Itamar Ben Hemo, 49 tuổi, giám đốc điều hành công ty công nghệ Rivery ở Israel, hôm 8/1 gửi một email cho đồng nghiệp, muốn biết cơ hội ký được hợp đồng với khách hàng mới cao đến đâu. Email được ông gửi đi từ một laptop trong thời gian nghỉ ngơi giữa hai trận chiến ở Dải Gaza.

Nhiều tuần trước đó, Ben Hemo, một quân nhân dự bị Israel, quyết định nhập ngũ để tham gia chiến dịch chống Hamas ở Gaza sau cuộc đột kích của nhóm vũ trang vào miền nam Israel hồi tháng 10/2023. Từ chiến trường, ông vẫn thường xuyên nhắn tin cho các nhà đầu tư và thực hiện giao dịch bán hàng cho công ty.

Nhưng hôm đó, đơn vị lính dù của Ben Hemo bất ngờ bị các tay súng Hamas phục kích khi thực hiện nhiệm vụ giải cứu một quân nhân bị thương mắc kẹt ở Gaza. Một viên đạn xuyên qua xương sườn, cơ hoành và ruột của Ben Hemo.

Bức ảnh chụp Ben Hemo trong thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự. Ảnh: WSJ

Ben Hemo đang phải chiến đấu cho mạng sống của mình, cũng như công ty mà ông thành lập từ năm 2019.

Hàng chục nghìn người Israel làm việc trong lĩnh vực công nghệ đang tham chiến trong cuộc xung đột dài nhất kể từ khi Israel lập quốc vào năm 1948. Cuộc chiến tại Dải Gaza đang làm suy yếu sức mạnh của một trong những động lực kinh tế quan trọng nhất đối với quốc gia.

Trong hai thập kỷ qua, sản lượng kinh tế Israel đã tăng gấp ba lần khi ngành công nghệ bùng nổ, biến Tel Aviv thành một thành phố giàu có và người dân Israel, từng quen với chính sách thắt lưng buộc bụng, giờ đây đã có thể sở hữu những chiếc ôtô đắt tiền, đến những nhà hàng sang trọng và tận hưởng các kỳ nghỉ ở nước ngoài.

Nhưng khi những người giỏi và sáng giá nhất của Israel thiệt mạng hay bị thương trên chiến trường hoặc phải vắng mặt trong thời gian dài vì ra mặt trận, các doanh nghiệp công nghệ ở quê nhà đang gặp khó khăn.

Các nhà đầu tư đang lo sợ trước tình hình ở Gaza và nguy cơ xung đột lan rộng hơn nữa, khi Israel phải đối đầu cả lực lượng Hezbollah ở Lebanon và Houthi ở Yemen.

Một nửa số công ty khởi nghiệp được cơ quan đổi mới của chính phủ Israel khảo sát gần đây cho biết họ sẽ hết tiền sau 6 tháng nữa và nhiều người bày tỏ lo ngại rằng họ sẽ không thể đảm bảo được thêm nguồn vốn.

Ben Hemo là hiện thân cho đà trỗi dậy mạnh mẽ của ngành công nghệ Israel. Ông tốt nghiệp ngành khoa học máy tính năm 2002 và ngay sau đó thành lập công ty công nghệ đầu tiên rồi bán phần lớn cổ phần cho các nhà đầu tư.

Năm 2019, ông thành lập Rivery, chuyên giúp các công ty tích hợp và hiểu rõ hơn dữ liệu được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, như ứng dụng theo dõi hiệu suất bán hàng, ngày nghỉ của nhân viên hay thông tin chi tiết về khách hàng.

Với nhiệt huyết của mình, Ben Hemo đã thuyết phục được công ty đầu tư mạo hiểm State of Mind Ventures và Entrée Capital của Israel rót tiền. Năm 2022, ông giành được khoản đầu tư từ Tiger Global Ventures, một trong những công ty đầu tư mạo hiểm lớn nhất Mỹ.

