Mạng xã hội Trung Quốc phổ biến một định nghĩa kỳ quặc về cái đẹp: "Con gái đẹp không được vượt quá 50 kg". Đó cũng là nguyên nhân, Lou Wenjun, nữ nhân viên văn phòng 26 tuổi tranh thủ thời gian giãn cách đầu năm 2020 nhốt mình trong nhà riêng tại thành phố Trịnh Châu, thực hiện mục tiêu giảm cân. Cô chỉ ăn hai bữa mỗi ngày và 3 tiếng tập thể dục với ngôi sao thể hình người Đức Pamela Reif. Sau ba tháng cô xuống 50 kg.

Mẹ Lou khen cô đẹp hơn, trong khi đồng nghiệp ngạc nhiên. Lou tiếp tục đặt mục tiêu mới: 47,5 kg. Cô gái tâm đắc những thông điệp trên mạng như "Ngủ với cái bụng đói là khởi đầu của cuộc sống tươi đẹp", hay "Làm thế nào có thể kiểm soát cuộc sống của bạn nếu bạn không thể kiểm soát cân nặng của mình".

Những cô gái gầy đang là tiêu chuẩn vẻ đẹp ở Trung Quốc. Ảnh: Vice

Nhiều nước trên thế giới đang chấp nhận các hình dáng cơ thể khác nhau, nhưng tại phần lớn các quốc gia Đông Á, gầy là tiêu chuẩn. Tại Trung Quốc, tiêu chuẩn của một phụ nữ đẹp nằm ở ba từ "trắng, trẻ và gầy". Ngành công nghiệp giải trí và thời trang liên tục truyền đến người tiêu dùng là phải mảnh mai mới đẹp. Trên các phương tiện truyền thông, nội dung về thực phẩm, cơ thể "mình dây" và giảm cân thu hút sự chú ý, khiến nhiều người rơi vào tình trạm lo lắng, trầm cảm và rối loạn ăn uống.

Mặc những chiếc quần áo nhỏ xíu đã trở thành mốt. Brandy Melville, một thương hiệu thời trang của Italy đã tạo ra một cơn sốt trên mạng xã hội toàn cầu. Họ lập một câu lạc bộ gồm những phụ nữ mảnh mai có thể mặc vừa những bộ quần áo cực nhỏ của mình. Ở Trung Quốc, nhóm này được gọi là "các cô gái BM".

Một ngày thứ bảy gần đây, cửa hàng Brandy Melville ở Thượng Hải thu hút rất đông phụ nữ trẻ, nhiều người mặc áo croptop, áo ba lỗ hay váy dây khoe cơ thể. Li Fan, ở tỉnh Giang Tô kéo cả một chiếc vali khi đến cửa hàng này. Cô gái 25 tuổi thích phong cách "ngây thơ và gợi cảm". Nhưng sau một buổi thử đồ, cô không mua được bất cứ thứ gì. "Không phải quần áo quá nhỏ mà vì tôi quá to", cô nói.

Li quyết phải giảm cân hơn. Cô cao 1,58 m, nặng 50 kg và theo cô lý tưởng nhất là 45 kg. "Những cô gái khác đều rất gầy. Đó là động lực để tôi cố gắng", Li nói.

Trên Weibo, các chủ đề cơ thể của sao nữ thường xuyên lọt top quan tâm. Một số chủ đề nóng gần đây như "Vòng eo của Địch Lệ Nhiệt Ba", "Đôi chân của Đường Yên", "Tỷ lệ vòng eo với mông của Tống Tổ Nhi"... Bên cạnh đó, chế độ ăn kiêng của người nổi tiếng cũng lan truyền.

Nhà nghiên cứu về hình ảnh cơ thể và rối loạn ăn uống Jinbo He, Trường Đại học Trung Hoa Hongkong - Thâm Quyến cho biết: "Truyền thông đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy lý tưởng thân hình gầy và khuyến khích phụ nữ làm theo. Nhưng các cơ quan y tế công cộng và truyền thông vẫn chưa nhận thức được tác hại mà điều này gây ra".

Năm ngoái, cơn sốt đồ của Brandy Melville đến với Wang Yiting, một sinh viên đại học ở tỉnh Chiết Giang. Wang cao 1,66 m, nặng 50 kg. Nếu theo tiêu chuẩn WHO, cô đang thiếu cân nhưng theo bảng size của BM cô đang thừa 3 kg.

Từ trung học Wang đã giảm cân. Ở đại học, bạn bè xung quanh đều gầy. Có cô bạn cùng phòng nói "bụng Wang như phụ nữ mang thai". Câu nói thúc đẩy cô ăn không tiêu thụ quá mức 800 calo mỗi ngày. Việc ăn uống và giảm cân khiến cô lo lắng. Sau nhiều tháng cô bị chẩn đoán mắc chứng biếng ăn.

