Elizabeth Graves, 50 tuổi, một người ủng hộ nhiệt thành Tổng thống Donald Trump, từng tiêm nhiều loại vaccine phòng cúm, viêm phổi và thậm chí muốn tiêm vaccine ngừa bệnh zona.

Nhưng người phụ nữ sống ở Starkville, bang Mississippi cho biết bà không muốn tiêm vaccine Covid-19. Lập trường này không hề lung lay ngay cả khi bà thấy hình ảnh Phó tổng thống Pence xắn tay áo để tiêm vaccine ngay trên sóng truyền hình hôm 18/12.

Lawrence Palmer, 51 tuổi, một kỹ sư ở Boiling Springs, bang Pennsylvania và Brandon Lofgren, 25 tuổi, người làm việc trong lĩnh vực kinh doanh xây dựng và vận tải của gia đình ông, cùng quan điểm với bà Graves. Tất cả họ đều là người ủng hộ Trump nhưng "hoài nghi" chính phủ và không bị tác động bởi việc Pence tiêm vaccine.

Nhân viên y tế chuẩn bị cho đợt tiêm vaccine Covid-19 tại Đại học Y Indiana ở thành phố Indianapolis hôm 11/12. Ảnh: Reuters.

Đây là một nghịch lý của đại dịch. Giúp tăng tốc phát triển vaccine Covid-19 có thể được xem là thành tựu đáng tự hào nhất trong nhiệm kỳ của Trump, nhưng ít nhất trong giai đoạn đầu triển khai, thực tế cho thấy một lượng lớn người ủng hộ Trump không "chào đón" loại vaccine này.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) hôm 18/12 phê duyệt sử dụng khẩn cấp vaccine Covid-19 do Moderna phát triển, một tuần sau khi cấp phép cho vaccine của Pfizer/BioNTech. Quyết định này giúp Mỹ bổ sung 5,9 triệu liều vaccine vào kho cung ứng cuối tuần qua và ước tính có hàng chục triệu liều trong những tháng tới, qua đó giúp Mỹ mở rộng phạm vi chiến dịch tiêm chủng nhằm kiểm soát Covid-19.

Khảo sát của Kaiser Family Foundation tuần trước cho thấy công chúng Mỹ phần lớn ủng hộ vaccine, với 71% người nói rằng sẵn sàng tiêm vaccine khi có thể, tăng từ 63% hồi tháng 9. Tuy nhiên, 42% người Cộng hòa và 12% người Dân chủ nói rằng họ có thể hoặc chắc chắn không tiêm vaccine Covid-19.

Nhiều chuyên gia lạc quan rằng thái độ hoài nghi vaccine sẽ giảm dần theo thời gian khi mọi người thấy bạn bè, người thân của họ tiêm mà không gặp vấn đề gì. Sheri Simms, 62 tuổi, nữ doanh nhân về hưu ở Đông Bắc Texas, người tự nhận mình là fan "bảo thủ ôn hòa" của Trump, nói rằng bà có thể thay đổi quan điểm, dù hiện tại chưa có ý định tiêm vaccine.

"Khi có nhiều thông tin hơn và mọi thứ có vẻ tốt hơn, tôi sẽ cân nhắc rủi ro của vaccine với rủi ro của Covid-19 và đưa ra quyết định", bà nói.

Nhiều lãnh đạo chính trị của cả hai đảng đã nỗ lực để xua tan hoài nghi về vaccine của công chúng. Pence không phải là quan chức duy nhất ở Washington tiêm vaccine. Tại Đồi Capitol, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell cũng tham gia vào nỗ lực này. Danh sách này còn có Đệ nhị phu nhân Karen Pence và Tổng y sĩ Jerome Adams. Ngoài ra, tổng thống đắc cử Joe Biden và vợ ông dự tính tiêm vaccine vào 21/12.

"Tôi không thấy điều gì bất thường. Mọi thứ đều ổn", Phó tổng thống Pence nói và thêm rằng ông muốn "đảm bảo với người dân Mỹ rằng dù chúng ta bỏ qua các trở ngại nhưng không đốt cháy giai đoạn".

Tuy nhiên, những nỗ lực này chưa đủ khiến nhiều người Mỹ tin vào loại vaccine mới. "Tôi không nghĩ nó được nghiên cứu đủ. Tôi nghĩ đã được phát triển quá nhanh", Mark Davis, 42 tuổi, sống ở Michigan, nói. "Bạn thậm chí không biết các tác dụng phụ của nó hay những gì có trong nó".

Lofgren cũng có suy nghĩ tương tự. "Các cơ quan vẫn chưa đánh giá liệu nó có hiệu quả hay không", anh nói, bất chấp nhiều nghiên cứu chỉ ra vaccine của Pfizer và Moderna hiệu quả hơn 94%.

Giới chuyên gia nói rằng để đạt "miễn dịch cộng đồng" và đẩy lùi virus, họ cần có 75% dân số tiêm vaccine. Tuy nhiên, thái độ chần chừ, hoài nghi với loại vaccine mới của người dân Mỹ hiện nay có thể trở thành trở ngại lớn để đạt được mục tiêu này.

Họ thêm rằng sự tham gia của Tổng thống Trump vào nỗ lực xây dựng niềm tin vaccine có thể mang tới tác động rất lớn đối với những người ủng hộ ông. "Chúng tôi cần ông ấy chủ động tham gia. Người tốt nhất để thuyết phục bạn thay đổi suy nghĩ về điều gì đó là người có đồng quan điểm với bạn và là người mà bạn tin tưởng trong nhiều vấn đề khác", Matthew Motta, nhà khoa học chính trị tại Đại học bang Oklahoma, nói.

Phó tổng thống Mike Pence tiêm vaccine Covid-19 tại Tòa nhà Văn phòng Điều hành Eisenhower, gần Nhà Trắng, hôm 18/12. Ảnh: NYTimes.

Trong nhiều cuộc phỏng vấn, những người ủng hộ Trump thậm chí nói rằng đại dịch đang bị thổi phồng. Lofgren nói một số đồng nghiệp của anh đã hồi phục sau khi nhiễm Covid-19, với các triệu chứng "không khác gì cảm cúm". Trong khi đó, Palmer nói rằng nếu ông "có vấn đề gì hô hấp, tim hay phổi, ông có thể xem xét nó, nhưng không muốn mạo hiểm".

Ngoài ra, các thuyết âm mưu, như nCoV được tạo ra bởi Trung Quốc và phe Dân chủ để làm tổn hại tương lai chính trị của Trump, hay vaccine có chứa chip cho phép chính phủ theo dõi người dân, đã làm tăng hoài nghi của mọi người về vaccine. Bà Graves, người bị bệnh tiểu đường, một yếu tố có thể khiến bà gặp rủi ro lớn nếu nhiễm nCoV, và có bằng thạc sĩ về khoa học thư viện, nói rằng những thuyết âm mưu này đã gieo vào tâm trí bà những hoài nghi.

"Không có trích dẫn hay bằng chứng nào về việc có chip hoặc điều gì bất chính trong đó", bà nói. "Nhưng tôi đã kiểm tra tất cả những điều đó, việc chính phủ thúc đẩy nó và họ đang tìm tất cả những người nổi tiếng để tiêm vaccine. Và điều đó thật kỳ lạ, như thể tại sao chúng ta lại gặp khó khăn để thúc đẩy nó như vậy?"