Trong sách "Nguyễn Phúc tộc đế phả tường giải đồ", cuốn sách gia truyền ghi chép và lý giải tất cả những chuyện liên quan đến hoàng tộc, đã ghi rõ về bốn con chó Phú Quốc đã cứu nguy cho vua Gia Long 2 lần thoát chết trước khi lên ngôi. Chúng giải vây cho ông thoát khỏi sự truy đuổi của quân Tây Sơn và bảo vệ cho ông thoát nạn.

Thông tin về nguồn gốc của chó Phú Quốc hiện nay vẫn chưa xác định rõ chúng bắt nguồn từ đâu. Theo PGS.TS Phạm Công Hoạt, Trưởng phòng Khoa học và Công nghệ (KHCN) Nông nghiệp, Vụ KH&CN các ngành Kinh tế - Kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định: “Nguồn gen chó Phú Quốc là nguồn gen đặc biệt của Việt Nam và xuất phát từ Việt Nam chứ không phải bất kì quốc gia nào khác như một số giả định. Đặc trưng xoáy trên lưng của chó Phú Quốc là đặc hữu của Việt Nam”.

1. Đặc điểm nhận biết chó Phú Quốc

Chó Phú Quốc là một trong ba dòng chó có xoáy lông trên lưng trên thế giới cùng với chó lông xoáy Rhodesia (còn có tên là Ari ở Nam Phi) và chó lông xoáy Thái Lan. Giống chó này thường được người dân đem đi cùng trong mỗi chuyến đi săn chồn hương, lợn rừng, nai,... nhờ khả năng quan sát tốt, nhạy bén và nhanh nhẹn.

- Tên quốc tế: Tên trong từ điển tiếng Pháp là Larousse

- Nguồn gốc: Đảo Phú Quốc

- Chiều cao: Khoảng 55cm tính từ chân đến vai

- Cân nặng: Chó lưng xoáy Phú Quốc trưởng thành nặng khoảng 20–25 kg.

- Màu sắc: Gồm bốn màu thuần chủng cơ bản là đốm, đen tuyền, vàng và vện (sọc). Ngày nay đã có nhiều sự lai tạp, nhiều màu hơn.

Dải lông xoáy mọc ngược đặc biệt trên lưng của chó Phú Quốc

Đặc điểm tổng thể ngoại hình của chó Phú Quốc:

- Hình dáng tổng thể: Thon gọn, cao ráo giống cho săn.

- Phần đầu: Hộp sọ giống hình quả lê, da trán hơi nhăn nhẹ. Mõm dài bằng ½ đầu, lưỡi có đốm đen mảng lớn. Tai to vểnh hình vỏ sò dựng đứng. Mắt màu nâu đỏ, mũi đen.

- Phần thân: Cổ tròn cân đối với chiều dài thân, mở rộng về phía vai. Ngực sâu và nở rộng; Bụng thon. Lưng có dải lông xoáy chạy dọc với chiều rộng khoảng 3 đến 5cm.

- Chân: Thẳng và gọn. Bàn chân có các ngón chụm lại khi đứng như chân cọp, ngón chân khá dài, giữa các ngón chân có màng mỏng như chân vịt.

- Đuôi: Ngắn, uốn cong trên lưng hình cánh cung, chóp đuôi gần chạm lưng.

- Lông: Mọc ngắn, cứng và bóng phủ kín toàn thân. Phần lông xoắn chỉ mọc ở trên lưng.

2. Tập tính của chó Phú Quốc

Đào hang sinh sản

Với bản tính sống hoang dã xa xưa của loài chó săn, chúng thường đào hang để đẻ con của mình vào trong đó mỗi khi đến kỳ sinh nở. Những chú chó con được sinh ra với sự bảo vệ an toàn tuyệt đối từ chó mẹ và thừa hưởng những đặc tính thuần chủng không bị lai tạo. Hiện nay, chó lông xoáy đã được thuần chủng, nuôi làm chó cảnh nên được sinh nở trong điều kiện tốt hơn.

