Diễn biến mới nhất trong cuộc điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ về các tài liệu mật liên quan đến Tổng thống Joe Biden xảy ra tại nhà riêng của ông ở Rehoboth, bang Delaware ngày 1/2. Các đặc vụ Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã thực hiện cuộc khám xét ngôi nhà mà không báo trước, nhằm "đảm bảo an ninh và tính minh bạch".

Bob Bauer, luật sư riêng của Tổng thống Biden, cho biết các đặc vụ không tìm thấy tài liệu mật nào sau cuộc khám xét, chỉ lấy đi một số ghi chú viết tay từ những ngày ông Biden còn là phó tổng thống và một số tài liệu bổ sung để xem xét, giống như những gì đã làm khi khám nhà riêng của ông ở Wilmington hồi tháng 1.

Động thái này gợi nhớ đến cuộc khám xét tương tự của FBI vào dinh thự Mar-a-Lago của cựu tổng thống Donald Trump hồi tháng 8 năm ngoái. Tuy nhiên, hai hoạt động này có nhiều điểm khác biệt, theo Christian Paz, nhà phân tích của Vox.

Bauer cho biết cuộc khám xét ở Rehoboth đã được lên kế hoạch và tiến hành với "sự ủng hộ và hợp tác hoàn toàn" của Tổng thống Biden. Điều đó phù hợp với thông tin rằng FBI không cần xin lệnh khám từ tòa án để thực hiện công việc của họ.

Còn trong trường hợp của Trump, các đặc vụ FBI đã phải thu thập bằng chứng trong thời gian dài, lập tờ trình để xin lệnh khám từ một thẩm phán để có thể thực hiện nhiệm vụ, do họ không nhận được sự hợp tác từ cựu tổng thống.

Tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng hồi tháng 12/2022. Ảnh: AFP.

Trong sự cố liên quan đến các tài liệu mật liên quan đến ông Biden khi giữ chức phó tổng thống, Nhà Trắng đã hợp tác với Bộ Tư pháp ngay từ đầu. Các quan chức chính quyền Biden cũng luôn nỗ lực tránh tạo ấn tượng rằng ông đang can thiệp vào cuộc điều tra.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland hồi tháng 1 chỉ định Robert Hur, quan chức được bổ nhiệm dưới thời Trump, làm công tố viên đặc biệt phụ trách cuộc điều tra sự cố tài liệu mật của ông Biden.

Điều này đồng nghĩa Mỹ đang có hai công tố viên đặc biệt dẫn dắt hai cuộc điều tra riêng rẽ về cựu tổng thống và Tổng thống đương nhiệm. Garland trước đó đã chỉ định công tố viên đặc biệt Jack Smith phụ trách cuộc điều tra liệu Trump có vi phạm quy định về xử lý tài liệu mật hay không.

Tài liệu mật không chỉ được phát hiện ở tư dinh hay văn phòng của ông Biden và ông Trump. Luật sư của cựu phó tổng thống Mike Pence cũng cho biết đã tìm thấy "một số tài liệu đóng dấu mật" tại nhà riêng của ông ở Indiana tháng trước. Cơ quan Lưu trữ Quốc gia đã liên hệ với FBI để cơ quan này làm việc với nhóm pháp lý của Pence và thu hồi tài liệu.

Những tài liệu này không được lưu trữ ở nơi an toàn, nhưng được xếp trong các thùng tài liệu khi phó tổng thống chuyển từ Washington về Indiana. Sau khi được phát hiện, những tài liệu mật này đã được chuyển tới nơi an toàn trong nhà của ông Pence trước khi bàn giao cho FBI. Với sự hợp tác này, cựu phó tổng thống không bị điều tra, nhưng nói rằng ông sẽ phối hợp nếu được yêu cầu.

Sự cố tài liệu mật của ông Biden bắt đầu khi một loạt tài liệu được phát hiện tại Trung tâm Penn Biden hôm 2/11, chưa đầy một tuần trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm ngoái. Tất cả 10 tập tài liệu đều từ thời ông Biden là phó tổng thống.

