"Các đồng minh liên quan đã được thông báo rằng hai tàu săn mìn do Anh hỗ trợ cho Ukraine không được phép đi qua eo biển của Thổ Nhĩ Kỳ nếu chiến sự vẫn tiếp diễn", văn phòng tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ngày 2/1, nhắc đến eo Bosphorus và eo Dardenelles.

Khi Nga mở chiến dịch ở Ukraine hồi tháng 2/2022, Thổ Nhĩ Kỳ đã kích hoạt Công ước Montreux năm 1936. Công ước cho phép Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát eo Bosphorus và Dardanelles, chặn tàu quân sự của các bên tham chiến di chuyển qua. Công ước miễn trừ với tàu quân sự trở về căn cứ.

Ankara khi đó cũng cảnh báo các quốc gia không giáp Biển Đen về việc điều tàu chiến qua eo Bosphorus và Dardanelles. Theo công ước, tàu chiến bên không liên quan vẫn có thể đi qua hai eo biển khi có chiến sự. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ra quyết định cuối cùng, nếu cảm thấy họ có nguy cơ bị kéo vào cuộc chiến.

Thổ Nhĩ Kỳ đã thực thi Công ước Montreux khách quan và cẩn thận để ngăn tình hình Biển Đen leo thang, theo văn phòng tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ.

Tàu săn mìn HMS Pembroke thuộc lớp Sandown của Hải quân Anh. Ảnh: Wikipedia

Động thái diễn ra sau khi Bộ Quốc phòng Anh tháng trước thông báo sẽ chuyển cho Ukraine hai tàu săn mìn thuộc lớp Sandown mà Kiev đặt mua nhằm giúp quân đội nước này tăng cường năng lực trên biển. Hai tàu săn mìn nói trên hạ thủy năm 1998 và 2001, hải quân Anh loại biên chúng năm 2022 trước khi nước này bán cho Ukraine.

Tàu săn mìn làm nhiệm vụ tìm kiếm, phát hiện và phá hủy từng quả thủy lôi. Nhiệm vụ này khác với tàu quét mìn là phá hủy toàn bộ thủy lôi ở một khu vực, không tìm kiếm chúng. Phương tiện đảm nhận cả hai nhiệm vụ này được gọi là tàu chống mìn.

Anh đã viện trợ quân sự khoảng 5,77 tỷ USD cho Ukraine kể từ khi chiến sự giữa nước này với Nga bùng phát. Quân đội Anh đã huấn luyện hơn 52.000 binh sĩ Ukraine kể từ năm 2014. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn duy trì quan hệ tốt với cả Nga và Ukraine.

Vị trí eo biển Bosphorus và Dardanelles của Thổ Nhĩ Kỳ. Đồ họa: FT