Quân đội Ukraine hồi đầu tháng 11 công bố những hình ảnh đầu tiên về lựu pháo tự hành Archer trên chiến trường. Đây là một phần trong gói viện trợ quân sự cho Ukraine được Thụy Điển công bố hồi tháng 1, gồm xe tăng chủ lực Strv 122, xe chiến đấu bộ binh CV90, thiết giáp cứu kéo Bgv 90 và lựu pháo Archer.

Mẫu lựu pháo này được biên chế cho Lữ đoàn Pháo binh Độc lập số 45 Ukraine, lực lượng tham gia phòng thủ quanh khu vực thành phố Kreminna ở miền đông. Ngoài pháo Archer, lực lượng này còn được trang bị nhiều vũ khí hiện đại khác như lựu pháo M777, FH77, tên lửa chống tăng và máy bay không người lái (UAV).

Tư lệnh lục quân Ukraine (giữa) cùng các binh sĩ đứng trước pháo Archer trong ảnh công bố hôm 3/11. Ảnh: X/Ukraine Front

Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pal Johnson xác nhận Stockholm đã chuyển giao 8 lựu pháo Archer cho Ukraine. "Với tốc độ, độ chính xác và tính cơ động cao, pháo Archer sẽ góp phần giúp Ukraine giành lại lãnh thổ", ông Johnson nhấn mạnh. Thụy Điển dự kiến cung cấp cho Ukraine thêm 4 khẩu pháo Archer nữa trong thời gian tới.

Archer là hệ thống pháo tự hành bánh lốp do tập đoàn quốc phòng Thụy Điển Bofors (hiện là BAE Systems Bofors) phát triển và biên chế cho quân đội nước này từ năm 2013, sử dụng vũ khí chính là pháo FH77 cỡ nòng 155 mm đặt trên khung gầm xe tải Volvo A30D 6x6, có thể di chuyển với tốc độ tối đa 75 km/h trên đất bằng, tầm hoạt động 500 km. Kíp lái có 4 người, gồm chỉ huy, lái xe và hai người điều khiển pháo.

Một khẩu đội pháo Archer gồm có ba phương tiện, ngoài xe chở pháo còn có xe chở đạn và xe hậu cần, làm nhiệm vụ tiếp liệu, bảo dưỡng. Khi chiến đấu, hai xe này sẽ lùi về phía sau để tránh bị tập kích.

Pháo Archer sử dụng đạn 155 mm tiêu chuẩn do NATO sản xuất, song có tầm bắn xa hơn nhiều mẫu pháo sử dụng cùng loại đạn, một phần nhờ được thiết kế để có thể nhồi lượng lớn thuốc phóng mà không bị toác nòng.

Pháo tự hành Archer bắn thử hồi năm 2011. Ảnh: Quân đội Thụy Điển

"Kíp lái có thể nhồi tới 6,5 liều phóng trong một lần bắn, giúp pháo có thể bắn viên đạn xa hơn 40 km. Tầm bắn này lớn phần lớn các loại pháo khác ở chiến trường Ukraine, ngoại trừ những khẩu cỡ nòng lớn hơn như 2S7 203 mm", chuyên gia quân sự David Axe của Forbes cho biết.

Pháo Archer được trang bị tính năng nạp đạn tự động, giúp nó có thể khai hỏa 8-9 viên đạn trong một phút. Pháo có chế độ bắn loạt MRSI, cho phép khai hỏa theo loạt ba viên với quỹ đạo khác nhau và cùng lần lượt tới một mục tiêu trong khoảng 15 giây, bằng cách điều chỉnh góc bắn và lượng thuốc phóng.

Nòng pháo Archer có thể hạ xuống theo hướng song song với mặt đất và khai hỏa trực diện tương tự xe tăng, giúp nó có thể sử dụng làm phương tiện đột kích trong trường hợp khẩn cấp.

Ưu điểm lớn nhất của pháo Archer là tính cơ động. Kíp lái chỉ mất khoảng 30 giây để đưa pháo Archer vào trạng thái chiến đấu và cũng chỉ mất chừng ấy thời gian để khai hỏa ba phát liên tiếp, thu hồi pháo và bắt đầu di chuyển. Điều này giúp pháo chuyển sang vị trí khác trước khi loạt đạn chạm tới mục tiêu, khiến đối phương gặp khó khăn trong việc phản pháo.

Pháo Archer còn được trang bị lớp ngụy trang Barrucada đặc biệt, giúp nó có thể "tàng hình" tốt hơn trước các thiết bị cảm biến hồng ngoại. Nó sở hữu bộ giáp kiên cố hơn so với nhiều loại lựu pháo khác, có thể chống lại đạn xuyên giáp 7,62 mm và mảnh văng.

"Không rõ liệu có hệ thống pháo nào khác có thể sánh với Archer khi xét trên cả ba tiêu chí là tốc độ, tầm bắn và năng lực tập kích mục tiêu đồng thời hay không", chuyên gia này nhận định.