Theo bình luận viên Philip Bump của Washington Post, những người hiểu biết về bầu cử Mỹ đều nói rằng số liệu kiểm phiếu được công bố chính thức gần như chắc chắn không trùng khớp với số phiếu bầu trên thực tế, do luôn xuất hiện trục trặc trong quá trình kiểm đếm.

Phiếu bầu có thể được kiểm không chính xác, bị thất lạc hoặc không được tính. Nhân viên kiểm phiếu cũng có thể quên nạp dữ liệu từ một vài thẻ nhớ lên hệ thống. Tuy nhiên, trong trường hợp không có gian lận có hệ thống hay quy mô lớn, số lượng phiếu sai sót này thường chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng số phiếu bầu và không ảnh hưởng đến kết quả chung cuộc.

Những sơ suất do con người gây ra là lý do một số bang tại Mỹ như Georgia có cơ chế tự động kích hoạt quá trình kiểm phiếu lại nếu kết quả bầu cử có cách biệt quá sít sao, dưới 0,5%. Mục đích của việc kiểm phiếu lại là phát hiện các lỗi sai, nhằm rút ra kết quả cuối cùng chính xác nhất có thể.

Vì vậy, khi kết quả kiểm phiếu đầu tiên tại Georgia cho thấy Joe Biden chỉ dẫn trước đối thủ Donald Trump chưa đến 0,3 điểm phần trăm, Tổng thư ký bang Brad Raffensperger đã tuyên bố Georgia sẽ tiến hành kiểm phiếu lại bằng phương pháp thủ công.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng hôm 4/11. Ảnh: AFP.

Dường như không ai trông chờ vào khả năng việc kiểm phiếu lại có thể xóa bỏ cách biệt hơn 14.000 phiếu bầu của Biden. Thông thường, quá trình này chỉ làm thay đổi vài trăm phiếu trong khoảng cách giữa các ứng viên. Vài hạt tại Georgia đã tìm ra những sai lệch nhỏ ở mức một con số.

Tuy nhiên, bất ngờ dường như đã xảy ra khi 4 hạt ở Georgia phát hiện nhiều phiếu bầu bị bỏ sót. Tại hạt Douglas, 293 phiếu lưu trong một thẻ nhớ chưa được tính vào thống kê ban đầu, trong đó 156 phiếu bầu cho Biden và 128 phiếu bầu cho Trump, giúp Tổng thống đắc cử nới rộng thêm cách biệt ở địa phương này.

Hạt Fayette, phía nam thành phố Atlanta, cũng phát hiện dữ liệu trong một thẻ nhớ chứa kết quả bầu cử chưa được đưa vào số liệu thống kê, bao gồm 2.755 lá phiếu bị bỏ sót. Kết quả kiểm lại giúp Tổng thống Trump gia tăng cách biệt thêm 449 phiếu tại địa phương mà ông vốn đã thắng với khoảng cách 6 điểm phần trăm.

Tại hạt Floyd, các nhân viên bầu cử ban đầu quên tải dữ liệu phiếu bầu từ thẻ nhớ của một máy scan phiếu, khiến 2.508 phiếu bị bỏ sót, trong đó 1.643 phiếu dành cho Trump và 865 phiếu ủng hộ Biden. Trump trước đó đã thắng ở hạt này với cách biệt hơn 40 điểm phần trăm.

284 phiếu cũng bị bỏ sót ở hạt Walton vì sai sót liên quan đến thẻ nhớ, bao gồm 176 phiếu cho Trump và 108 phiếu cho Biden. Tổng thống Mỹ ban đầu thắng ở địa phương này với cách biệt gần 50 điểm phần trăm.

Ngoài những trục trặc này, chủ tịch đảng Cộng hòa bang Georgia David Shafer còn cáo buộc gần 10.000 phiếu bầu bị thống kê sai ở hạt DeKalb, nơi vốn ủng hộ đảng Dân chủ mạnh mẽ, nói thêm rằng một giám sát viên của phe Cộng hòa đã phát hiện lỗi sai nghiêm trọng này.

"Một lô phiếu được thống kê là 10.707 phiếu cho Biden và 13 phiếu cho Trump, cách biệt phi lý ngay cả với tiêu chuẩn của hạt DeKalb", Shafer nói. "Kết quả thực tế của lô phiếu đó là 1.081 phiếu cho Biden và 13 phiếu cho Trump".

Tuy nhiên, Văn phòng Tổng thư ký bang Georgia bác bỏ cáo buộc của Shafer, giải thích rằng sai sót này được giới chức bầu cử hạt DeKalb nhận thấy ngay lập tức, không phải do giám sát viên của đảng Cộng hòa phát hiện, và số liệu trên đã được khắc phục nhanh chóng, chưa bao giờ được nhập vào hệ thống kiểm phiếu chính thức của bang.

Tổng cộng, các sai sót tại 4 hạt ở Georgia giúp Trump thu hẹp khoảng cách với Biden thêm 1.375 phiếu. Dù kết quả cuối cùng chưa được công bố, thế dẫn trước của Biden trên toàn bang được cho là sẽ thu hẹp xuống còn dưới 13.000 phiếu. Chừng đó vẫn quá đủ để ông giành chiến thắng, nhưng kết quả kiểm phiếu lại khiến cuộc đua giữa hai ứng viên tổng thống tại bang Georgia trông có vẻ sít sao hơn so với một tuần trước, dù khác biệt là rất nhỏ, bình luận viên Bump nhận xét.

Theo lý thuyết, Tổng thống Trump đáng lẽ sẽ ăn mừng kết quả này. Tuy nhiên, Bump cho rằng mục đích của ông chủ Nhà Trắng không phải là một con số chính xác hơn, như chức năng của cơ chế kiểm phiếu lại, mà là một kết quả bằng cách nào đó cho thấy ông có khả năng là người chiến thắng.

Minh chứng cho nhận định này là những "đòn công kích" không ngừng vào công tác bầu cử và kiểm phiếu của Georgia, bất chấp tin tốt mà Trump nhận được. Trong loạt tweet hôm 18/11, ông chủ Nhà Trắng cho biết việc kiểm phiếu lại là "trò đùa" dù "hàng nghìn phiếu bầu gian lận đã được tìm thấy".

Theo bình luận viên Bump, Trump dường như ngụ ý rằng việc phát hiện sai sót cho thấy rõ ràng có hành vi gian lận, thay vì chỉ dừng lại ở sự sai lệch các con số.

Ngay sau cuộc bầu cử, trong lúc các bang đang kiểm đếm phiếu bầu vắng mặt, Tổng thống Mỹ khẳng định số phiếu này "bị phát hiện" mang lại lợi ích cho Biden một cách bất chính. Khi quá trình kiểm phiếu lại tìm ra những phiếu bầu chưa được đếm nghiêng về phía ông, Trump ám chỉ rằng chúng bị che giấu và đến tận lúc này mới được phát hiện.

Bang Georgia dự kiến hoàn thành quá trình kiểm phiếu lại trước thời hạn vào 23h59 ngày 18/11 (11h59 ngày 19/11 giờ Hà Nội). Bump cho rằng con số cuối cùng vẫn chưa hẳn chính xác, dù đã đúng hơn so với số liệu 8 ngày trước, nhưng không giúp thay đổi thực tế rằng Georgia đã "chuyển màu" từ đỏ sang xanh.