"Tôi hoàn toàn đồng ý với Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng chúng tôi không khơi mào cuộc chiến này. Xung đột thậm chí bắt đầu từ trước năm 2014. Chúng tôi đã thấy mọi thứ xảy ra, từ cuộc biểu tình lật đổ chính phủ của tổng thống Viktor Yanukovich đến tình hình Ukraine hiện nay", Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko phát biểu tại cuộc họp của lãnh đạo an ninh Cộng đồng Các quốc gia Độc lập (CIS) ở Minsk ngày 1/6.

Theo ông Lukashenko, chiến sự sớm muộn cũng nổ ra. "Ngay cả khi Moskva không phát động chiến dịch một năm trước, xung đột vẫn là không thể tránh khỏi, nhưng với điều kiện thậm chí còn tồi tệ hơn đối với Nga và Belarus", ông cho hay.

Tổng thống Belarus cho rằng "sai lầm duy nhất" của Moskva và Minsk là tiếp tục nỗ lực giải quyết xung đột thông qua ngoại giao, thay vì phát động chiến dịch ở Ukraine sớm hơn. "Lẽ ra chúng tôi nên giải quyết vấn đề vào năm 2014-2015, khi Ukraine không có cả quân đội lẫn quyết tâm", ông Lukashenko nói.

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tham dự một cuộc họp tại Điện Kremlin, Nga ngày 25/5. Ảnh: AFP

Lãnh đạo Belarus cho rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng như hai người tiền nhiệm Petro Poroshenko và Yanukovich đã không làm gì để đảm bảo "sự tồn tại hòa bình" cho người dân. Theo ông, những lãnh đạo Ukraine "không muốn chiến tranh", nhưng dường như đã bị đẩy vào cuộc chiến và phương Tây công khai thừa nhận nỗ lực ngoại giao để giải quyết khủng hoảng chỉ là giải pháp tạm thời để vũ trang, huấn luyện quân đội Ukraine.

"Họ thẳng thắn thừa nhận đã làm mọi thứ để chuẩn bị Ukraine cho một cuộc chiến với Nga", ông Lukashenko tuyên bố, đề cập bình luận của cựu thủ tướng Đức Angela Merkel và cựu tổng thống Pháp Francois Hollande. Hai cựu lãnh đạo này từng cho rằng các thỏa thuận Minsk, được ký năm 2014 và 2015 nhằm thiết lập hòa bình ở Donbass, là "biện pháp câu giờ" để xây dựng lực lượng cho Ukraine.

Tổng thống Belarus còn cáo buộc phương Tây đang chuẩn bị cho một cuộc đảo chính bạo lực ở quốc gia này và khẳng định có bằng chứng liên quan. Ông cho rằng phương Tây đang thúc giục phe đối lập Belarus tham gia bạo lực vũ trang và tài trợ cho các hoạt động đó.

Phương Tây và Ukraine chưa phản hồi về phát biểu của Tổng thống Belarus.

Tổng thống Lukashenko là đồng minh thân cận của Tổng thống Putin và hai nước có mối quan hệ quân sự mật thiết. Minsk đã cho phép Moskva sử dụng lãnh thổ của mình để đưa quân vào Ukraine khi chiến sự bùng phát tháng 2/2022. Phương Tây đã áp nhiều vòng trừng phạt với Nga và Belarus, trong đó có loại một số ngân hàng khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, hạn chế thương mại và trừng phạt loạt quan chức.