Thượng nghị sỹ James Risch, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ. (Nguồn: AP)

Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã tổ chức phiên điều trần về chính sách của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương dưới sự chủ trì của Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa James Risch và Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ Bob Menedez.

Người điều trần là Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á-Thái Bình Dương David Stilwell.

Liên quan đến tình hình Biển Đông, tại phiên điều trần, Thượng nghị sỹ James Risch, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, cho rằng Mỹ phải hành động, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc có các hành động gây hấn trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam.

Trong khi đó, Thượng nghị sỹ Menedez, thành viên cao cấp của ủy ban trên, nhấn mạnh cần phải kiểm soát các hành động của Trung Quốc gây phức tạp tình hình Biển Đông cũng như việc Trung Quốc tiếp tục xây dựng cơ sở hạ tầng để phục vụ mục đích quân sự.

Trợ lý Ngoại trưởng Stilwell cho biết kể từ đầu tháng Bảy đến nay, tàu Trung Quốc đã tiến hành khảo sát gần Bãi Tư Chính của Việt Nam với các tàu hộ tống có trang bị vũ khí nhằm đe dọa và cản trở Việt Nam cũng như các nước ASEAN khác khai thác dầu khí tại Biển Đông.

Với những hành động phi pháp, lặp đi lặp lại nhiều lần và quân sự hóa các thực thể tranh chấp, Bắc Kinh đã và đang tiếp tục có những hành động ngăn cản các nước ASEAN tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo trị giá 2.500 tỷ USD.

Trả lời câu hỏi của Thượng nghị sỹ Mitt Romney về việc liệu Mỹ đã có chiến lược hay chính sách gì cụ thể để ngăn chặn Trung Quốc áp đặt “cường quyền” đối với trật tự thế giới và các nước, Trợ lý Ngoại trưởng Stilwell cho rằng thương mại quốc tế phụ thuộc nhiều vào tự do hàng hải và hàng không.

Theo ông, rõ ràng là Trung Quốc đang tìm cách áp đặt sức mạnh trên biển với việc ngăn cản tự do hàng hải, hàng không tại khu vực Biển Đông và Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở là giải pháp cho vấn đề này.

Trước đó cùng ngày, Trợ lý Ngoại trưởng Stilwell cũng đã tham dự buổi điều trần trước Tiểu ban châu Á-Thái Bình Dương và Cấm phổ biến vũ khí về ngân sách cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương tài khóa 2020.

Ông Stilwell cho biết phía Mỹ đã công khai bày tỏ quan ngại sâu sắc về những hành động gây hấn gần đây của Trung Quốc đối với các hoạt động thăm dò dầu khí tại khu vực Biển Đông.

Những hành động này đe dọa hòa bình, ổn định của khu vực và làm gia tăng sự hoài nghi về cam kết của Trung Quốc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển.

Đề cập tới Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), Hạ nghị sỹ Ted Yoho nhấn mạnh ASEAN cần phản đối Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines, Brunei và các nước ven biển.

Các nước ASEAN, Mỹ, Canada, Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia cũng cần phối hợp, cùng nhau duy trì trật tự dựa trên các quy định và luật pháp quốc tế, coi đây là yếu tố làm nên thành công cho ASEAN.