đối thủ trong cuộc đua sơ bộ của đảng Cộng hòa. Nhưng trong những tuần gần đây, ông liên tục thách thức Tổng thống Biden tham gia vào một cuộc tranh luận một đối một, khẳng định ông có thể làm điều này "mọi lúc, mọi nơi".

Bởi vậy, chỉ vài phút sau khi chiến dịch tranh cử của ông Biden lúc 10h14 sáng 15/5 thông báo Tổng thống Mỹ sẽ tham gia cuộc tranh luận trực tiếp do CNN tổ chức, chiến dịch của Trump xác nhận ông cũng sẽ tham gia.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và cựu tổng thống Donald Trump. Ảnh: AP

Chiến dịch tranh cử của cả ông Biden và ông Trump đều tin rằng hai ứng viên của họ có thể tranh luận càng sớm càng tốt, thay vì đợi đến sau đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa và Dân chủ, diễn ra vào tháng 7 và tháng 8. Trong những cuộc bầu cử trước đây, Ủy ban Tranh luận Tổng thống thường tổ chức cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên vào tháng 9.

Trong mùa bầu cử năm nay, cả hai ứng viên đều tin rằng tổ chức tranh luận theo lịch trình do Ủy ban Tranh luận Tổng thống đề xuất sẽ là quá muộn và không mang lại ý nghĩa gì trong thuyết phục cử tri.

Các cố vấn của ông Trump cũng bày tỏ những thất vọng đối với ủy ban, cơ quan chịu trách nhiệm tổ chức tranh luận giữa ứng viên tổng thống hàng thập kỷ qua. Susie Wiles và đồng quản lý chiến dịch Chris LaCivita chỉ trích cơ quan này vì từ chối yêu cầu tổ chức tranh luận nhiều và sớm hơn.

Đội ngũ của Trump muốn có ít nhất 4 cuộc tranh luận. Họ tin việc ông Trump và ông Biden đối đầu trực tiếp trên sân khấu tranh luận chỉ có lợi cho cựu tổng thống. Một cố vấn cho biết nhóm của ông Trump tin Tổng thống Biden đã sa sút cả về tinh thần và thể chất trong 4 năm kể từ lần cuối hai người tranh luận vào năm 2020.

"Bất kỳ điều gì trong chiến dịch này nhằm thể hiện sự tương phản giữa hai người đều quan trọng với chúng tôi. Và không có gì bộc lộ rõ tương phản đó hơn việc ông Biden phải cố gắng bảo vệ những thành tựu của mình khi đứng cạnh người đầy nghị lực, nhiệt huyết và thành công như Trump", một cố vấn cấp cao của Trump nói.

Một cố vấn khác cho hay chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Trump tin điều quan trọng đối là có thể gửi thông điệp tới cử tri trước khi họ bắt đầu ra quyết định bỏ phiếu, lý do mà nhóm chiến dịch của ông Biden cũng nêu ra trong thư gửi Ủy ban Tranh luận Tổng thống.

"Ủy ban một lần nữa thất bại trong việc lên lịch trình tranh luận có ý nghĩa cho tất cả cử tri, không chỉ cho những người dự kiến bỏ phiếu vào cuối mùa thu này hoặc trong ngày bầu cử. Điều đó nhấn mạnh những hạn chế nghiêm trọng trong cách tiếp cận lỗi thời của họ", Jen O’Malley Dillon, quản lý chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden, viết trong thư.

Trong những tuần gần đây, sau khi Ủy ban Tranh luận Tổng thống tỏ rõ không muốn đồng ý với yêu cầu tổ chức tranh luận sớm, các cố vấn của ông Trump đã bắt đầu thảo luận về cách lách quy định của họ. Hai nguồn tin am hiểu vấn đề nói với CNN rằng nhiều cố vấn thừa nhận họ sẽ thành công hơn nếu sắp xếp được cuộc tranh luận thông qua một cơ quan truyền thông.

Các thành viên hàng đầu trong nhóm chiến dịch tranh cử của ông Biden từ lâu cũng tỏ ra không tin tưởng vào ủy ban tranh luận. Hai cố vấn hàng đầu gồm Anita Dunn và Ron Klain từng đóng góp trong báo cáo năm 2015 về đề xuất cải tổ hệ thống tranh luận của ứng viên tổng thống.

Tổng thống Joe Biden trong sự kiện ở Detroit, bang Michigan ngày 1/2. Ảnh: Reuters

Đối với đội ngũ của ông Biden, các cuộc tranh luận sớm hơn mang theo mục tiêu khác, đó là phơi bày sự tương phản giữa ông và cựu tổng thống Trump vào thời điểm mà nhiều cử tri tiềm năng chưa quyết định bỏ phiếu. Họ muốn người dân Mỹ phải cân nhắc về nguy cơ nếu ông Trump trở lại Nhà Trắng.

