Đến thăm vùng núi Tatra nằm giữa Ba Lan, Cộng hòa Séc và Slovakia, bạn sẽ được khám phá truyền thống làm phô mai lâu đời của người Gorauls. Món ăn có tên gọi là Oscypek, đặc sản từ sữa cừu đã có mặt qua nhiều thế kỷ nay. Loại phô mai này tạo ấn tượng với vẻ ngoài xinh xắn như một chiếc bánh nhỏ cùng hương vị tinh tế làm nức lòng mọi du khách.

Nghề sản xuất phô mai Oscypek đã có mặt từ thế kỉ thứ 15, chúng được thực hiện theo các quy trình thủ công lưu truyền từ đời này sang đời khác. Sữa cừu được xem như thành phần chính của món, trung bình mỗi phần phô mai phải được làm từ ít nhất 60% lượng sữa nguyên chất.

Nhiều người cho rằng, phô mai Oscypek thơm ngon nhất là vào mùa xuân, khi đó sữa cừu chứa nhiều chất béo nhất. Mỗi buổi sáng, người ta phải thức sớm vắt sữa cừu từ các trang trại và có thể trộn thêm sữa bò để tăng mùi thơm. Hỗn hợp được đun nóng rồi làm đông lại trong khoảng 1 tiếng để chúng tách nước. Lọc qua lớp vải mỏng qua nhiều lần mới thu được phần sữa đặc. 

Phô mai được tạo thành bằng cách cho khối sữa vào các khuôn gỗ và ngâm trong nước muối 1 - 2 đêm. Sau đó, người ta lại tiếp tục hun khói liên tục 2 tuần cho đến khi chúng chuyển sang màu vàng nhạt hoặc nâu, tất cả phụ thuộc vào thời gian chế biến.

Loại phô mai Ba Lan này có hình dáng rất khác so với những kiểu chúng ta thường thấy. Chúng đa dạng trong nhiều hình dáng khác nhau, tùy khuôn mà có thể cho ra hình trụ, hình tròn hay oval. Thậm chí có nhiều nơi lại tạo ra những phần phô mai nhỏ nhắn như chiếc bánh mì.

Trải qua nhiều công đoạn cầu kì, phức tạp như thế nên phô mai Oscypek đã mang đến một hương vị rất riêng, chẳng lẫn vào đâu. Món ăn có lớp ngoài vàng nâu óng ả và tỏa mùi thơm dịu nhẹ. Khi khám phá bên trong, bạn sẽ cảm nhận được độ mềm và dẻo mịn. Đặc biệt do hàm lượng sữa cừu cao nên chúng có vị béo ngậy, mằn mặn độc đáo. Điểm nhấn chính là mùi thơm thoảng của các loại cỏ, thảo mộc của miền núi lan toả hài hòa đầy tinh tế nơi đầu lưỡi.

Kiểu thưởng thức phô mai Oscypek truyền thống là ăn trực tiếp, nướng hoặc chiên. Khi ấy bạn sẽ cảm nhận trọn vẹn mọi hương vị đặc trưng nhất của món ăn này. Bên cạnh đó, chúng còn góp mặt trong phần salad, mì ống hay kẹp với bánh mì, trứng... Dù chế biến theo kiểu nào, món ăn vẫn làm người ta ấn tượng mãi với độ béo thơm đầy lôi cuốn.