Các luật sư của Tổng thống Biden lập tức thông báo cho văn phòng Cố vấn Nhà Trắng, đơn vị đã bàn giao tài liệu mật cho Cơ quan Lưu trữ Quốc gia ngay vào ngày hôm sau. Theo CBS News, FBI đã khám xét văn phòng Trung tâm Penn Biden hồi giữa tháng 11/2022.

Hồi cuối tháng 12 năm ngoái, nhóm của ông Biden cũng tự giác tìm kiếm nhiều địa điểm khác nhau để kiểm tra khả năng tài liệu bị bỏ quên. Một lượng nhỏ tài liệu đã được tìm thấy trong nhà riêng của ông Biden ở Wilmington. FBI đã khám xét ngôi nhà này, thu giữ 6 tài liệu cùng một số ghi chú viết tay vào ngày 20/1 và Nhà Trắng công bố thông tin một ngày sau đó.

Còn cuộc điều tra về ông Trump bắt đầu khi Cơ quan Lưu trữ Quốc gia phát hiện Nhà Trắng dưới thời Trump không chuyển giao đủ tài liệu nhạy cảm. Sau khi họ yêu cầu, ông Trump đã trả lại một số tài liệu, nhưng không đầy đủ. Điều đó dẫn tới việc FBI xin lệnh từ tòa án và tiến hành cuộc khám xét Mar-a-Lago, nơi họ thu được hàng chục tài liệu mật.

Frank Figliuzzi, nhà phân tích của MSNBC, trước đó cho rằng việc ông Biden đồng ý cho FBI khám nhà sẽ càng làm nổi bật sự khác biệt giữa ông với cựu tổng thống Trump về cách phối hợp điều tra tài liệu mật: một bên hoàn toàn phối hợp, còn bên kia không thật sự hợp tác.

Nhà của Tổng thống Joe Biden tại Rehoboth, bang Delaware hôm 1/2. Ảnh: Reuters.

Dù các cuộc khảo sát gần đây của CBS News, CNN và NBC News cho thấy người Mỹ quan tâm đến sự cố tài liệu mật của ông Biden, tỷ lệ ủng hộ tổng thể của Tổng thống Mỹ dường như không thay đổi. Trong khi đó, quan điểm của dư luận Mỹ về phản ứng của cựu tổng thống Trump đối với các cuộc điều tra khá tiêu cực.

Cuộc thăm dò của Quinnipiac cho thấy bức tranh tương tự. Đa số người được hỏi cho rằng ông Biden đã xử lý sai về tài liệu mật và nghĩ rằng đây là vấn đề nghiêm trọng cần điều tra, nhưng họ không cho rằng ông phải chịu trách nhiệm hình sự về nó.

"Khoảng 2/3 người Mỹ quan tâm tới các tài liệu mật được tìm thấy ở nhà và văn phòng riêng của Tổng thống Biden. Nhưng đây có phải vụ án hình sự không? Câu trả lời là không", Tim Malloy, nhà thăm dò ý kiến của Quinnipiac, chia sẻ.

Trong khi đó, gần 50% cử tri được hỏi trong cuộc khảo sát của YouGov sau cuộc khám xét dinh thự Mar-a-Lago cho rằng ông Trump cần bị xử lý hình sự vì sự cố tài liệu mật.

Cuộc thăm dò của Quinnipiac còn cho thấy người Mỹ cũng nhận thấy sự khác biệt giữa trường hợp của ông Biden và ông Trump, cũng như nhận ra thái độ hợp tác của đương kim Tổng thống với cơ quan điều tra.

"Dù những sự cố tài liệu mật làm dấy lên câu hỏi về vấn đề an ninh và cách các tổng thống xử lý tài liệu mật, chúng dường như không thay đổi cách nhìn nhận của người Mỹ về ông Trump hay ông Biden, ít nhất là tới thời điểm hiện tại", Christian Paz, biên tập viên của Vox, nói.