Trước xung đột, Rivery đã huy động được 48 triệu USD tiền đầu tư. Họ có 80 nhân viên tại các văn phòng ở Tel Aviv, New York và London cùng 400 khách hàng, trong đó có trang tin tức BuzzFeed và công ty dược phẩm Đức Bayer.

Vào ngày 7/10/2023, Ben Hemo đang chuẩn bị thực hiện chuyến đi kéo dài một tuần tới London và New York. Nhưng ông hủy kế hoạch sau khi Hamas tấn công Israel và tình nguyện nhập ngũ để chiến đấu. Ông tin rằng kinh nghiệm của mình trong các cuộc xung đột ở Lebanon năm 2006, Gaza năm 2009 và 2014 sẽ rất có giá trị.

Trong vài ngày đầu tiên, ông giúp sơ tán người dân khỏi các ngôi làng bị Hamas tấn công quanh biên giới Dải Gaza. Sau đó, Ben Hemo trải qua ba tuần huấn luyện quân sự khi Israel chuẩn bị tấn công Gaza nhằm "diệt trừ tận gốc" Hamas.

Trong một cuộc họp video với quản lý cấp cao của mình, Ben Hemo nói rằng ông không biết mình sẽ phải ở trong quân đội bao lâu hay bao giờ được trở về. Dù vậy, ông khuyến khích các lãnh đạo công ty chủ động và tin vào quyết định do chính họ đưa ra.

Vào những ngày nghỉ ngơi tại doanh trại ở biên giới Gaza, Ben Hemo sạc điện thoại và laptop, thực hiện các cuộc gọi video trực tuyến, như họp hội đồng quản trị hàng quý.

Scott Hanrahan, giám đốc kinh doanh của Rivery, cho hay tại văn phòng của họ, đội ngũ quản lý công ty vẫn tiếp tục bán hàng, ký hợp đồng lớn nhất từ trước đến nay với một công ty hàng tiêu dùng lớn. Tuy nhiên, công ty đã dừng kế hoạch gọi vốn trong năm nay.

Ngay cả trước xung đột, các công ty khởi nghiệp Israel đã trải qua một năm khó khăn khi kế hoạch cải tổ tư pháp gây tranh cãi của chính phủ khiến các nhà đầu tư mạo hiểm ngần ngại rót vốn vào nước này. Chiến sự làm sâu sắc thêm những khó khăn tài chính mà họ phải đối mặt.

Các công ty công nghệ lớn của Israel, với phần lớn nhân viên ở nước ngoài và bán sản phẩm ở Mỹ hay châu Âu, đã vượt qua được những thách thức của xung đột. Nhưng đất nước phải đối mặt với việc mất đi thế hệ các doanh nghiệp lớn tiếp theo nếu các công ty khởi nghiệp công nghệ thất bại.

Vào ngày 8/1, viên đạn bắn trúng Ben Hemo đã xé toạc các cơ quan nội tạng trước khi xuyên qua lưng ông. Sĩ quan chỉ huy của Ben Hemo cũng bị trúng đạn. Các đồng đội điên cuồng gọi điện để được giúp đỡ.

Khi máu thấm qua bộ quân phục của Ben Hemo, ông nghĩ đến việc nhờ một người đồng đội, Tzion Gidoni, gửi tin nhắn đến vợ và 4 con, nói với họ lời xin lỗi và rằng ông yêu họ rất nhiều.

Ben Hemo cùng các thành viên trong gia đình tại nhà riêng ở miền trung Israel. Ảnh: WSJ

Ngay sau đó, quân tiếp viện đến cùng một đoàn xe bọc thép. Họ đã thiết lập một hàng rào bảo vệ khi các bác sĩ cố gắng ổn định tình trạng cho ông. Ben Hemo bị thương nặng đến mức các chỉ huy quyết định rằng ông phải được sơ tán ngay lập tức đến bệnh viện để phẫu thuật.

