Australia hiện có tỷ lệ sử dụng tấm pin mặt trời trên đầu người cao nhất thế giới, với gần một phần ba hộ gia đình sử dụng loại năng lượng này. Ngay cả trong mùa đông, hơn 25% lượng điện tiêu thụ ở các bang miền đông cũng lấy từ điện mặt trời mái nhà được tạo ra trong những ngày có nắng.

Thống kê của Green Energy Market (GEM) cho thấy các hộ gia đình và doanh nghiệp Australia đã bổ sung 1,46 gigawatt điện bằng những hệ thống quy mô nhỏ trong nửa đầu năm, cao hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ tính trong tháng 6, gần 250 megawatt điện được bổ sung từ hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà, cao hơn 13,2% so với cả tháng 6/2022.

Tristan Edis, Giám đốc phụ trách phân tích và cố vấn GEM, nhận định giá điện tăng cao trong năm qua đã thúc đẩy nhu cầu mua tấm pin mặt trời tại Australia. Đà tăng có thể giúp lĩnh vực này xô đổ kỷ lục bổ sung 3,2 GW vào lưới điện của năm 2021.

"Đây là mức cao thứ hai trong lịch sử. Tôi nghĩ doanh số tấm pin mặt trời trong năm nay sẽ rất cao, vì chi phí năng lượng leo thang. Con số cuối năm có thể tương đồng hoặc thậm chí vượt mức 2021", ông nói.

Kỹ thuật viên lắp đặt pin mặt trời cho một gia đình ở Sydney năm 2009. Ảnh: Reuters

Quá trình gia tăng hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà trái ngược hoàn toàn với chiều hướng suy giảm đầu tư vào các trang trại điện mặt trời quy mô lớn những năm qua.

Công ty dữ liệu Rystad Energy ước tính các dự án tái tạo quy mô lớn tại bang Queensland, New South Wales và Victoria đã thu nhỏ 75% kể từ 2018. Nguyên nhân chính là gián đoạn chuỗi cung ứng, chậm trễ tiến độ và thiếu khả năng lưu trữ năng lượng dự phòng.

New South Wales là bang chịu ảnh hưởng nặng nhất do chậm trễ phê duyệt dự án. "Bang này có nguy cơ không phê chuẩn đủ dự án năng lượng để đáp ứng mục tiêu 12 GW điện mặt trời và gió vào năm 2030", Rystad Energy cảnh báo.

Nhiều trang trại năng lượng mặt trời có sẵn cũng đối mặt với hạn chế. Tại bang Victoria, năng lực sản xuất đã vượt quá khả năng truyền tải của lưới điện đến người dân. "Rất nhiều trang trại được bổ sung tại Victoria, nhưng chúng bị giới hạn trong khoảng thời gian 11-13h hàng ngày, gây lãng phí điện", nhà vận hành thị trường năng lượng Australia (AEMO) nhận xét.

Edis cho rằng chính quyền các bang nên thúc đẩy lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mái nhà, cho đến khi mạng lưới truyền tải được cải thiện và chi phí ắc quy tích điện giảm xuống. Tuy nhiên, những bang như Nam Australia và Victoria lại đang hành động ngược lại.

"Điện mặt trời mái nhà hiện duy trì sản lượng 3,2 GW, nhưng có thể làm được nhiều hơn thế. Lĩnh vực này không đòi hỏi nâng cấp hệ thống truyền tải như các phương án khác", ông nói.