Máy bay chiến đấu F-35 (Ảnh: Quân đội Mỹ)

Hồi tuần trước, dự luật chi tiêu quốc phòng Mỹ 2019 cho thấy phía Mỹ tạm dừng việc chuyển máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, dù Ankara đã thanh toán một phần chi phí liên quan tới dự án.

“Dự án chế tạo F-35 là dự án quốc tế và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có hành động pháp lý nếu có bất cứ động thái nào đươc thực hiện nhằm ngăn chặn việc cung cấp các máy bay nay”, phát ngôn viên của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Ibrahim Kalin trả lời báo Sabah.

Theo dự luật quốc phòng mới được công bố, Mỹ đã tạm đóng băng việc bàn giao F-35 cho Ankara do những bất đồng quan điểm liên quan tới thương vụ Thổ Nhĩ Kỳ mua tổ hợp phòng không S-400 của Nga, động thái mà Washington cho rằng có thể làm lộ bí mật quân sự quan trọng của quân đội Mỹ và NATO nếu F-35 được tích hợp với S-400.

Dự luật cho biết quyết định có tiếp tục bàn giao F-35 sẽ được đưa ra sau khi Lầu Năm Góc nộp bản báo cáo đánh giá xem việc hủy bỏ chuyển các máy bay cho Ankara sẽ có ảnh hưởng thế nào tới quan hệ song phương giữa 2 nước.

Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia đầu tiên tham gia vào dự án sản xuất F-35. Họ đã đồng ý chi 11 tỷ USD nhằm phát triển máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ 5 cùng 8 quốc gia và đến nay đã góp khoảng 800 triệu USD. Đổi lại, Mỹ cam kết sẽ cung cấp 100 chiếc F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ. Một số phụ tùng, linh kiện của F-35 cũng đã được sản xuất tại Ankara.

Tuy nhiên, trước quan điểm cứng rắn của Thổ Nhĩ Kỳ về việc phải mua S-400, Washington đã tỏ ra chần chừ và nhiều lần cảnh báo về việc không bàn giao F-35 theo cam kết. Ankara cho biết họ có quyền tự vệ và việc mua S-400 hoàn toàn vì mục tiêu chống lại các mối đe dọa từ đối thủ bên ngoài.

Hồi tháng 6, Mỹ đã bàn giao 2 chiếc F-35 đầu tiên cho Ankara nhưng các máy bay này vẫn sẽ ở lại Mỹ cho tới cuối năm 2019 để hỗ trợ hoạt động huấn luyện các phi công, nhân sự vận hành máy bay.