Trong tiếng Ả Rập cổ đại, Sahara có nghĩa là "không gian trống rỗng" hoặc "không gian nơi không có gì phát triển", hay nói cách khác là sa mạc. Đây là sa mạc lớn thứ ba trên thế giới, có diện tích khoảng 8,6 triệu km2. Trong những năm 1990, Sahara đã mở rộng gần 636.000 km2.

Sa mạc Sahara trải dài qua 10 quốc gia bao gồm Algeria, Chad, Ai Cập, Libya, Mali, Mauritania, Morocco, Niger, Sudan và Tunisia.

Sahara là sa mạc nóng nhất thế giới. Nhiệt độ ban ngày ở đây có thể lên tới 50 độ C và ban đêm có thể giảm xuống 0 độ C.

Nhiều nhà khoa học có bằng chứng cho thấy sa mạc Sahara từng là khu rừng nhiệt đới. Những thân cây hóa thạch được tìm thấy đã chứng minh một khu rừng rậm rộng lớn có thể đã tồn tại ở đây. Bên cạnh đó, nhiều hình chạm khắc trên đá cho thấy Sahara từng là nơi ở của các loài động vật như sư tử, cá sấu, hà mã và voi.

Hiện tượng hiếm gặp tuyết rơi trên sa mạc từng xảy ra ở Sahara. Lần đầu tiên diễn ra là vào một đêm năm 1979, tuyết rơi trong nửa giờ và tan vài giờ sau đó khi Mặt Trời mọc. Trong những năm gần đây, hiện tượng này cũng xuất hiện do biến đổi khí hậu.

Cư dân ở Sahara gồm 2 bộ lạc chính là người Bedouin và người Tuareg. Người Bedouin là một bộ tộc gốc Ả Rập vẫn nói ngôn ngữ có nguồn gốc từ bán đảo Ả Rập. Trong khi người Tuareg là dân du mục nói ngôn ngữ Berber.

Ở sa mạc Sahara của Ai Cập có một nơi gọi là Wadi Hitan, có nghĩa là "Thung lũng cá voi". Cái tên này xuất hiện sau khi các nhà khảo cổ tìm thấy xác của hàng nghìn con cá voi trong khu vực. Ngoài ra, nhiều hóa thạch khủng long cũng đã được tìm thấy ở Sahara.

Một cuộc thi chạy marathon băng qua một phần của sa mạc Sahara đã được tổ chức với tên gọi là Marathon Des Sables. Cuộc thi tổ chức trong 7 ngày qua một tuyến đường dài 250 km. Trở ngại lớn nhất đối với các tuyển thủ không phải là khoảng cách, mà là cái nóng lên tới 50 độ C.

Sahara có khá nhiều động vật hoang dã, gần 70 loài động vật có vú, khoảng 90 loài chim và hơn 100 loài bò sát. Một trong những loài động vật phổ biến nhất ở Sahara là lạc đà Ả Rập. Chúng đã thích nghi với khí hậu khô hạn và có thể không ăn uống trong 17 ngày. Tuy nhiên, khi tìm thấy nước, chúng có thể uống hơn 100 lít nước chỉ trong 10 phút. Ngoài ra, dê cũng là vật nuôi phổ biến ở sa mạc này.

Con sông chính trong sa mạc Sahara là sông Nile. Đây là dòng sông dài thứ hai trên toàn thế giới, bắt nguồn ở quốc gia Đông Phi Rwanda và chảy ra biển Địa Trung Hải.

Cát từ sa mạc Sahara được gió mang đến rừng nhiệt đới Amazon và trở thành một loại phân bón tự nhiên cho cây cối ở đây.

Kỷ lục thế giới về việc băng qua sa mạc Sahara bằng xe đạp được xác lập vào năm 2011 bởi một người Anh với thành tích 13 ngày 5 giờ.

Thảm thực vật tại Sahara cũng rất đa dạng. Do nhiệt độ cao, ở đây có khoảng 1.100 loài thực vật và chủ yếu là các loài cây bụi.

Cây Ténéré được biết đến là cây bị cô lập nhất trên thế giới vì nó là cây duy nhất ở sa mạc Sahara trong bán kính 200 km. Tuy nhiên, cái cây đã chết khi bị một người lái xe say rượu tông vào năm 1973.