Săn thú và bơi giỏi

Chó Phú Quốc thường xuyên được người dân dẫn theo đi săn nhờ khả năng đặc biệt của chúng, có thể săn cả những con thú lớn và hung bạo hơn. Ngoài ra, sở hữu bàn chân có màng như chân vịt, bộ lông ngắn, cứng và mượt nên chúng bơi dưới nước giỏi như rái cá.

Mũi chó Phú Quốc rất thính, chúng có thể lần theo dấu vết con mồi kể cả khi con mồi đã đi qua từ trước đó rất lâu. Mỗi khi phát hiện ra con mồi thì chúng dồn con mồi đến đường cùng, đồng thời sủa lên để gọi chủ. Chúng trung thành tuyệt đối và không buông tha mồi cho đến khi chủ ra hiệu lệnh “thôi”.

Đánh nhau không chùn bước nhưng lại hòa đồng thân thiện

Chúng có tính hung dữ hơn so với những loài chó khác, chúng đánh nhau không thấy chùn bước cho dù đối thủ lớn hơn mình và thường giành thắng lợi.

Tuy nhiên, hung dữ là thế nhưng chúng lại rất thân thiện với những người xung quanh. Chó Phú Quốc rất dễ làm quen với người. Khi gặp bất kể người thân hay quen sơ sơ, chúng đều vẫy đuôi mừng nhưng. Tuy nhiên, sờ được vào người chúng lại rất khó khăn, kể cả chủ nuôi từ nhỏ, nếu không gần gũi với chúng thì lớn lên rất khó chạm vào người chúng.

3. Chăm sóc chó Phú Quốc

Là giống chó bản địa nên chó lông xoáy Phú Quốc đã thích nghi với điều kiện thời tiết Việt Nam, ít mắc bệnh hơn so với các giống chó tây.

Bản tính săn bắt chạy nhảy nên hàng ngày chúng cần được thả chơi tự do ở khoảng đất đủ rộng. Nếu không chúng sẽ bị cuồng chân tay nếu như nhốt quá lâu trong cũi.

Chó Phú Quốc ít rụng lông, tuy nhiên nên chải lông cho chúng hàng ngày để loại bỏ các lông rụng dính trên người chúng, đồng thời mát xa và kiểm tra các bệnh ngoài da nếu chúng mắc phải.

Nên tắm cho chúng từ 2 đến 3 tuần một lần, không cần tắm nhiều. Khi tắm bạn cắt tỉa móng của chúng cho gọn, kiểm tra kẽ chân xem có bọ, rệp hoặc lở loét ở đâu không.

Chó Phú Quốc dễ mắc bệnh đường ruột sự có thể do lai trùng huyết, vì thế khi đưa về đất liền tỷ lệ chết cũng rất cao nên chúng cần được tiêm phòng bệnh khi di chuyển xa.

Tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh dại cho chúng, các loại vắc xin thích hợp dành cho chó để phòng bệnh. Tiêm nhắc lại hàng năm đúng lịch.

4. Cách nuôi chó Phú Quốc

Chó lông xoáy Phú Quốc không kén ăn, chúng ăn uống bình thường và sinh trưởng tốt.

Giai đoạn từ 2-6 tháng tuổi

Giai đoạn này rất quan trọng đối với cún. Vì vậy cần cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để chúng được phát triển một cách toàn diện nhất.

- Số bữa ăn trong ngày: 3 bữa gồm sáng, trưa, tối.

- Thức ăn: Cơm trộn thịt xé nhỏ (thịt gà, thịt bò, lợn, cá) và một chút rau củ để bổ sung chất xơ, và vitamin. Ngoài ra, 1 tuần nên cho cún ăn từ 2 đến 3 quả trứng vịt lộn để phát triển phần khung xương, tốt lông.

Giai đoạn trên 6 tháng tuổi

Ở giai đoạn này, chó Phú Quốc cơ bản đã phát triển toàn diện về ngoại hình. Lúc này bạn chăm nuôi cũng nhàn hơn trước, số bữa ăn giảm xuống còn 2 hoặc vẫn duy trì 3 bữa một ngày tùy theo điều kiện sinh hoạt.

