"Chúng tôi đề nghị sử dụng mọi công cụ điều tiết như hạn ngạch, thuế quan, những thứ sẽ hạn chế hoặc ngăn nhập khẩu ngũ cốc của Ukraine vào Ba Lan", Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đề nghị Liên minh châu Âu (EU) trong cuộc họp báo hôm nay.

Thủ tướng Ba Lan cho biết ông đã đồng ý cùng lãnh đạo một số quốc gia chung biên giới với Ukraine viết thư cho Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen để yêu cầu cơ quan này hành động.

Ngũ cốc Ukraine đang có ưu thế giá rẻ hơn so với ngũ cốc sản xuất ở EU, do nước này trước đó mắc kẹt lượng lớn ngũ cốc trong lúc các cảng ở Biển Đen bị phong tỏa. Điều này ảnh hưởng tới giá cả và doanh thu của các nông dân châu Âu, trong đó có Ba Lan.

Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki tại Brussels, Bỉ, hồi tháng 6/2021. Ảnh: Reuters

Đại diện các nhóm nông dân Ba Lan đã bày tỏ giận dữ khi gặp Bộ trưởng Nông nghiệp Henryk Kowalczyk, cho rằng đề xuất viện trợ của chính phủ nước này chưa thỏa đáng.

"Mỗi hecta ngũ cốc phải được bù lỗ. Chính phủ phải chi ít nhất 1,39 tỷ USD mới đủ bù đắp tổn thất", Michal Kolodziejczak, lãnh đạo nhóm nông nghiệp Agrounia nói trước thềm cuộc thảo luận với chính phủ.

Con số ông Kolodziejczak yêu cầu cao gấp 10 lần so với khoản tiền chính phủ Ba Lan đề xuất bù đắp thiệt hại cho nông dân.

Sự phẫn nộ của nông dân Ba Lan đối với dòng ngũ cốc nhập khẩu từ Ukraine là vấn đề khiến đảng cầm quyền Luật pháp và Công lý (PiS) đau đầu khi lượng cử tri trung thành của đảng này chủ yếu ở các vùng nông thôn và thị trấn nhỏ.

Theo thỏa thuận ngũ cốc được ký hồi tháng 7/2022, Trung tâm Điều phối chung (JCC) được thành lập tại Istanbul, bao gồm các đại diện cấp cao từ Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Liên Hợp Quốc (LHQ) để giám sát hoạt động xuất khẩu ngũ cốc trên Biển Đen.

Nga đồng ý cho Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua hành lang an toàn trên Biển Đen, đổi lại phương Tây sẽ dỡ các hạn chế với nông sản và phân bón của Moskva.

Thỏa thuận ban đầu có thời hạn 120 ngày, đã được gia hạn thêm 120 ngày vào tháng 11/2022. Nga hôm 12/3 thông báo đồng ý gia hạn thỏa thuận thêm 60 ngày. LHQ cho biết hơn 24,1 triệu tấn lương thực và nông sản được xuất khẩu theo thỏa thuận, trong đó ngô chiếm 1/2 và lúa mì chiếm 1/4 tổng lượng hàng.