"Tôi rất vui vì chúng ta đã đi chung một con đường và có thể làm điều đó cùng nhau", Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson nói tại buổi họp báo chung ở Stockholm hôm qua.

Thông báo của bà Andersson được ngay sau khi Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde chính thức ký đơn xin gia nhập NATO, tuyên bố đây là quyết định có lợi nhất cho nước này.

Chia sẻ trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Andersson, Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto khẳng định nền dân chủ đã chiến thắng.

"Đây là thắng lợi cho nền dân chủ ở Phần Lan", ông nói, đề cập tỷ lệ ủng hộ cao trong quốc hội với quyết định xin gia nhập NATO cũng như sự ủng hộ của người dân Phần Lan.

Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto (trái) và Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson tại Stockholm hôm qua. Ảnh: AFP.

Quốc hội Phần Lan hôm qua cũng bỏ phiếu tán thành quyết định xin gia nhập NATO của các lãnh đạo, với 188 phiếu thuận và 8 phiếu chống.

Quyết định gia nhập NATO chính thức chấm dứt chính sách trung lập được duy trì hơn 200 năm qua của Thụy Điển, trong khi kết thúc 7 thập kỷ không liên kết kể từ sau Thế chiến II của Phần Lan.

Dù Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhiều lần khẳng định hai nước Bắc Âu sẽ được chào đón với "vòng tay rộng mở", trở ngại trước mắt với họ là sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara khẳng định không chấp thuận việc mở rộng của NATO, cáo buộc Stockholm và Helsinki không hành động chống lại người Kurd, nhóm mà Thổ Nhĩ Kỳ xem là tổ chức khủng bố.

Tuy nhiên, Thủ tướng Thụy Điển vẫn hy vọng có thể hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ trong NATO.

"Chúng tôi rất mong được đối thoại song phương với Thổ Nhĩ Kỳ và tất nhiên chúng tôi cũng sẽ đối thoại với các thành viên NATO khác trong quá trình này. Một khi gia nhập NATO, tôi thấy có cơ hội để phát triển mối quan hệ song phương hơn nữa", bà Andersson nói.

Tổng thống Phần Lan cho biết ông cũng "lạc quan" về các cuộc thảo luận sắp tới với Thổ Nhĩ Kỳ, khẳng định "vấn đề sẽ được giải quyết" thông qua đối thoại.

Ngay sau khi kết thúc chuyến thăm hai ngày tại Thụy Điển hôm nay, ông Niinisto sẽ cùng bà Andersson tới Mỹ để gặp Tổng thống Joe Biden nhằm thảo luận về quyết định lịch sử của hai nước.

7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista.

Moskva đã bày tỏ giận dữ trước kịch bản NATO tiếp tục mở rộng về phía đông ngay sau khi hai nước Thụy Điển và Phần Lan bày tỏ ý định gia nhập liên minh. Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 16/5 nói rằng việc mở rộng NATO thực sự "là một vấn đề", cho rằng động thái này là vì lợi ích của Mỹ.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm qua nói việc Phần Lan và Thụy Điển tham gia NATO sẽ không tạo ra nhiều khác biệt, nhấn mạnh Moskva sẽ quan sát cách NATO sử dụng lãnh thổ của hai quốc gia Bắc Âu để "đưa ra kết luận của mình".