Mặc dù không kén ăn, gia đình ăn gì thì chúng ăn đó nhưng vẫn nên cung cấp đủ dinh dưỡng cho chúng để phát triển tốt, ngoại hình đẹp và đặc biệt cung cấp luôn đầy đủ lúc chúng mang thai và đẻ chó con.

Giai đoạn trước và sau sinh chó con

Trong quá trình mang thai, chó mẹ cần cung cấp đủ các chất dinh dưỡng, vitamin, chất xơ như thịt, cá, trứng, sữa. Sau khi sinh, chú ý cho ăn cân đối các loại thịt cá,...để cung cấp sữa cho chó con. Nên nấu chín, tránh cho ăn đồ ôi thiu khiến chúng dễ bị bệnh tiêu chảy và ảnh hưởng đến chó con.

5. Giá chó Phú Quốc

Giá tiền của mỗi chú chó Phú Quốc tùy thuộc vào độ thuần chủng, ngoại hình, màu sắc lông, giấy tờ phả hệ, thông tin sức khỏe,... với những chú chó có đầy đủ thông tin thì giá thành càng cao và ngược lại.

Chó Phú Quốc thuần chủng

Đặc điểm nhận biết chú chó Phú Quốc thuần chủng hay không thì thường chỉ căn cứ vào xoáy lông trên lưng, hình dáng chó và tập tính của chúng.

Đối với những chú chó có ngoại hình đẹp, có xoáy lưng, săn chắc, nhanh nhẹn và thuần chủng có giấy tờ xác nhận gia phả, đời bố mẹ và có xác nhận VKA thì có giá dao động từ 6 đến 12 triệu đồng, thậm chí có con lên tới cả 1.000 USD

Ngoài ra, giá thành còn thay đổi theo màu lông của từng chú chó.

- Chó Phú Quốc màu vện: Loại chó này có lông màu vàng và nhiều vện màu đen đồng đều và rõ nét như lông của loài hổ. Đây cũng là màu lông ấn tượng và quý hiếm nhất của giống chó Phú Quốc nên giá thành từ 5 đến 8 triệu đồng/con.

- Chó Phú Quốc màu vàng lửa: Giá khoảng 3 đến 4,5 triệu đồng/con.

- Chó Phú Quốc màu đen tuyền: Giá thấp hơn so với màu vàng lửa và vện cọp, những chú chó màu đen tuyền có lông xoáy giá khoảng 2 đến 3 triệu đồng.

Chó Phú Quốc màu đen

Chó Phú Quốc lai

- Chó Phú Quốc lai Husky: Sau khi lai tạo, chó con sinh ra có thân hình gọn gàng và nhỏ nhắn. Husky có mắt, mũi, mõm rất giống với chó Phú Quốc thuần chủng. Bộ lông cũng dày hơn so với loại thuần chủng. Giá chó Phú Quốc lai Husky tại Việt Nam dao động từ 2 triệu đồng đến 4,5 triệu đồng/con.

Phú Quốc lai Husky màu trắng bên trái

- Chó Phú Quốc lai Rottweiler: Thông minh và trung thành kết hợp tính nhanh nhẹn và dáng người thon gọn của giống chó có xoáy lông như Phú Quốc tạo ra con lai rất độc đáo. Giá thành của chúng khá rẻ, chỉ từ 5 trăm đến 1 triệu đồng/con.

Chó Phú Quốc lai Rottweiler

- Chó Phú Quốc lai Pitbull: Ngoại hình của giống chó lai này khá ngộ nghĩnh khi kết hợp hình dáng của 2 loại chó này với nhau. Chó có lông ngắn, màu sắc đa dạng như nâu, xám, đen hoặc màu pha trộn gồm đen – vàng – trắng, trắng – nâu vàng,… Giống chó này khá nhanh nhẹn, thông minh, dũng cảm và trung thành.

Chó lai giữa chó Phú Quốc và Pitbull

- Chó Phú Quốc lai Becgie: Chó con sinh ra giữa lai tạo cặp đôi này có ngoại hình và tính cách thiên về chó Becgie nhiều hơn. Tuy nhiên lai Phú Quốc có màu lông, khuôn mặt và ngoại hình giống chó Becgie nhiều hơn.