Ông đến một bệnh viện Israel ở rìa Gaza khoảng 30 phút sau và được đưa thẳng vào phòng phẫu thuật. Vợ con Ben Hemo vội vã từ nhà ở miền trung Israel đến bệnh viện.

Tại Rivery, giám đốc nhân sự Rotem Amitai gửi tin nhắn thông báo với các nhân viên rằng CEO đã bị thương, nhưng hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra như bình thường.

Amitai cho hay trước khi công ty có cơ hội thông báo tới khách hàng, nhiều người đã biết tin thông qua mạng xã hội, vì vậy Rivery cố gắng trấn an họ rằng công ty vẫn hoạt động.

Trong 48 giờ tiếp theo, các bác sĩ tại bệnh viện đã phải cắt bỏ lá lách của Ben Hemo và họ không chắc ông có thể vượt qua được hay không.

Khi Ben Hemo từ từ mở mắt ra, người đầu tiên ông nhìn thấy là vợ mình, Porat. Bà hỏi ông cảm thấy thế nào. Ông nói xin lỗi và bà đã khóc bên giường bệnh.

Mỗi lần chỉ có hai người được phép vào phòng bệnh, nên mọi người đi thành từng cặp, các con của Ben Hemo, bạn bè và nhà đầu tư. Avi Eyal, một trong những người đầu tiên rót tiền vào Rivery, bước vào và hôn lên trán Ben Hemo.

Khi gặp lại người đồng đội Gidoni, Ben Hemo hỏi bạn mình đã gửi tin nhắn cho vợ con ông chưa. Hóa ra, ông thậm chí còn chưa yêu cầu Gidoni làm vậy lúc ở trên chiến trường.

Ben Hemo nhớ lại rằng sau khi nghĩ đến việc nhờ bạn mình gửi tin nhắn, ông đã quyết định không làm vậy vì như thế là chấp nhận thất bại.

"Tôi nhớ lúc đó, mình có một ý chí như lúc mới khởi nghiệp. Bạn cần tin rằng mình sẽ không chết", ông nói.

Ngày 24/1, Rivery tổ chức một cuộc họp hội đồng quản trị trực tuyến để đánh giá kết quả hoạt động của công ty trong quý 4. Ben Hemo chủ trì cuộc họp kéo dài ba giờ từ giường bệnh, đánh giá hiệu quả tài chính và lên phương án ngân sách cho năm nay.

Lúc bắt đầu cuộc họp, ông không đề cập đến sức khỏe của mình. Gần cuối, một thành viên hội đồng quản trị, Nir Adler từ State of Mind Ventures, đã nói rằng mọi người đều rất ấn tượng trước nỗ lực của Ben Hemo, cảm ơn ông và ban quản lý Rivery vì đã kiên cường vượt qua thời khắc sinh tử.

"Điều này sến quá, chúng ta tiếp tục thôi", Ben Hemo đáp lại.

Ông hiện vẫn phải lui tới bệnh viện, dành một phần thời gian trong tuần ở đó và một phần ở văn phòng hoặc ở nhà. Ông vẫn tổ chức các cuộc họp kéo dài nhiều giờ với các giám đốc điều hành bên giường bệnh trước khi bắt đầu tập vật lý trị liệu.

Ben Hemo cho biết các bác sĩ hy vọng ông sẽ bình phục hoàn toàn trong vài tháng nữa. Theo ông, ngành công nghệ Israel giờ đây sẽ phải đối mặt với những khó khăn trong việc huy động vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài và làn sóng phản đối Israel. Tuy nhiên, ông tin rằng các công ty công nghệ sẽ tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế đất nước.

"Đây không phải một tình huống dễ xử lý", ông nói. "Cá nhân tôi, tôi muốn hòa bình. Tôi không muốn chiến đấu".