Các binh sĩ thuộc Lữ đoàn Hải quân đánh bộ số 37 của Ukraine được huấn luyện kỹ càng và trang bị vũ khí chuẩn NATO, với nhiệm vụ làm mũi nhọn chọc thủng phòng tuyến Nga trong trận mở màn chiến dịch phản công được chờ đợi từ lâu. Tuy nhiên, họ là những người phải trả giá đắt nhất trong trận phản công mở màn.

Lữ đoàn số 37 bắt đầu triển khai quân gần làng Velyka Novosilka ở phía nam tỉnh Donetsk ngày 5/6. Chỉ 20 phút sau khi họ xuất quân, đạn cối Nga đã liên tiếp phát nổ quanh đội hình.

Một binh sĩ Ukraine triển khai gần làng Neskuchne hôm 13/6. Ảnh: Reuters

Một binh sĩ 30 tuổi có biệt danh "Lumberjack" chứng kiến hai người ngồi cùng xe bị chảy máu dữ dội, một người bị thương nặng và liên tục gọi tên người thân. Lumberjack lao ra khỏi xe, cố bò vào hố đạn pháo gần đó, nhưng mảnh văng từ một quả đạn cối đã xuyên cả đất và găm vào vai anh.

"Chúng tôi bị bỏ rơi trên chiến trường, không có xe tăng chủ lực hay thiết giáp hạng nặng yểm trợ. Đạn cối bắn phá chỗ nấp của chúng tôi từ ba hướng, cả đơn vị không thể làm gì", Lumberjack nói.

Đơn vị của Lumberjack có chưa đầy 50 người, trong đó 30 người thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt làm tù binh. 5 xe thiết giáp của họ cũng bị phá hủy chỉ trong một giờ tiến quân.

Lời kể của những người sống sót, bao gồm binh sĩ Ukraine huấn luyện tại châu Âu và tình nguyện viên Mỹ, cho thấy sự ác liệt của chiến dịch phản công, khác xa với những tuyên bố tích cực của quân đội. Thiệt hại nặng với lữ đoàn của Lumberjack cũng cho thấy cái giá mà lãnh đạo Ukraine sẵn sàng trả để chọc thủng phòng tuyến Nga.

Giới chức Ukraine tuyên bố đã giành lại được một số làng nằm trên tuyến đường gần ranh giới giữa tỉnh Zaporizhzhia và Donetsk, cách thành phố Mariupol khoảng 140 km về phía bắc.

Serhii Kozachynsky, phát ngôn viên Lữ đoàn Hải quân đánh bộ Độc lập số 35, nói rằng đơn vị này đã tham gia tấn công hai làng mà không có trang thiết bị do phương Tây viện trợ. Khác với một số lữ đoàn được coi là "nắm đấm thép" của Ukraine, toàn bộ binh sĩ Lữ đoàn số 35 chưa từng ra nước ngoài huấn luyện.

"Các quân nhân có nhiều động lực để kết thúc chiến sự càng sớm càng tốt. Họ có thể hoàn thành nhiệm vụ được giao mà không cần đầy đủ trang bị khí tài", Kozachynsky nói.

Dù vậy, ngay cả khi có đầy đủ vũ khí do phương Tây cung cấp, các binh sĩ Ukraine vẫn phải phơi mình trước hỏa lực áp đảo của quân đội Nga.

Grey, đồng đội của Lumberjack tại Lữ đoàn số 37, nói rằng lực lượng Nga pháo kích không ngừng trong suốt một tiếng rưỡi, nhiều mảnh đạn đã xuyên thủng lớp giáp mỏng của xe tăng hạng nhẹ AMX-10RC được Pháp viện trợ cho Ukraine. "Chúng không đủ khả năng bảo vệ binh sĩ và phải triển khai phía sau bộ binh, thay vì di chuyển phía trước để che chắn", Grey nhớ lại.

Lumberjack phải bò trườn hơn 300 m giữa làn đạn cối để tìm nơi ẩn nấp trong rặng cây gần đó. "Tất cả mọi người đều nghĩ chúng tôi sẽ được yểm trợ, nhưng không có gì xảy ra. Chỉ huy đơn vị tôi không có nhiều kinh nghiệm chiến đấu và đã trông chờ sự hỗ trợ từ pháo binh, nên anh ta trở nên bối rối khi pháo binh không khai hỏa", binh sĩ Ukraine nhớ lại.

Phía Nga ngừng bắn phá sau hai giờ, giúp các đơn vị Ukraine tập hợp và tiến quân. "Chúng tôi chịu nhiều hy sinh, nhưng cũng thu được kết quả", Lumberjack nói.

Các mũi phản công tiềm năng của Ukraine. Đồ họa: Times

Vết thương của Lumberjack nhẹ hơn nhiều so với các đồng đội, nhưng mảnh đạn vẫn găm trong vai và khiến anh khó sử dụng vũ khí. Người lính này dự định trở lại thủ đô Kiev để điều trị, trong khi Grey muốn tiếp tục tham chiến và thế chỗ những người đã mệt mỏi sau trận mở màn.

"Chúng tôi phải tiếp tục tiến lên. Tất cả đều sợ chết, nhưng hiểu rằng không có lựa chọn nào khác", Grey cho hay.