Minh họa của Fortune

ASHISH RAZDAN, một luật sư công ty và đối tác tại Khaitan & Co. ở Mumbai, đã từng lái một chiếc sedan Đức. Gần đây, anh chuyển sang một chiếc Volkswagen SUV.

Razdan cho biết anh cân nhắcvà nhận thấy rằng quan trọng nhất khi mua một chiếc SUV là tính linh hoạt mà nó mang lại, sự thoải mái và không gian của xe không ảnh hưởng đến chất lượng xe.

“Không gian rất tiện lợi nếu bạn muốn đưa cả gia đình và thú cưng đi chơi cùng nhau, hoặc nếu bạn muốn chất một đống bộ dụng cụ chơi cricket ở phía sau cùng với một vài người bạn”, anh nói.

Razdan cho biết thêm, một chiếc SUV cũng có khoảng sáng gầm xe cao, đặc biệt hữu ích trong mùa mưa.

Thời hoàng kim

Vào năm 2012, phân khúc xe sedan cỡ trung đã cung cấp hơn hai chục sản phẩm ở thị trường Ấn Độ, bao gồm các thương hiệu như Ford Ikon, HM-Mitsubishi Lancer, Honda City, Hyundai Verna, Maruti SX4, Renault Scala, Skoda Rapid, Tata Manza và VW Vento cùng những sản phẩm khác, theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Ấn Độ (SIAM).

Tuy nhiên đến năm 2023, chỉ còn có bảy mẫu xe sedan, trong khi danh mục SUV có tỷ lệ tăng trưởng gần như ngược lại. Ngày nay, có 46 mẫu xe trong phân khúc SUV. Mức độ tuyệt đối của những chiếc xe có sẵn trong phân khúc SUV là một chỉ số đáng kể.

SUV cỡ nhỏ, chiếm khoảng 4-5% thị trường vào năm 2016, hiện là phân khúc lớn nhất, chủ yếu do Brezza dẫn đầu và theo sau là các mẫu xe như Sonnet, Venue, Punch, Nexon và XUV300.

Thị trường xe ô tô chứng kiến nhiều biến động trong vài năm qua, từ các quy định về khí thải, sự gián đoạn chuỗi cung ứng, tình trạng thiếu hàng tồn kho cho đến sự gia tăng của các công nghệ xe điện mới, một xu hướng bao trùm. Tất cả dẫn đến sự sụp đổ của nguyên mẫu ngành công nghiệp ô tô — xe sedan.

Ngay cả các công ty như Honda, vốn đã thành công rực rỡ với mẫu sedan City tầm trung, cũng đã chuyển sang mẫu SUV chiến lược. Honda gần đây đã ra mắt mẫu xe Elevate hoàn toàn mới, đối thủ cạnh tranh của Hyundai Creta.

Naveen Soni, Chủ tịch Lexus Ấn Độ cho biết, có hai chuyển động rõ ràng trên thị trường xe hơi hạng sang. "Thứ nhất, sự thay đổi rõ rệt đối với SUV so với sedan được hỗ trợ bởi sự phát triển của cơ sở hạ tầng đường bộ tốt, nơi SUV mang lại cho người ngồi trong xe cảm giác an toàn hơn ở tốc độ cao hơn, và thứ hai, sự tụt giảm trong độ tuổi trung bình của người mua ô tô".

SUV lên ngôi

"SUV là hương vị của mùa ở mọi thị trường, điều này được thể hiện qua thực tế là ban đầu, doanh số bán ES (sedan) của chúng tôi từng chiếm 70-80% tổng doanh số, nhưng hiện tại với sự ổn định của các sản phẩm trong danh mục, chúng tôi dự đoán thành phần SUV tăng từ 20-30% lên 40-50% trong tương lai gần. Dòng sản phẩm SUV của chúng tôi, bao gồm cả NX và RX, đang trở nên phổ biến và nhận được nhiều phản hồi tích cực", Soni nói.

Sự xuất hiện của SUV đã tác động đến tất cả các phân khúc của thị trường xe hơi Ấn Độ. Suraj Ghosh, một nhà phân tích đã theo dõi ngành công nghiệp cho IHS Markit cho biết: "Đáng chú ý nhất là xe sedan. Trong suốt thập kỷ đầu tiên của thế kỷ này, những chiếc sedan sở hữu giá trị khao khát tột bậc. Không có nhiều nhà sản xuất cung cấp những chiếc sedan phù hợp và điều đó làm tăng thêm cảm giác độc quyền cho người tiêu dùng".

Các mẫu xe bán chạy theo phân khúc ở Ấn Độ. Đồ họa Forrtune

Vì sao sedan bị thất sủng?

Những chiếc xe như Skoda Octavia, Honda Civic, Toyota Camry, Chevrolet Cruz và Hyundai Elantra được định vị là những sản phẩm cao cấp hàng đầu.

Ghosh nói: “Xuống thấp hơn, những mẫu xe như Honda City đã truyền cảm hứng cho một số nhà sản xuất ô tô tham gia vào phân khúc này nhưng ít người có thể tiến gần đến thành công của Honda. Ví dụ như Maruti Ciaz, Hyundai Verna và những mẫu xe khác.

"Mức tăng trưởng của dòng xe sedan đạt đỉnh vào năm 2010 và duy trì như vậy cho đến năm tài chính 2016 khi ngành công nghiệp xe hơi trải qua những thay đổi lớn, đặc biệt là việc loại bỏ trợ cấp cho động cơ diesel và sự xuất hiện của SUV. Siêu xe SUV tiếp tục phát triển nhưng những chiếc sedan gần đây được ra mắt bởi người Đức (Skoda và VW), cùng với những mẫu xe đang thịnh hành là Honda, Hyundai và Maruti Suzuki, phần nào giống như một sự hồi sinh nhỏ của phân khúc này,” Ghosh nói thêm.

