"Hôm nay, tôi cùng lãnh đạo Burkina Faso và Niger đã ký Hiến chương Liptako - Gourma thiết lập Liên minh Các quốc gia Sahel (AES)", lãnh đạo chính quyền quân sự Mali Assimi Goita đăng trên X ngày 16/9. Động thái nhằm "tạo ra cơ chế phòng thủ tập thể và hỗ trợ lẫn nhau, vì lợi ích của người dân các nước".

Liptako - Gourma là nơi Mali, Burkina Faso và Niger có biên giới chung. Khu vực những năm gần đây bị tàn phá bởi chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan.

"Liên minh này là sự phối hợp nỗ lực quân sự và kinh tế giữa ba nước", Bộ trưởng Quốc phòng Mali Abdoulayer Diop nói. "Ưu tiên của chúng tôi là đối phó chủ nghĩa khủng bố tại khu vực".

Hiến chương Liptako - Gourma quy định các bên phải hỗ trợ lẫn nhau, cả về mặt quân sự, trong trường hợp một thành viên bị tấn công. Ba nước cũng cần phối hợp để ngăn chặn hoặc ứng phó các cuộc nổi loạn vũ trang.

Tướng Assimi Goita trả lời phỏng vấn tại thủ đô Bamako, Mali ngày 14/4. Ảnh: AFP

Mali, Burkina Faso và Niger đều xảy ra đảo chính kể từ năm 2020, gần đây nhất là Niger hồi cuối tháng 7. Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) kêu gọi Niger khôi phục trật tự hiến pháp sớm nhất có thể, cảnh báo can thiệp quân sự nếu cần.

Mali và Burkina Faso tuyên bố can thiệp quân sự vào Niger đồng nghĩa tuyên chiến với hai nước này, cảnh báo động thái có thể gây hậu quả thảm khốc. Chính quyền quân sự Niger cho biết sẽ ủy quyền cho quân đội Burkina Faso và Mali can thiệp trong trường hợp Niamey "bị tấn công".

ECOWAS gồm 15 nước châu Phi là Cape Verde, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Liberia, Mali, Senegal, Sierra Leone, Benin, Burkina Faso, Ghana, Bờ biển Ngà, Niger, Nigeria và Togo. ECOWAS đã đình chỉ tư cách thành viên đối với Mali, Burkina Faso và Niger.

Vị trí Niger, Burkina Faso, Mali và vùng Sahel. Đồ họa: AFP