Nam sinh trung học 18 tuổi ở Cao Hùng tên Chu bị đau lưng suốt nhiều tháng. Sau khi anh đi khám bệnh, bác sĩ siêu âm ổ bụng và phát hiện anh có những viên sỏi kích thước khoảng 0,6 cm ở thận trái và niệu quản phải, gây thận ứ nước rất đau đớn. Thông qua các câu hỏi về thói quen sinh hoạt, bác sĩ phát hiện ra gia đình nam sinh có mở quán ăn, anh thường giúp đỡ bố mẹ công việc kinh doanh những lúc bận rộn. Hoạt động thường xuyên nhưng quên uống nước và đi vệ sinh khiến anh bị sỏi tiết niệu. Các bác sĩ khuyến cáo mọi người nên ăn nhiều đồ mặn và uống nhiều nước.

Thói quen sinh hoạt sai dẫn đến sỏi thận, sỏi niệu quản

Chu lần đầu đến phòng khám chỉnh hình do đau lưng. Theo lời khuyên của bác sĩ, cậu đến phòng khám ngoại trú Khoa Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Đài Bắc để điều trị. Kết quả chụp cắt lớp vi tính cho thấy nam sinh trung học này bị dị tật ở thận trái, có sỏi 0,6 cm ở niệu quản phải và sỏi 0,55 cm ở niệu quản phải, gây tắc nghẽn dẫn đến phù thận phải, gây đau lưng.

Chu cho biết, do gia đình mở một cửa hàng buffet bento nên cậu và anh trai phải phụ giúp bố mẹ công việc kinh doanh từ khi còn nhỏ. Đó cũng là lý do khiến cậu nhịn tiểu thường xuyên. Bố cậu từng khám bệnh sỏi đường tiết niệu, anh trai cậu cũng đi chữa bệnh sỏi đường tiết niệu khi còn thanh niên. 

Các loại sỏi cơ bản. (Ảnh minh họa).

Bác sĩ Cai Bingru tại Khoa Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Đài Bắc chỉ ra trên lâm sàng, độ tuổi của bệnh nhân bị sỏi đường tiết niệu thường là từ 30 đến 50 tuổi, chỉ một số rất ít bệnh nhân bị sỏi đường tiết niệu dưới 20 tuổi. Trẻ em có cha mẹ bị sỏi có nguy cơ cao bị sỏi đường tiết niệu. Đặc biệt, số bệnh nhân bị sỏi vào mùa hè cao gấp 3 đến 5 lần so với mùa đông, do cơ thể ra mồ hôi nhiều, uống ít nước và thường xuyên nhịn tiểu vào mùa hè, từ đó gây ra sỏi đường tiết niệu.

Cai Bingru cho biết, thông thường sỏi thận sẽ không gây tắc nghẽn đường tiết niệu và không gây ra triệu chứng nhưng nếu chẳng may sỏi thận rơi xuống làm tắc niệu quản, sẽ gây hiện tượng đau thắt lưng.

Triệu chứng của sỏi niệu quản

Cai Bingru chỉ ra ba triệu chứng chính của tắc nghẽn sỏi niệu quản là đau thắt lưng, tiểu máu, sốt và thậm chí là buồn nôn và nôn. Những viên sỏi nhỏ có kích thước nhỏ hơn 0,5 cm có khoảng 70% khả năng bị đào thải ra khỏi cơ thể nếu uống nhiều nước và tập thể dục. Tuy nhiên, tốc độ và thời gian đào thải ra ngoài là không thể đoán trước: Nếu bạn may mắn, chúng sẽ được đào thải ra ngoài trong vòng vài ngày nhưng nếu không may mắn, chúng sẽ bị đào thải ra ngoài trong vòng vài tuần hoặc không thể đào thải ra ngoài được.

Cai Bingru giải thích rằng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, dùng thuốc lợi tiểu, thuốc chống co thắt hoặc thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt cũng có thể thúc đẩy quá trình thải sỏi. Tuy nhiên, những viên sỏi lớn hơn 0,5 cm thường làm tắc niệu quản. Ngoài việc gây ra chứng đi tiểu thường xuyên và tiểu gấp, sỏi niệu còn có thể gây đau thắt lưng hoặc đau lưng, đau bụng như thắt lưng hoặc đau lan ra vùng đáy chậu và xương mu. Nếu kèm theo triệu chứng sốt, ớn lạnh, buồn nôn, nôn thì có thể do chức năng thận suy giảm, nhiễm trùng huyết hoặc sốc nhiễm trùng, có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Làm thế nào tránh sỏi niệu quản

Cai Bingru nhắc nhở, điều quan trọng nhất đối với người bình thường hoặc bệnh nhân sau khi lấy sỏi là uống nhiều nước, không uống đồ uống, có ga thường xuyên, không ăn thức ăn quá mặn hoặc nhiều natri, tránh bổ sung quá nhiều canxi hoặc vitamin C, Vitamin D và cố gắng ăn ít thực phẩm có quá nhiều oxalate như chocolate, các loại hạt, trà đặc, bia... để tránh hình thành sỏi hoặc sỏi tái phát.