Đã được một năm kể từ khi Bộ Nông nghiệp Mỹ yêu cầu giới hạn lượng muối và calo, tăng ngũ cốc cùng rau xanh trong bữa trưa ở các trường học.

Tuy nhiên, dù đây là sự thay đổi đáng khích lệ, song chỉ nhiều chất xơ mà không chú ý đến cân bằng tổng thể thì đôi khi còn gây ra phản ứng ngược.

Debbie Nipp, bếp trưởng tại trường công Bloomfield, Mỹ cho hay bữa ăn trưa của các em học sinh trường công nước này được cải thiện từ mùa thu năm ngoái. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh đã gửi đơn khiếu nại con mình bị đói ngay sau khi ăn trưa, trong khi chi phí thì lại tăng lên. Nipp nói các trường chỉ đang cố gắng đáp ứng các tiêu chuẩn chính phủ đặt ra.

Tuy nhiên, tiêu chuẩn chỉ nêu ra coon số calo các trường lại áp dụng một cách quá cứng nhắc, trong khi lý ra nên áp dụng một cách dần dần, từ từ thay thế thịt bằng rau xanh hoặc các thực phẩm khác, chứ không phải áp dụng theo kiểu hành chính thô tục “trên áp dưới theo” thường thấy ở các nước đang phát triển, trong khi người dân Mỹ từ lâu đã quen sống trong bầu không khí dân chủ của nền kinh tế thị trường tự do.

Cissy Louthan, quản lý dịch vụ thực phẩm tại trường công Stanton, phản ánh dù ý tưởng khuyến khích một bữa ăn lành mạnh trong bữa trưa là điều đáng khích lệ, song khá nhiều học sinh tỏ ra khó chịu, và những đứa trẻ càng lớn thì càng có chủ kiến của riêng mình.

Không những vậy, khi áp dụng một cách cứng nhắc, thực đơn trường công không tính đến chế độ dinh dưỡng của những đứa trẻ hoạt động nhiều hay thường xuyên chơi thể thao, cơ thể thường mất đi nhiều năng lượng so với bình thường.

Trong khi đó, nguồn năng lượng này không được đáp ứng kịp thời, cơ thể không được cung cấp năng lượng đầy đủ trong một thời gian dài buộc phải huy động các lipid và gluxit dự trữ, thậm chí là cả kể cả protid, khiến cơ thể không những không khỏe lên, mà còn bị hao mòn, suy dinh dưỡng. Tức là thịt cá, vốn là nguồn cung cấp sắt cho cơ thể, cũng phải đủ để đảm bảo 1g đạm/1kg cân nặng cơ thể.

Với người Nhật Bản, dinh dưỡng trong bữa ăn là rất quan trọng. Chế độ ăn uống của người dân xứ sở hoa anh đào được gọi là “ichi ju san sai” – tức là một súp, ba món, ăn với cơm. Một hộp cơm (obento) truyền thống thường gồm đầy đủ thức ăn đến từ rừng và biển: 4 phần cơm, 3 phần thịt cá, 2 phần rau và 1 phần tráng miệng.

Vốn là một siêu cường về ẩm thực, trẻ em Nhật Bản ngay từ còn nhỏ đã được luyện ăn các món ăn đa dạng và không có giai đoạn nào phải ăn một dạng thực phẩm quá lâu, giúp cho trẻ ăn ngon miệng hơn, không bị chán ăn hay kén ăn và phát triển được cảm nhận tinh tế về món ăn.

Với người Mỹ, do nhiều yếu tố tác động, thức ăn nhanh “fast food”, nhiều chất béo đã trở thành thói quen. Thực tế, theo Joan Carter - phát ngôn viên của Hiệp hội dinh dưỡng Mỹ, thức ăn nhanh không hẳn luôn đi cùng chất béo hay chất đường, mà chính là việc cố tình pha chế món ăn sao cho dễ kiếm tiền nhanh nhất mới là thủ phạm phải lên án.

Carter cho hay thực tế béo phì trở thành vấn nạn với người Mỹ vì “người ta đã tạo thói quen biến những miếng fajitas của Nam Mỹ (bánh làm bằng bột bắp với rất ít nhân thịt) thành những quả bom ẩm thực 1.000 calori”.

Giáo sư Meir Stampfer ở Ðại học Harvard cũng cho rằng thực phẩm và lương thực tự chúng không gây tác hại mà chính là cách pha chế, nấu nướng của con người mới là điều phải trách.

Thế nhưng,  sự phát triển của các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh - vốn không để tâm đến việc món thịt gà có nhiêu cách nấu, hay sự tồn tại của rất nhiều mỹ vị vừa dễ làm mà lại vẫn đảm bảo dinh dưỡng, khi chỉ chăm chăm vào mấy miếng thịt gà rán hay thịt bò nướng - dần dà khiến người Mỹ đánh mất cả một trong những lạc thú của cuộc sống, đó là việc chậm rãi thưởng thức các món ăn, và dĩ nhiên càng không để ý gì đến câu chuyện dinh dưỡng.

Trong khi đó, chính nhà ăn trường học cũng không khác gì một quán ăn nhanh càng khiến trẻ em Mỹ tỏ ra bất mãn với rau xanh. Ngay cả khi định thay đổi, cũng chỉ là sự thay đổi không triệt để và vội vàng khi chỉ chú trọng sao cho “khớp” với quy định, thay miếng gà bằng một chút rau, mà không để ý đến sự đa dạng của món ăn hay cân bằng dinh dưỡng.