Hiện cô gái 21 tuổi đang được điều trị chứng trầm cảm và rối loạn ăn uống, nhưng cô cho biết rất khó để ngừng nhìn vào những đôi chân gầy của người khác. "Thực tế mọi người đều đang giảm câm. Lý tưởng trẻ, trắng, gầy được viết sẵn trong cơ thể tôi", cô nói.

Một cô gái ra khỏi cửa hàng Brandy Melville ở Thượng Hải. Ảnh: Vice

Không hài lòng về hình ảnh cơ thể đã trở thành một trải nghiệm chung của toàn bộ thế hệ trẻ ở Trung Quốc, đặc biệt là phụ nữ. Một nghiên cứu năm 2018 được thực hiện trên các học sinh tiểu học ở Quảng Châu cho thấy 78% trẻ em từ 8-12 tuổi không hài lòng với cơ thể của mình. Một cuộc khảo sát khác được thực hiện giữa các sinh viên nữ đại học vào năm 2016 và 2017, 73% cho biết họ đã giảm cân trong sáu tháng qua.

Còn Lou, khi đạt được mức 47,5 kg, cô mắc chứng cuồng ăn. Cô từng ăn hơn một kg hạt hỗn hợp trong một lần. Một lần khác, cô đã ăn gần hết một chiếc bánh ngọt 20 cm. Ăn xong cô thậm chí không thể đứng dậy.

Ăn uống vô độ khiến Lou cảm thấy tội lỗi và xấu hổ. Cô cố gắng đốt cháy lượng calo này bằng cách nhịn ăn, tập thể dục quá sức và kiểm soát chế độ ăn uống của mình nghiêm ngặt hơn. Cô tải xuống một ứng dụng thể dục và bắt đầu ghi lại lượng calo nạp vào từ mọi thứ cô đưa vào miệng. Một lần, Lou suy sụp tinh thần vì mẹ bỏ nhầm thêm hai miếng thạch chỉ chứa 10 calo vào bữa ăn mà cô đã cẩn thận chuẩn bị.

Mùa hè năm 2020, cô còn 46 kg, cảm thấy yếu và mất kinh nguyệt. Tất cả thời gian này, không ai nhận ra có điều gì không ổn với cô ấy. Đôi lúc họ thấy cô ăn nhiều nhưng nghĩ gầy nên ăn cũng không sao.

Giáo sư He ước tính có hàng chục triệu người đang phải vật lộn với chứng rối loạn ăn uống, nhưng chỉ có hai phòng khám ở Bắc Kinh và Thượng Hải chuyên chữa trị cho họ. Trung tâm Sức khỏe Tâm thần Thượng Hải ghi nhận hơn 2.700 trường hợp mắc chứng này vào năm 2019. Nhưng hầu hết bệnh nhân đều không tìm đến chuyên gia do lo sợ mọi người biết mình có vấn đề sức khỏe tâm thần.

Những phụ nữ dũng cảm đã lên tiếng về trải nghiệm của mình trên mạng cho biết đã nhận được rất nhiều tin nhắn của các cô gái về việc ăn kiêng, ăn uống vô độ và trầm cảm. Zhang Qinwen, một phụ nữ 25 tuổi đang được điều trị chứng thèm ăn đã trở thành một biểu tượng trong cộng đồng sau khi công khai một bộ phim tài liệu về cuộc đấu tranh của mình với việc giảm cân và rối loạn ăn uống. Rất nhiều người nhờ cô giúp đỡ, hầu hết các bệnh nhân là nữ, thậm chí cả một số học sinh tiểu học.

Zhang Qinwen hiện tại và thân hình mảnh mai trước đây trong điện thoại. Ảnh: Vice

Gần đây, hãng BM đã khai trương cửa hàng thứ hai tại Trung Quốc. Khách hàng vẫn xếp hàng dài để thử đồ. Hình ảnh này nhắc nhở Lou về cuộc đấu tranh với chứng rối loạn ăn uống mà cô đã vượt qua được cuối năm 2020. Trên trang cá nhân của mình, cô hiển thị mình là người sống sót sau chứng cuồng ăn và cam kết sẽ không bao giờ giảm cân tiêu cực nữa, như một lời nhắc nhở cho những người khác.

Nhưng cô nhận thấy mình không thể chống lại ngành công nghiệp làm đẹp và văn hóa ăn kiêng đã ăn sâu vào đời sống. "Các cô gái đang đánh giá bản thân bằng hình dáng cơ thể của họ. Mỗi ngày đều có những người mới nhảy vào cái bẫy mà tôi đã thoát ra", cô nói.