Ngay cả khi nhu cầu về xe sedan đang ở mức cao nhất, Mahindra & Mahindra có lẽ là nhà sản xuất ô tô duy nhất chưa bao giờ sản xuất một chiếc xe sedan trong nước từ đầu.

Rajesh Jejurikar, Giám đốc điều hành của hãng xe này cho biết công ty sẽ tiếp tục tập trung vào các mẫu xe SUV.

"Trong lịch sử cũng vậy, chúng tôi đã dẫn đầu thị trường về xe SUV với Bolero và Scorpio, và xu hướng này vẫn tiếp tục. Những chiếc SUV sẽ là trụ cột trong tương lai, được thúc đẩy bằng cách thay đổi sở thích của người tiêu dùng đối với khoảng sáng gầm xe và vị trí chỗ ngồi cao hơn", ông nói.

Kết quả cuối cùng cũng đã dẫn đến các phân khúc nhỏ mới trong không gian SUV.

Soni cho biết: "Chúng tôi đánh giá nhu cầu thị trường và giới thiệu các mẫu phù hợp trong phân khúc vi mô theo thời gian. Sự ra mắt sắp tới của Lexus LM đang được lên kế hoạch vào quý 3 năm nay. Với việc cải thiện đường xá và cơ sở hạ tầng, mọi người muốn sử dụng những phương tiện không chỉ sang trọng và nâng cao vị thế của họ mà còn thiết thực và thoải mái, có thể được sử dụng như văn phòng di động khi đi du lịch. Lexus LM sẽ là phương tiện có một không hai, đặc biệt dành cho việc di chuyển giữa các thành phố trong phạm vi 200 km".

Hầu hết đều đồng ý rằng SUV chắc chắn thoải mái hơn, với không gian và khoảng sáng gầm xe. "Những con đường ở Ấn Độ đang trở nên tốt hơn trong những năm qua, ngay cả ở những ngõ ngách hẻo lánh. Những chiếc SUV của chúng tôi mang đến cho khách hàng ở nhiều khu vực địa lý nhiều lựa chọn — từ Bolero đến Thar 4X4, Thar RWD, Scorpio N, XUV700 và XUV 400 chạy điện", Jejurikar cho biết.

Doanh số của xe sedan và xe SUV ở Ấn Độ. Đồ họa Fortune

Gaurav Gupta, Phó Giám đốc điều hành của MG Motor Ấn Độ, công ty chỉ tung ra các mẫu xe SUV kể từ khi ra mắt tại quốc gia này, cho biết: "Tỷ lệ doanh số bán SUV và crossover trong tổng doanh số bán xe du lịch là 42% vào năm 2022, tăng từ mức khoảng 8% trong năm 2011".

Xu hướng lâu dài

Điều đó cho thấy xu hướng mua SUV của người Ấn Độ chỉ đi theo hướng đi lên. Chiếc SUV Hector của MG, chiếc xe đầu tiên được công ty tung ra ở Ấn Độ, đã trở thành sản phẩm bán chạy nhất.

Gupta cho biết: "Lý do chính đằng sau việc chuyển sang SUV là vị trí lái xe cao, giúp người lái kiểm soát tốt hơn. SUVcũng được coi là một biểu tượng địa vị, điều đó giúp thu hút khách hàng đến phân khúc này. Khoảng sáng gầm xe cao cho phép người lái điều khiển xe tốt hơn".

Một lý do khác khiến các nhà sản xuất ô tô cũng thích SUV hơn sedan là bởi vì SUV trước đây mang lại lợi nhuận cao hơn cho các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM), theo các nhà phân tích, có thể cao hơn từ 30% đến 50% so với sedan và hatchback.

Gupta cho biết một trong những lợi thế của SUV là thân xe cao to của chúng, giúp chúng nổi bật trên đường. Chúng có thể được lái trên mọi loại đường và địa hình và vượt xa những gì mà những chiếc hatchback hoặc sedan thông thường có thể mang lại.

Sở thích công nghệ tiên tiến hơn có phải cũng là một yếu tố dẫn đến sự suy giảm của dòng xe sedan?

"Một trong những yếu tố quan trọng là sự ngang giá về giá của SUV nhỏ gọn so với hatchback cao cấp và sedan cỡ trung. Người tiêu dùng thấy SUV nhỏ gọn là một lựa chọn hấp dẫn hơn vì chúng cung cấp một mức giá tương tự với các lợi ích bổ sung như khoảng sáng gầm xe cao hơn, không gian nội thất rộng rãi hơn, dự vượt trội khi đi trên đường và các tính năng tiên tiến, bao gồm trợ lý AI (trí tuệ nhân tạo) cá nhân và công nghệ tự động cấp 2" , Gupta nói.

Tuy nhiên, các chuyên gia đồng ý rằng xe sedan sẽ không bao giờ biến mất mặc dù chúng đã bị loại ra ngoài lề, với thị phần của chúng đã ngày một teo tóp trong hai thập kỷ qua.

“Giữa sự tấn công dữ dội của SUV, những chiếc sedan mang đến một đề xuất mới mẻ và độc đáo cho người mua và đó là một điều tích cực lớn có lợi cho nó. Tuy nhiên, sẽ rất khó để chứng kiến một đỉnh cao sedan nào khác trong thập kỷ này. Ngay cả quá trình chuyển đổi xe điện (EV) cũng nghiêng về phong cách thân xe SUV", Ghosh nói.

Người ta vẫn chưa biết liệu những chiếc sedan có thể lấy lại thị phần của mình trong kỷ nguyên EV ở Ấn Độ hay không?