Theo dự luật quốc hội Iraq thông qua ngày 27/4, các sửa đổi từ luật chống mại dâm năm 1988 sẽ cho phép tòa án kết án người có quan hệ đồng giới 10-15 năm tù. Dự luật cũng đặt ra mức án tối thiểu 7 năm tù đối với tội "khuyến khích" quan hệ đồng giới và 1-3 năm tù đối với những người đàn ông "cố tình" giả thành phụ nữ.

Luật sửa đổi quy định chuyển đổi giới tính sinh học dựa trên "mong muốn và khuynh hướng cá nhân" là hành vi tội phạm. Người chuyển giới và bác sĩ thực hiện phẫu thuật chuyển đổi giới tính sẽ bị phạt ba năm tù.

Đồng tính là điều cấm kỵ ở Iraq, song trước đây chưa có luật cụ thể nào quy định hình phạt đối với các mối quan hệ đồng giới, nên thành viên cộng đồng LGBTQ ở Iraq thường bị truy tố vì hành vi tính dục trái tự nhiên hoặc theo điều khoản về đạo đức và chống mại dâm trong bộ luật hình sự Iraq.

Người dân đốt áp phích mô phỏng cờ LGBTQ+ trong cuộc biểu tình ở thành phố Karbala, miền trung Iraq tháng 6/2023. Ảnh: AFP

Nghị sĩ Raed al-Maliki, người thúc đẩy sửa đổi luật, nói rằng luật này là biện pháp ngăn ngừa để bảo vệ xã hội. Theo ông, việc thông qua bản sửa đổi đã bị hoãn đến sau chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Iraq Mohamed Shia al-Sudani đầu tháng này.

Mỹ và Liên minh châu Âu phản đối luật này nên "chúng tôi không muốn chuyến thăm bị ảnh hưởng", ông nói. "Đây là vấn đề nội bộ và chúng tôi không chấp nhận bất kỳ sự can thiệp nào".

Một dự thảo trước đó đề xuất tử hình đối với người có hành vi quan hệ đồng giới, điều các nhà vận động gọi là sự leo thang "nguy hiểm".

Razaw Salihy, nhà nghiên cứu người Iraq của Tổ chức Ân xá Quốc tế, cho rằng những sửa đổi đã vi phạm quyền cơ bản của con người và gây nguy hiểm cho người Iraq.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matt Miller bày tỏ "quan ngại sâu sắc", cho rằng sửa đổi luật đe dọa những người có nguy cơ cao nhất trong xã hội Iraq và "làm suy yếu nỗ lực cải cách kinh tế, chính trị của chính phủ".

Theo báo cáo năm 2022 của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền và tổ chức phi chính phủ IraQueer, thành viên cộng đồng LGBTQ ở Iraq phải che giấu giới tính và thường là mục tiêu của "các vụ bắt cóc, cưỡng hiếp, tra tấn, giết người", song thủ phạm không bị trừng phạt.