"Đây là cú đâm sau lưng. Chúng tôi thiết lập được quan hệ tin cậy với Australia và niềm tin này đã bị phản bội", Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nói trên đài phát thanh hôm nay, sau khi Australia thông báo sẽ được Mỹ, Anh chuyển giao công nghệ để sở hữu tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly cho biết nước này đang nghiên cứu những biện pháp để hạn chế thiệt hại tài chính sau khi Australia hủy hợp đồng mua tàu ngầm ký với tập đoàn đóng tàu Naval Group, đồng thời để ngỏ khả năng Paris sẽ yêu cầu Canberra bồi thường.

Tập đoàn Naval Group bày tỏ thất vọng trước và cho biết "quá trình phân tích hậu quả từ quyết định của Australia" sẽ được tiến hành trong những ngày tới.

Tàu ngầm Suffren thuộc lớp Barracuda của Pháp chạy thử hồi tháng 10/2020. Ảnh: Hải quân Pháp.

Quan chức Pháp cũng chỉ trích Mỹ, cho rằng hành động của Washington thể hiện sự thiếu thống nhất trong giai đoạn hai nước đồng minh đang đối mặt với những thách thức chung ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. "Quyết định tàn bạo, đơn phương và không thể dự đoán này khiến tôi nhớ về những hành động của ông Donald Trump. Đó là hành động phá vỡ niềm tin và tôi đang cực kỳ tức giận", Ngoại trưởng Le Drian nói thêm.

Chính phủ Australia hồi năm 2016 ký thỏa thuận trị giá 40 tỷ USD với tập đoàn Naval Group để chế tạo 12 tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Barracuda, nhằm thay thế lực lượng 6 tàu ngầm diesel-điện lớp Collins sắp hết niên hạn. Đây là một trong những hợp đồng quân sự lớn nhất thế giới vào thời điểm đó, nhưng liên tục bị chậm tiến độ vì Canberra yêu cầu phần lớn linh kiện và quá trình đóng tàu diễn ra tại Australia.

Chính phủ Australia hồi tháng 6 cho biết đang chuẩn bị kế hoạch dự phòng cho hạm đội tàu ngầm lớp Collins. Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Australia hồi tháng 8 tái khẳng định cam kết theo đuổi hợp đồng với những người đồng cấp Pháp.

Tuy nhiên, trong cuộc họp trực tuyến ngày 15/9, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Australia Scott Morrison bất ngờ thông báo Mỹ và Anh sẽ cung cấp công nghệ và huấn luyện kỹ thuật để Australia chế tạo 8 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Thủ tướng Morrison cho biết Australia dự kiến đóng các tàu ngầm hạt nhân này ở thành phố miền nam Adelaide, nhấn mạnh Canberra sẽ tuân thủ mọi cam kết về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Đây là lần đầu tiên Mỹ chia sẻ công nghệ động cơ hạt nhân cho một quốc gia kể từ sau lần chuyển giao cho Anh vào năm 1958. "Đó là công nghệ cực kỳ nhạy cảm, đây có thể coi là ngoại lệ với nhiều chính sách của chúng tôi. Điều này sẽ không diễn ra trong tương lai. Chúng tôi coi đây là sự kiện chỉ diễn ra một lần", quan chức giấu tên nói thêm.

Australia là quốc gia biển và sở hữu lực lượng hải quân hùng hậu, nhưng hiện chỉ có 6 tàu ngầm diesel-điện lớp Collins được biên chế từ năm 1996. Đây là phiên bản mở rộng của lớp tàu ngầm Type 471 do Thụy Điển phát triển, mỗi chiếc có lượng giãn nước 3.400 tấn khi lặn.