Trả lời phóng viên sau cuộc điện đàm, Thủ tướng Yoshihide Suga cho biết ông đã nói với Tổng thống Vladimir Putin rằng mình muốn phát triển mối quan hệ Nga - Nhật và tranh chấp giữa hai nước về nhóm đảo ngoài khơi Hokkaido "không nên kéo dài sang thế hệ sau".

Tổng thống Putin bày tỏ sẵn sàng tiếp tục đàm phán về các vấn đề song phương và hai lãnh đạo đồng ý sớm tổ chức gặp mặt trực tiếp để "trao đổi thẳng thắn", theo ông Suga.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga trong buổi họp báo ở Tokyo hôm 14/9. Ảnh: Xinhua.

Nhật Bản và Nga đã nhiều lần thất bại khi tìm kiếm cách giải quyết tranh chấp lãnh thổ kéo dài ở nhóm đảo mà Tokyo gọi là Lãnh thổ phía Bắc, còn Moskva gọi là Nam Kuril. Tranh chấp đã ngăn cản hai nước ký thỏa thuận hòa bình 75 năm sau Thế chiến II.

Nhiều giờ trước cuộc điện đàm, Nga thông báo bắt đầu tập trận quân sự ở hai trong số các hòn đảo là Kunashiri và Etorofu, với hơn 1.500 binh lính và 200 súng máy và pháo.

Người phát ngôn của chính phủ Nhật Bản nói rằng Tokyo đã được thông báo trước về cuộc tập trận hôm 24/9 và lên tiếng phản đối thông qua các kênh ngoại giao.

"Những hành động như vậy là không thể chấp nhận, bởi chúng sẽ dẫn tới việc Nga tăng cường hiện diện quân sự trên các hòn đảo và không phù hợp với quan điểm của Nhật Bản", Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato nói.

Cựu thủ tướng Shinzo Abe và Putin từng đồng ý tổ chức đàm phán dựa trên thỏa thuận song phương năm 1956, trong đó đề cập tới các đảo nhỏ hơn gồm nhóm đảo Habomai và đảo Shikotan sẽ được trả lại Nhật Bản sau khi thỏa thuận hòa bình được ký kết. Tuy nhiên, hai bên đạt được rất ít tiến bộ về vấn đề này kể từ đó.

Sau khi tuyên bố từ chức vào cuối tháng 8, ông Abe đã nhất trí với ông Putin rằng cần tiếp tục nỗ lực để giải quyết vấn đề. Trong thời gian đó, lãnh đạo Nga, Nhật đồng ý thực hiện các dự án kinh tế chung trên các hòn đảo trong 5 lĩnh vực, gồm nuôi trồng thủy hải sản, canh tác trong nhà kính, du lịch năng lượng gió và giảm thiểu chất thải, được xem như động thái xây dựng lòng tin giữa hai bên.

Kể từ khi nhậm chức ngày 16/9, Thủ tướng Suga đã điện đàm với nhiều lãnh đạo thế giới, trong đó có Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Anh Boris Johnson, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Australia Scott Morrison.