"Chiến dịch tranh cử của chúng tôi suốt nhiều tháng qua đã nói rõ rằng nền dân chủ thực sự đang bị đe dọa và là vấn đề được định đoạt trên lá phiếu năm nay. Người dân Mỹ xứng được được nghe ý kiến từ hai trong số những ứng viên tổng thống tiềm năng, những người sẽ đại diện cho họ trên trường quốc tế và chịu trách nhiệm với nền kinh tế tác động trực tiếp tới cuộc sống của họ mỗi ngày", Quentin Fulks, phó quản lý chiến dịch của ông Biden, nói.

Chiến dịch của ông Biden xem việc nhóm ông Trump đồng ý tham gia buổi tranh luận trực tiếp là chiến thắng vì tất cả nằm trong tính toán của họ.

"Ông ấy không có lựa chọn nào khác. Chúng tôi luôn tính toán và hành động kỷ luật. Chúng tôi luôn làm những gì Tổng thống yêu cầu", bà Dillon nói.

Về phía ông Trump, LaCivita lập luận rằng điều quan trọng với họ là Tổng thống Biden đã đồng ý xuất hiện trên sân khấu cùng cựu tổng thống trong hai cuộc tranh luận kéo dài 90 phút của CNN ngày 27/6 và ABC vào 10/9, điều mà họ từng cho rằng khó có thể xảy ra. Ông nói cựu tổng thống đã "thả mồi" và nhóm của ông Biden đã "cắn câu".

"Thực tế là giờ chúng tôi sẽ có cuộc tranh luận. Ông Trump sẽ đánh bại đối thủ trong studio hay trước một nhóm người, điều đó không phải vấn đề", ông nói.

Trump trong những tháng gần đây nói với nhóm cố vấn của mình rằng ông tự tin có thể đánh bại ông Biden trong cuộc tranh luận, rằng Tổng thống Mỹ trông sẽ "yếu đuối và già nua" hơn so với ông. Những nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết các quan chức hàng đầu của ông Trump đã nhóm họp tại trụ sở của CNN ở New York ngày 16/5 để thảo luận về các cuộc tranh luận và những chủ đề khác.

Một số cố vấn của ông Trump muốn đàm phán thêm với CNN trong những tuần tới. Họ có ý định tiếp tục gây áp lực để buộc ông Biden chấp nhận các cuộc tranh luận bổ sung, điều mà các trợ lý của Tổng thống Mỹ có thể kiên quyết bác bỏ.

"Sự thực là vào đêm tranh luận, bạn sẽ không biết mình sẽ đối mặt với Tổng thống Biden nào, bởi rõ ràng ông ấy có những ngày chuẩn bị tốt hoặc không. Tôi nghĩ các bạn cần lập kế hoạch để đương đầu với một Tổng thống Biden tỉnh táo, nhưng thay vào đó có thể sẽ đối diện một Sleepy Joe (Joe buồn ngủ)", Tim Murtaugh, giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Trump năm 2020, đề cập tới biệt danh mà ông Trump thường dùng để mỉa mai ông Biden.

Đối với nhóm của ông Biden, chuẩn bị cho cuộc tranh luận sẽ khó khăn khi Tổng thống có lịch trình khá dày với các sự kiện vận động tranh cử trong nước và hai chuyến công du nước ngoài, gồm sự kiện kỷ niệm 80 năm Cuộc đổ bộ Normandy ở Pháp ngày 6/6 và sau đó là hội nghị thượng đỉnh nhóm G7 tại Italy.

Cựu tổng thống Donald Trump vận động tranh cử ở Green Bay, bang Wisconsin hôm 2/4. Ảnh: Reuters

Trong khi đó, ông Trump cũng bận rộn với các rắc rối pháp lý, trong đó có phiên tòa xét xử cáo buộc chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm tại New York.

Cựu tổng thống Trump và chiến dịch tranh cử của ông coi cuộc tranh luận với Tổng thống Biden là phần quan trọng trong chiến dịch tranh cử. Trump đã đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng ông sẵn sàng chấp nhận cuộc tranh luận thứ ba trên Fox News, song chiến dịch tranh cử của ông Biden nhanh chóng từ chối.

Ngay cả khi chấp nhận lời mời của của các cơ quan truyền thông, cả chiến dịch tranh cử của ông Biden và ông Trump đều không hoàn toàn chắc chắn cuộc tranh luận sẽ thực sự diễn ra.

"Chúng tôi sẽ gặp Donald Trump vào ngày 27/6 tại Atlanta, nếu ông ấy xuất hiện", bà Dillon nói, đề cập đến cuộc tranh luận được CNN tổ chức.

"Tôi tự hỏi liệu ông ấy có xuất hiện hay không", ông Trump nói với người dẫn chương trình phát thanh Hugh Hewitt.