"Đúng, chúng tôi đã ghi nhận việc quân đội Nga sử dụng các thiết bị này. Điều này đang bắt đầu mang tính hệ thống", Andriy Yusov, đại diện Bộ Nội vụ và Truyền thông Ukraine, ngày 10/2 cho biết khi được hỏi về thông tin lực lượng Nga triển khai thiết bị liên lạc vệ tinh Starlink trên tiền tuyến.

Tổng cục Tình báo Quân đội Ukraine (GUR) ngày 11/2 xác nhận thông tin trên. GUR cho biết thiết bị đầu cuối của Starlink được lắp đặt trong các đơn vị thuộc lữ đoàn đổ bộ đường không cận vệ xung kích số 83 của Nga đang hoạt động gần làng Kleshcheevka và Andreevka, phía nam thành phố Bakhmut.

Trước đó, kỹ sư Oleh Kutkov, người tham gia thiết kế thiết bị đầu cuối Starlink cho quân đội Ukraine, nói lực lượng Nga bắt đầu sử dụng chúng trên tiền tuyến. Các thiết bị này được mua thông qua những nước thứ ba và đại lý ở Nga bán lại chúng.

Thiết bị đầu cuối Starlink tại một vị trí ở khu vực Nga kiểm soát trong ảnh công bố ngày 10/2. Ảnh: VOU

SpaceX, công ty cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh Starlink, cho biết họ không hợp tác với chính phủ Nga hoặc lực lượng vũ trang nước này. SpaceX tuyên bố sẽ vô hiệu hóa các thiết bị đầu cuối "nếu chúng bị một bên sử dụng trái phép".

Các thiết bị đầu cuối Starlink mà lực lượng Nga đang sở hữu hoạt động trên khu vực họ đang kiểm soát và các địa phương khác của Ukraine, chúng sử dụng chung một kênh cùng bộ lập trình vệ tinh với thiết bị mà quân đội Ukraine sở hữu.

"Tất cả sẽ hoạt động hoặc không thiết bị nào làm việc", Kutkov đề cập tới nguy cơ thiết bị Starlink của Ukraine dừng hoạt động khi bộ thu phát mà quân đội Nga sử dụng bị vô hiệu hóa. Kỹ sư này cũng cảnh báo nhiều thiết bị đầu cuối tập trung tại một khu vực khiến hệ thống Starlink bị quá tải và giảm tốc độ kết nối.

Sau khi chiến sự với Nga bùng phát tháng 2/2022, dịch vụ của Starlink giúp Ukraine duy trì kết nối Internet và hoạt động bình thường, cho phép binh sĩ nước này liên lạc dễ dàng hơn trên tiền tuyến, phần nào hỗ trợ hoạt động của vũ khí và máy bay không người lái (UAV).

Giới chuyên gia phương Tây nhận định Nga tìm cách cắt kết nối của thiết bị Starlink song chưa thành công. Theo tài liệu tình báo Mỹ bị rò rỉ hồi đầu năm 2023, Nga đang thử nghiệm hệ thống tác chiến điện tử Tobol để cản trở tín hiệu Starlink. Tình báo Mỹ thừa nhận hệ thống Tobol tiên tiến hơn so với hiểu biết trước đây của phương Tây.

Tài liệu này cho biết Nga thử nghiệm hệ thống Tobol-1 tại Ukraine trong 25 ngày vào tháng 9/2022. Quân đội Ukraine từng báo cáo hệ thống Internet vệ tinh Starlink bị gián đoạn vào tháng 10/2022, song không rõ sự cố này do tổ hợp Tobol-1 hay hệ thống gây nhiễu khác của Nga gây ra.

Vị trí làng Kleshcheevka, Andreevka và thành phố Bakhmut/Artemovsk. Đồ họa: RYV