Trong năm 2022, giới chuyên gia đánh giá là năm bước ngoặt của xe điện Việt Nam khi nhiều hãng xe liên tục đổ bộ, tạo thêm cơ hội cho người tiêu dùng trong nước dần tiếp xúc với xe điện.

Trước đó, với cam kết tại COP26, Việt Nam cho thấy cũng không muốn đứng ngoài xu thế mới này. Sau đó là một loạt chính sách ưu đãi cho xe điện mới được ban hành trong những ngày đầu năm 2022.

Bằng chứng là các chính sách của Chính phủ ưu đãi cho xe điện mới được ban hành đã đưa mức thu lệ phí trước bạ của xe ô tô điện chạy pin về mức 0% trong vòng 3 năm, kể từ 1/3.

Các chính sách đã đưa mức thu lệ phí trước bạ của xe ô tô điện chạy pin về mức 0% trong vòng 3 năm, kể từ 1/3. Trong 2 năm tiếp theo, mức thu lệ phí trước bạ chỉ bằng 50% xe xăng có cùng số chỗ ngồi. Mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô điện chạy pin cũng giảm chỉ còn 1 - 3%, có hiệu lực từ tháng 3/2022 đến hết tháng 2/2027.

Với những chính sách cởi mở hơn, Việt Nam đang trở nên hấp dẫn với các hãng sản xuất xe điện. Nhiều hãng xe hàng đầu thế giới đã liên tục giới thiệu một số sản phẩm xe điện dự kiến ra mắt Việt Nam ngay trong năm 2022.

Cuối năm 2021, Mercedes-Benz lần đầu tiên giới thiệu mẫu EQS tại một sự kiện trực tuyến. Mẫu xe này có khả năng vận hành lên đến 770km, thời gian sạc tại trạm sạc nhanh từ 10% lên 80% pin là khoảng 31 phút, chưa có hạ tầng các trạm sạc cho khách hàng. Động thái mới nhất của hãng xe này đó là Mercedes-Benz EQS sẽ được trình làng trong triển lãm Vietnam Motor Show (VMS) 2022.

Gần đây nhất, tập đoàn Thành Công cùng hãng xe Hyundai đã ra mắt mẫu xe điện Ioniq 5, với tốc độ đạt đến 185km/h, vận hành được tối đa khoảng 450km cho mỗi lần sạc điện. Tuy nhiên, mẫu xe này chưa có bản thương mại và giá bản chính thức, chỉ đang ở bước thăm dò thị trường.

Một mẫu xe khác cũng đến từ nhà sản xuất Hàn Quốc là Kia EV6, dự kiến ra mắt tại Việt Nam trong quý II/2022. Mới hoàn thiện vào tháng 3 năm ngoái, Kia EV6 được thiết kế với nhiều phiên bản động cơ.

Audi cũng đang lên kế hoạch giới thiệu mẫu e-tron GT tại Việt Nam. Đây là mẫu xe thể thao với ngoại hình sang trọng, được so sánh với mẫu Taycan của hãng Posché, là mẫu xe ô tô điện thể thao có giá bán khá cao, rơi vào khoảng 5 tỷ đồng, nhưng chưa có hạ tầng các trạm sạc cho khách hàng.

Kế đến là Porsche với dòng xe Taycan. Đây là mẫu xe thể thao hấp dẫn mang đến cảm giác lái phấn khích, hiệu suất vận hành đầu bảng và công nghệ tối tân.

Đặc biệt, sức nóng của thị trường xe điện Việt chính là chiến binh nội địa VinFast, hãng xe đầu tiên của Việt Nam, đã giới thiệu tận 3 mẫu xe tại thị trường trong nước là VF 8, VF 9 và VF e34.

Đáng chú ý, chỉ sau 48 tiếng mở bán, 2 mẫu VF 8 và VF 9 nhận được khoảng 24 nghìn đơn đặt hàng. Mẫu VF e34 cũng nhận được 25 nghìn đơn đặt hàng sau 3 tháng mở bán.

Bài toán trạm sạc xe điện Việt

Với bất kì loại xe điện nào, chắc chắn điều người tiêu dùng quan tâm bên cạnh giá thành, tính năng, chính là vấn đề trạm sạc. Hiện tại ở Việt Nam, Vinfast đang chiếm ưu thế hơn các đối thủ khác với 40 nghìn cổng sạc đã được xây dựng trên khắp đất nước trong năm 2021. 2000 trạm sạc VinFast được đặt tại những địa điểm thuận tiện cho người dùng như bãi đỗ xe; trung tâm thương mại; các tòa nhà văn phòng, chung cư; dọc đường cao tốc, quốc lộ và các trạm xăng.

Trong khi đó, các hãng khác mới xuất hiện ở Việt Nam hiện còn chưa có hệ thống trạm sạc hoặc lộ trình phát triển cụ thể. Như Porsche hiện mới có 2 điểm, 4 trụ sạc. Các hãng khác còn lại vẫn chưa triển khai.

Về vấn đề "sạc chung", Vinfast đang biết tận dụng ưu thế sân nhà và cũng đưa ra quan điểm rất rõ ràng đó là, chỉ người dùng xe VinFast mới được phép sạc tại trạm sạc của VinFast. Điều này đồng nghĩa với các mẫu xe điện của thương hiệu khác chỉ có thể sạc tại nhà. Đây là một trong những điểm khiến người tiêu dùng Việt khó tránh khỏi tâm lý e ngại khi cân nhắc mua một mẫu xe điện của hãng khác.

Tuy nhiên, ưu thế về trạm sạc cũng chưa thể khiến Vinfast thực sự "yên tâm" thống lĩnh thị trường Việt khi còn có những dòng xe điện khác của Trung Quốc nhiều khả năng sẽ nhập về Việt Nam dưới hành thức không chính hãng.

Hiện tại các trạm sạc của VinFast chưa đủ công suất để phục vụ nên hãng xe Việt này chỉ ưu tiên cung cấp các tiện ích cho các mẫu xe của mình là hợp lý.

Khi cơ sở vật chất đủ đáp ứng nhu cầu thì hãng xe Việt có lẽ sẽ mở cho các hãng xe khác sạc chung. VinFast phủ sóng các trụ sạc trên toàn quốc nhằm thể hiện đang quan tâm phát triển hệ sinh thái phục vụ xe điện cho các khách hàng của mình, giúp gia tăng doanh số bán xe chứ không phải tập trung vào kinh doanh năng lượng.

Thực tế, ở nhiều thị trường sử dụng xe điện phổ biến ở châu Âu, các hãng xe điện cũng không dùng chung trạm sạc với nhau. Thay vào đó, các trạm sạc công cộng của Chính phủ mọc lên mới là địa điểm mà tất cả xe điện có thể dùng chung nhờ cổng sạc có chuẩn cắm giống nhau.

Tại Việt Nam, mới có VinFast phát triển hệ thống trạm sạc, chưa có các trạm sạc công cộng như ở thị trường khác nên người tiêu dùng muốn mua xe điện không phải Vinfast rõ ràng phải đắn đo không ít về vấn đề sạc cho xe. Đây là điểm yếu của các hãng xe khác muốn cạnh tranh tại thị trường Việt cần sớm có lộ trình hoặc giải pháp cho người tiêu dùng. Nếu vấn đề trạm sạc được triển khai rộng rãi, người tiêu dùng chắc chắn sẽ có thêm nhiều lựa chọn ngay tại thị trường xe điện trong nước.