Vừa soi gương, Thanh Nhàn (26 tuổi, TP.HCM) bần thần nhìn từng mảng da bong tróc, nham nhở trên môi. Từ khi ra trường và bắt đầu khởi nghiệp, Nhàn dần quen việc cắn và bóc xé da môi.

Hành động lặp lại mỗi khi cô rảnh rỗi hoặc áp lực, khó chịu trong người. Thói quen xé da môi kéo dài 2 năm giờ đây khiến cô đau đớn, không thể chạm môi vào những đồ ăn, thức uống đậm vị.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thị Uyển Nhi, phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, cắn môi đôi khi chỉ là hành động bình thường. Tuy nhiên, một số bệnh nhân không thể kiểm soát thói quen này và trở thành rối loạn tâm lý.

Hơn cả thói quen xấu

Bác sĩ Uyển Nhi nhận định những người có thói quen cắn môi hay hành động làm tổn hại cơ thể, có thể mắc chứng Body Focused Repetitive Behavior (BFRB). Đây là nhóm bệnh lý thuộc nhóm rối loạn ám ảnh cưỡng chế và các rối loạn khác.

Cắn và bóc xé da môi có thể là biểu hiện của chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Ảnh: Shutterstock.

Hành vi cắn môi không kiểm soát khiến bệnh nhân cảm thấy đau khổ và gây ảnh hưởng đến các hoạt động khác của họ. Ngoài ra, họ có thể thực hiện những hành động vô ý gây tổn hại cơ thể. Tuổi thường mắc bệnh là thanh thiếu niên từ 11-15, tỷ lệ nữ nhiều hơn nam.

Tật cắn môi thường bắt đầu khi người mắc có cảm giác lo lắng và căng thẳng. Đôi khi, tính cách, môi trường, chấn thương hoặc các vấn đề tâm lý chưa được giải quyết cũng góp phần gây bệnh.

Webmd mô tả những người mắc chứng BFRB không thể ngừng cắn bên trong miệng của họ. Theo thời gian, điều này gây ra vết loét và sưng tấy. Lớp niêm mạc bên trong miệng có thể bắt đầu cảm thấy gồ ghề, khiến người bệnh muốn nhai nhiều hơn. Khi làm điều này, họ cảm thấy bản thân được xoa dịu.

Bác sĩ Nhi cho biết một số có thói quen thường xuyên giật tóc, cào gãi, nhai lưỡi, ăn tóc… cũng là biểu hiện của bệnh lý BFRB.

Cách điều trị

Theo WebMd, cứ 20 người thì có một người có mắc hội chứng BFRB, nhưng để khiến họ bỏ thói quen này không đơn giản. Các chuyên gia vẫn cố gắng tìm ra nguyên nhân dẫn đến điều này. Bước đầu, họ nhận định thói quen này có liên quan gene di truyền.

Những người mắc hội chứng BFRB không thay đổi được hành vi của mình cần tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ. Ảnh: Insider.

Nếu trong gia đình người thân mắc hội chứng BFRB, bạn cũng có nhiều khả năng gặp phải tình trạng này. Những yếu tố khác có thể là nguyên nhân bao gồm tính cách, mức độ căng thẳng trong cuộc sống, thời thơ ấu, thậm chí là độ tuổi mà người bệnh bắt đầu có dấu hiệu BFRB lần đầu tiên.

Bác sĩ Uyển Nhi cho rằng để điều trị tật cắn môi, đầu tiên, bệnh nhân phải nhận thức được hành vi của mình, sau đó, lưu ý những cảm xúc dẫn đến cắn môi và ghi lại bằng nhật ký.

Liệu pháp nhận thức hành vi, tư vấn, kỹ thuật thư giãn, thôi miên, châm cứu, thuốc an thần theo toa, tấm chắn mềm bảo vệ miệng, hành vi thay thế… cũng là cách điều trị đối với trường hợp hay cắn môi. Ngoài ra, người bệnh có thể được hướng dẫn kiểm soát căng thẳng bằng cách tập thể dục, tập thở, lựa chọn lối sống lành mạnh. Ngoài ra, liệu pháp trò chuyện cũng có thể giúp người bệnh đối phó với những cảm giác có thể có nguy cơ tạo ra BFRB trong tương lai.