Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 27/6 thông báo các nước thành viên liên minh sẽ mở rộng một số đội hình chiến đấu dọc sườn đông của khối từ cấp tiểu đoàn hoặc trung đoàn lên cấp lữ đoàn với 3.000-5.000 quân, đồng thời NATO sẽ tăng quân số lực lượng phản ứng nhanh, các đơn vị luôn được đặt trong trạng thái trực chiến của khối, lên hơn 300.000 người.

Ngoài ra, nhiều vũ khí hạng nặng, trong đó có các tổ hợp phòng không, sẽ được triển khai để bảo vệ một số nước thành viên ở rìa phía đông NATO.

"Đây là đợt đại tu năng lực phòng thủ và răn đe tập thể lớn nhất của chúng tôi từ sau Chiến tranh Lạnh", ông Stoltenberg nói và cho biết động thái nhằm ứng phó với chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine.

NATO trước đây có lực lượng phản ứng nhanh khoảng 40.000 quân. Quyết định nâng quân số lên 300.000 cho phép liên minh có thể điều động nhân lực lớn hơn trong trường hợp khẩn cấp.

Trực thăng Mỹ và xe tăng Tây Ban Nha tham gia diễn tập ở Latvia ngày 11/3. Ảnh: US Army.

NATO đang triển khai 8 nhóm tác chiến ở các quốc gia thành viên rìa phía đông liên minh. Ông Stoltenberg cho biết vài nhóm trong số này, có thể ở các quốc gia vùng Baltic và Ba Lan, sẽ được nâng lên cấp lữ đoàn.

Đức cho biết họ sẽ dẫn đầu một lữ đoàn mới ở Litva, song hầu hết binh sĩ thuộc đơn vị này sẽ đóng quân trong nước. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết có thể đề xuất thành lập đơn vị tương tự tại Estonia, nơi Anh chỉ huy một nhóm tác chiến.

Tổng thư ký Stoltenberg cho biết mong đợi các thành viên NATO khác công bố lực lượng chuyên trách bảo vệ thành viên cụ thể tại hội nghị thượng đỉnh của nhóm ở Madrid, Tây Ban Nha, ngày 28-30/6.

Một quan chức NATO cho biết hệ thống mới sẽ được áp dụng trong năm 2023 và "cải thiện khả năng phản ứng trong thời gian rất ngắn của liên minh trước bất cứ tình huống nào xảy ra" với các tài sản trên bộ, trên biển, trên không lẫn trên không gian mạng.

7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista.

NATO tăng quân số ở sườn đông của liên minh sau khi Nga sáp nhập bán đảo Ukraine năm 2014. Liên minh điều thêm hàng chục nghìn binh sĩ tới khu vực sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ngày 24/2 nhằm "phi quân sự hóa và phi phát xít hóa Ukraine".

Tổng thư ký Stoltenberg cho biết lãnh đạo các nước thành viên NATO sẽ đồng ý tăng cường hỗ trợ thiết yếu cho Ukraine. Các hỗ trợ dự kiến bao gồm cung cấp thiết bị bảo mật thông tin liên lạc, hệ thống chống máy bay không người lái (UAV), nhiêu liệu và hỗ trợ Ukraine chuyển sang dùng vũ khí tiên tiến hơn theo chuẩn NATO.

Gói hỗ trợ này khác những lô vũ khí mà các thành viên NATO, đứng đầu là Mỹ, đang chuyển cho Ukraine, trong đó có tên lửa chống tăng, pháo và hệ thống phòng không, để giúp quốc gia Đông Âu đối phó với chiến dịch quân sự của Nga.