Bên trong dây chuyền chế tạo đạn pháo 155 mm ở bang Queensland, Australia, hồi năm 2022. Ảnh: The Australian.

Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu hôm 30/1 thông báo nước này và Australia nhất trí hợp tác sản xuất hàng nghìn quả đạn pháo 155 mm cho Ukraine, bày tỏ hy vọng quá trình bàn giao có thể diễn ra trong quý I năm nay. Các công ty Australia sẽ cung cấp thuốc nổ và liều phóng, trong khi tập đoàn Nexter của Pháp chịu trách nhiệm chế tạo đạn.

"Ngành công nghiệp quốc phòng hai nước có khả năng phối hợp với nhau, cho phép thỏa thuận này được thực thi. Chúng tôi muốn cùng hành động nhằm thể hiện sự coi trọng của Pháp và Australia đối với nỗ lực viện trợ Ukraine", ông Lecornu cho hay.

Thông tin được đưa ra sau khi Bộ trưởng Lecornu họp với người đồng cấp Australia Richard Marles, đánh dấu cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa quan chức hai nước từ khi xảy ra căng thẳng ngoại giao hồi năm 2021 do Canberra hủy hợp đồng mua tàu ngầm trị giá hàng chục tỷ USD với Paris.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Marles khẳng định Australia sẽ không tìm cách mua thêm tàu ngầm thông thường trước khi sở hữu tàu ngầm hạt nhân do Mỹ chế tạo, bất chấp giới chức Pháp mong muốn đạt được thỏa thuận như vậy trong những năm tới.

Bộ Quốc phòng Australia năm 2016 ký hợp đồng với tập đoàn Naval Group của Pháp để chế tạo 12 tàu ngầm tấn công diesel-điện thuộc biến thể Block 1A của lớp tàu ngầm Barracuda. Đây vốn là lớp tàu ngầm năng lượng hạt nhân của Pháp, nhưng được sửa đổi thành tàu ngầm thông thường để bán cho Australia.

Hợp đồng trị giá 40 tỷ USD là một trong những thỏa thuận quân sự lớn nhất thế giới vào lúc đó. Tuy nhiên, chương trình này nhiều lần bị trì hoãn và đội vốn, khiến giới chức Australia ngày càng hoài nghi về hiệu quả của nó.

Chính quyền thủ tướng Scott Morrison hồi tháng 9/2021 tuyên bố hủy hợp đồng với Naval Group, quyết định đóng ít nhất 8 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân nhờ công nghệ được Mỹ và Anh chuyển giao, nằm trong thỏa thuận liên minh ba bên mang tên AUKUS.

Động thái đã gây căng thẳng ngoại giao hiếm thấy giữa Pháp với ba nước tham gia AUKUS. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian gọi thỏa thuận của AUKUS là "cú đâm sau lưng", trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron chỉ trích ông Morrison và cho rằng Canberra đã nói dối khi hủy thỏa thuận.

Quan hệ song phương tiếp tục nguội lạnh cho đến tháng 5/2022, thời điểm ông Anthony Albanese được bầu làm Thủ tướng Australia thay thế Morrison. Thủ tướng Albanese sau đó công bố khoản bồi thường 584 triệu USD cho tập đoàn Naval Group vì hủy hợp đồng.

Chưa rõ thỏa thuận tàu ngầm của AUKUS sẽ được tiến hành trong bao lâu. Những tàu ngầm hạt nhân đầu tiên có thể không được hạ thủy trong hàng chục năm tới, tạo ra khoảng trống lớn cho hải quân Australia, lực lượng đang vận hành 6 tàu ngầm diesel-điện lạc hậu.