Niger bị đình chỉ khỏi mọi hoạt động của Liên minh châu Phi (AU) cho đến khi khôi phục trật tự hiến pháp, AU cho biết trong thông báo hôm nay. Liên minh gồm 55 quốc gia châu Phi này cũng kêu gọi thế giới không ủng hộ chính quyền quân sự tại Niamey, do tướng Abdourahamane Tiani đứng đầu sau đảo chính.

AU cho biết các quyết định được đưa ra tại cuộc họp của liên minh tuần trước. AU kêu gọi chính quyền quân sự Niger lập tức trả tự do cho tổng thống Mohamed Bazoum, đang bị quản thúc cùng gia đình tại dinh thự riêng sau khi bị lật đổ ngày 26/7.

Hội đồng Hòa bình và An ninh AU cũng đã nắm thông tin Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) kích hoạt lực lượng thường trực để chuẩn bị cho kịch bản can thiệp quân sự vào Niger. Hội đồng "đề nghị Ủy ban AU đánh giá ảnh hưởng về kinh tế, xã hội và an ninh của việc điều một lực lượng thường trực đến Niger và báo cáo cho hội đồng".

Chính quyền quân sự Niger cuối tuần trước nói tham vọng của họ không phải là thâu tóm quyền lực và đề xuất quá trình chuyển giao về chế độ dân sự trong không quá ba năm, đồng thời cảnh báo mọi can thiệp vào nước này sẽ không dễ dàng. Abdel-Fatau Musah, ủy viên phụ trách vấn đề chính trị, hòa bình và an ninh ECOWAS, ngày 21/8 gọi đề xuất trên là "trò đùa" và khối sẽ "không bao giờ chấp nhận".

Tướng Abdourahmane Tiani tại Niamey, Niger ngày 28/7. Ảnh: Reuters

Các lãnh đạo quân đội ECOWAS tuần trước thống nhất được ngày có thể bắt đầu can thiệp vào Niger nếu các biện pháp ngoại giao thất bại, nhưng không tiết lộ thời điểm cụ thể.

Khối trước đó áp đặt nhiều biện pháp cấm vận kinh tế nhằm vào Niger, bao gồm cắt đứt giao dịch tài chính và nguồn cung cấp điện, đồng thời đóng biên giới và ngăn cản quá trình nhập khẩu nhiều mặt hàng thiết yếu cho một trong những nước nghèo nhất thế giới. Ông Tiani lên án đây là những biện pháp "phi pháp" và "vô nhân đạo".

Hầu hết 15 quốc gia thành viên của ECOWAS đều sẵn sàng tham gia lực lượng thường trực có thể can thiệp vào Niger, trừ Cape Verde và những nước do chính quyền quân sự lãnh đạo, bao gồm Mali, Burkina Faso và Guinea, một quan chức của khối cho biết hôm 17/8.

Đài phát thanh quốc gia Algeria cuối ngày 21/8 cho biết nước này phản đối bất kỳ hành động quân sự nào từ bên ngoài vào Niger, ủng hộ biện pháp ngoại giao để khôi phục trật tự hiến pháp ở Niamey.

Vị trí Niger và các nước láng giềng. Đồ họa: AFP