"NATO cố tình quyết định không bảo vệ bầu trời Ukraine", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo trong video đăng trên Facebook tối 4/3. "Các nước NATO đã vẽ ra kịch bản rằng đóng cửa không phận Ukraine sẽ kích động Nga đối đầu trực tiếp với NATO".

Tuyên bố được Zelensky đưa ra sau khi hội nghị thượng đỉnh NATO ở Brussels, Bỉ, quyết định không lập vùng cấm bay ở Ukraine. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết động thái đó có thể dẫn đến "cuộc chiến toàn diện ở châu Âu" và Washington sẽ tiếp tục phối hợp với đồng minh để cung cấp cho Ukraine vũ khí tự vệ.

"Đây là hành vi tự huyễn hoặc của những người yếu đuối, bất an, dù thực tế họ sở hữu vũ khí mạnh hơn nhiều lần những gì chúng tôi có", Tổng thống Zelensky nói thêm. Theo ông, quyết định không lập vùng cấm bay của NATO đã "bật đèn xanh cho hoạt động ném bom các thị trấn, làng mạc ở Ukraine tiếp diễn".

"Các ngài lẽ ra có thể đóng cửa không phận Ukraine", ông nói thêm, đồng thời mô tả hội nghị thượng đỉnh NATO "yếu ớt, gây bối rối, cho thấy không phải ai cũng coi đấu tranh cho tự do là mục tiêu số một của châu Âu".

Tổng thống Ukraine Zelensky trong video đăng trên Facebook hôm 4/3. Ảnh: AFP.

Tổng thống Ukraine cũng đặt câu hỏi về tính toán của các thành viên NATO trong hội nghị, chỉ trích họ không đoàn kết. Ông cũng bày tỏ biết ơn các nước NATO đã ủng hộ Ukraine và tin rằng Ukraine "sẽ thắng" dù không thiết lập vùng cấm bay.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm 4/3 cho rằng lập vùng cấm bay ở Ukraine không phải lựa chọn được liên minh xem xét.

"Chúng tôi đã thống nhất không nên để máy bay NATO hoạt động trên không phận Ukraine hoặc triển khai quân đội NATO trên lãnh thổ Ukraine", Stoltenberg nói tại cuộc họp báo ở Brussels. "Cách duy nhất để lập vùng cấm bay là điều tiêm kích NATO vào không phận Ukraine và thực thi nó bằng cách bắn hạ máy bay Nga. Nếu làm vậy, chúng tôi có thể gây ra chiến tranh toàn diện tại châu Âu, khiến nhiều nước bị ảnh hưởng và dẫn tới nhiều thương vong hơn. Đó là lý do chúng tôi đưa ra quyết định này".

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel trước đó nói rằng thực thi vùng cấm bay đối với Ukraine là quyết định của NATO, nhưng đó sẽ là "bước đi quá xa" với "nguy cơ leo thang thực sự và có thể dẫn đến Thế chiến III".

Nếu vùng cấm bay được thiết lập ở Ukraine, các chiến đấu cơ Nga sẽ không được phép hoạt động và tiến hành không kích trong không phận nước này. Bên tuyên bố thiết lập vùng cấm bay có thể điều tiêm kích ngăn chặn, bắn hạ những phi cơ vi phạm vùng trời quy định.

NATO từng áp đặt vùng cấm bay ở các nước không phải thành viên, trong đó có Bosnia và Libya. Tuy nhiên, đây luôn là động thái gây tranh cãi, vì có thể châm ngòi xung đột giữa liên minh với các bên liên quan.

Nga - Ukraine đã bước sang ngày giao tranh thứ mười. Lực lượng Nga kiểm soát được thành phố lớn Kherson ở miền nam Ukraine và đang bao vây, pháo kích một loạt đô thị, trong đó có thủ đô Kiev, Kharkov và Mariupol. Thị trưởng Mariupol đã phải ra tuyên bố cầu cứu khi thành phố bị mất điện, nước sau 5 ngày bị lực lượng Nga vây hãm.

Phái đoàn Nga - Ukraine hôm 3/3 đàm phán vòng hai tại Belarus và nhất trí lập hành lang nhân đạo sơ tán dân thường tại các khu vực bị bao vây, nhưng không đạt được thỏa thuận ngừng bắn nào.