Món xôi bảy màu của dân tộc Nùng Dín, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai thường được chế biến vào dịp tết Nguyên Đán và tết tháng 7 Âm lịch, đây chính là tết truyền thống của người Nùng Dín.

Độc lạ món xôi bảy màu của dân tộc Nùng Dín

Với đồng bào Nùng Dín, xôi bảy màu không chỉ có giá trị ẩm thực mà còn có ý nghĩa tâm linh, văn hóa sâu sắc gắn với lễ hội. Tết mùng 1 tháng 7 Âm lịch để tưởng nhớ chiến thắng người Nùng Dín đoàn kết chống giặc ngoại xâm, gìn giữ bản làng, giữ vững mảnh đất biên cương.

Xôi bảy màu không chỉ có giá trị ẩm thực mà còn có ý nghĩa tâm linh

Trong tết này, bao giờ cũng có xôi bảy màu, mỗi màu của xôi thường ứng với ý nghĩa trong tiến trình chống giặc ngoại xâm. Trong đó, màu xanh là màu của mùa xuân, màu đỏ thẫm biểu tượng cho máu của những người đã anh dũng hy sinh, màu vàng biểu tượng cho sự đau thương ly tán, màu đỏ tươi biểu tượng cho chiến thắng hào hùng của người Nùng Dín...

Đồng bào Nùng Dín lấy củ và lá cây trong rừng để tạo màu cho xôi

Điều đặc biệt làm nên sự khác lạ của món xôi bảy màu vô cùng thơm ngon, màu sắc hấp dẫn chính là ở bản hợp tấu tài tình của sắc màu mà chỉ có những người phụ nữ khéo léo Nùng Dín mới có thể tạo ra. Không dùng bất cứ một thứ phẩm màu nào, chỉ tận dụng những, củ, lá cây rừng có sẵn như: Lá cây đỏ đen, cây hoa vàng, cây lá cẩm hay nghệ những người phụ nữ Nùng Dín bằng bí quyết gia truyền đã tạo ra một món ăn sinh động hấp dẫn mà không phải người đầu bếp nào cũng có thể làm được.

Bảy màu của xôi được đồ cùng chung một chõ

Từ các loại cây lá, củ được thu hái bà con rửa sạch sau đó mỗi loại cho vào nồi, đổ nước sâm sấp đun sôi khoảng 20 phút chắt lấy nước để nguội. Nếu muốn màu đỏ thì lấy cành lá cây cẩm đỏ, màu tím thì lấy cây cẩm tím, màu vàng từ củ nghệ… Gạo để nấu xôi là loại gạo nếp nương hạt to, dài. Gạo được vo sạch ngâm riêng trong các nước màu của củ, cây lá trong khoảng 6-8 tiếng, sau đó được đãi lại để ráo rồi để riêng mỗi màu một góc trong chõ đồ xôi và đồ lên trong khoảng hơn một giờ sẽ được chõ xôi thơm ngon, màu rất đẹp.

Trong mâm cỗ ngày lễ tết của người Nùng Dín không thể thiếu món xôi bảy màu

Những người phụ nữ Nùng Dín với kinh nghiệm lâu năm cho biết, để giữ màu xôi được tươi, khi nấu không được cho muối vào gạo. Người Nùng Dín quan niệm ngày lễ, tết ăn xôi bảy màu sẽ mang lại nhiều điều may mắn, tốt lành. Món xôi bảy màu là niềm tự hào của chị em phụ nữ Nùng Dín bởi nó thể hiện sự khéo léo, đảm đang của họ. Thưởng thức xôi bảy màu ngon nhất khi ăn chấm với muối vừng đen và thịt nướng. Đây là món ăn độc đáo không chỉ ngon miệng mà còn là một nét đẹp trong văn hóa của người Nùng Dín ở mảnh đất Mường Khương.