Bộ chỉ huy Quân sự Kiev (KCMA) hôm 15/2 thông báo lực lượng phòng không Ukraine phát hiện 6 mục tiêu bay trên vùng trời thủ đô, xác định chúng là khí cầu Nga và bắn hạ phần lớn.

"Những khí cầu này mang theo thiết bị phản xạ có hình dáng góc cạnh và một số thiết bị tình báo, dường như nhằm buộc phòng không Ukraine bộc lộ thế trận và tốn đạn đánh chặn", KCMA cho hay.

Phát ngôn viên không quân Ukraine Yuri Ignat nói rằng những khí cầu bị bắn hạ không mang tính đột phá về công nghệ. "Đây là những thiết bị đã lạc hậu và xuất hiện từ lâu. Đối phương muốn chúng tôi phóng tên lửa vào những khí cầu đó", ông cho hay.

Giới chuyên gia quân sự cho rằng sự kiện này thể hiện chiến thuật mới của Nga, trong đó dùng khí cầu cỡ nhỏ, giá rẻ được gắn các bộ phản xạ radar để gây khó khăn cho lưới phòng không Ukraine.

Khí cầu Nga bị bắn hạ tại Kiev hôm 15/2. Ảnh: Twitter/maria_avdv.

"Những khí cầu như vậy có thể buộc đối phương bật radar phòng không và để lộ trận địa, cũng như chủng loại khí tài được sử dụng. Bên tấn công có thể dùng dữ liệu này để tung đòn chế áp phòng không hoặc cho tên lửa, máy bay vòng tránh khu vực có hệ thống phòng không hiện đại", chuyên gia quân sự Joseph Trevithick viết trên chuyên trang War Zone của Mỹ.

Theo Trevithick, quân đội nhiều nước từng triển khai khí cầu mang bộ phản xạ radar để thực hiện nhiệm vụ này, điển hình là dự án Palladium mà Mỹ từng tiến hành trong Chiến tranh Lạnh để thu thập dữ liệu về hệ thống phòng không Liên Xô tại Cuba.

Khi thực hiện những nhiệm vụ như vậy, mỗi khí cầu có thể mang một bộ phản xạ radar có kích thước khác nhau, tối ưu cho từng tần số vô tuyến cụ thể và giúp đánh giá chủng loại radar mà đối phương sử dụng. Chiến thuật tương tự hoặc phức tạp hơn cũng được quân đội Mỹ sử dụng những năm gần đây.

Vệt khói của tên lửa phòng không Ukraine trên bầu trời Kiev hôm 15/2. Ảnh: Reuters.

Khí cầu cũng có thể đóng vai trò mồi bẫy trong tác chiến, tạo mục tiêu giả trên radar và thu hút sự chú ý của đối phương, bảo vệ khí tài có giá trị cao và gây khó khăn cho nỗ lực đánh chặn. Không quân Ukraine hôm 12/2 tuyên bố Nga đã dùng UAV trinh sát và hàng loạt khí cầu lắp các thiết bị phản xạ radar có hình dạng góc cạnh trong đòn không kích nhằm vào tỉnh miền trung Dnipro.

Biện pháp tương tự dường như cũng được áp dụng hồi năm ngoái, khi Bộ Quốc phòng Anh cho rằng Nga đã tháo đầu đạn hạt nhân khỏi tên lửa Kh-55 từ thời Liên Xô, biến chúng thành mồi bẫy đánh lừa phòng không Ukraine trong những đòn tập kích bằng tên lửa hành trình Kh-101.

Trong trận đánh ngày 15/2 trên bầu trời Kiev, phòng không Ukraine đã phóng ít nhất 6 quả tên lửa để hạ 6 khí cầu, chưa tính những quả bắn trượt.

"Phòng không Ukraine sẽ bị suy kiệt khí tài nếu liên tục đánh chặn những mục tiêu như vậy, nhất là khi nguồn dự trữ đạn phòng không rất hạn chế sau một năm đối phó các đòn không kích của Nga", Trevithick cảnh báo.