Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 ở Johannesburg, Nam Phi. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Tối 28/11, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa khẳng định sẽ chưa thắt chặt các quy định phòng chống dịch COVID-19 vì sự xuất hiện của biến thể virus SARS-CoV-2 mới mang tên Omicron, nhưng chính phủ nước này đã thành lập một nhóm đặc nhiệm xem xét khả năng bắt buộc tiêm vaccine.

Trong bài diễn văn được phát sóng trực tiếp, ông Ramaphosa cho biết nhóm chuyên trách sẽ thực hiện tham vấn rộng rãi về việc có áp dụng quy định tiêm chủng bắt buộc đối với một số hoạt động và địa điểm cụ thể.

Nhóm này sẽ báo cáo với ủy ban liên bộ về tiêm chủng do Phó Tổng thống chủ trì và sẽ đưa ra các khuyến nghị với nội các về cách tiếp cận công bằng và bền vững đối với các quy định bắt buộc.

Như vậy, Nam Phi sẽ duy trì trong tình trạng cảnh báo quốc gia cấp độ 1 - cấp độ thấp nhất trong 5 cấp độ cảnh báo tại quốc gia này.

Cảnh báo trước sự gia tăng cực kỳ mạnh mẽ các ca mắc COVID-19 trong những ngày gần đây trong bối cảnh làn sóng lây nhiễm thứ 4 dự kiến sẽ diễn ra trong vài tuần tới, đồng thời với sự xuất hiện của biến thể Omicron, Tổng thống Ramaphosa lại một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm chủng.

Ông tuyên bố: “Vaccine có tác dụng và vaccine đang cứu sống nhiều người." Ông cũng kêu gọi người dân Nam Phi thuyết phục bạn bè và người thân chưa tiêm phòng đi đến các cơ sở để tiếp nhận mũi tiêm này. Ông tin rằng tỷ lệ tiêm chủng cao hơn sẽ tạo cơ hội cho người dân đi lại tự do và giúp nền kinh tế phát triển.

Kể từ khi chương trình tiêm chủng toàn quốc được triển khai ở Nam Phi vào tháng 5/2021, hơn 25 triệu liều vaccine đã được tiêm cho người dân.

Theo Tổng thống Ramaphosa, cho đến nay 41% dân số trong độ tuổi trưởng thành đã được tiêm ít nhất một liều vaccine và 35,6% người dân đã được tiêm phòng đầy đủ. Trong số đó, 57% người từ 60 tuổi trở lên và 53% người từ 50-60 tuổi được tiêm chủng đầy đủ.

Tuy nhiên, ông Ramaphosa cho rằng mặc dù đây là một tiến bộ đáng hoan nghênh, nhưng vẫn chưa đủ để giúp giảm thiểu sự lây lan, ngăn ngừa bệnh tật, số ca tử vong và khôi phục nền kinh tế.

Tổng thống Ramaphosa bày tỏ tin tưởng rằng việc phát hiện sớm biến thể Omicron đồng nghĩa với việc người dân được trang bị tốt hơn để ứng phó với biến thể này. Ông cũng bày tỏ lòng biết ơn tới các nhà khoa học Nam Phi đã xác định được biến thể và trở nên “nổi tiếng thế giới và được kính trọng rộng rãi."

Hành khách xếp hàng chờ xét nghiệm COVID-19 tại sân bay quốc tế OR Tambo ở Johannesburg, Nam Phi. Ảnh: AFP/TTXVN

Tuy nhiên, cũng trong bài phát biểu tối 28/11, Tổng thống Ramaphosa tuyên bố ông vô cùng thất vọng trước việc một số nước quyết định áp dụng lệnh cấm nhập cảnh với người đến từ một số quốc gia miền Nam châu Phi, bao gồm cả Nam Phi, do sự xuất hiện của biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2.

Ông Ramaphosa nhấn mạnh lệnh cấm là phi lý và không công bằng đối với đất nước Nam Phi nói riêng và các nước khu vực miền Nam châu Phi nói chung. Ông cho rằng việc cấm đi lại không có cơ sở khoa học, cũng như sẽ không hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của biến thể này. Điều duy nhất mà lệnh cấm này mang lại là sẽ gây ra thiệt hại nặng nề hơn nữa cho nền kinh tế của các nước bị ảnh hưởng, đồng thời làm suy yếu khả năng ứng phó và phục hồi sau đại dịch.

Hiện tại, những nước đã áp dụng các hạn chế đi lại đối với một số nước châu Phi gồm có Vương quốc Anh, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Sri Lanka, Oman, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Australia, Nhật Bản, Thái Lan, Seychelles, Brazil, Guatemala, cùng một số quốc gia và cùng lãnh thổ khác.

Tổng thống Nam Phi tuyên bố lệnh cấm này hoàn toàn không chính đáng so với cam kết mà nhiều nước trong số các quốc gia đang áp dụng đã đưa ra tại cuộc họp Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) ở Rome (Italy) tháng 10 vừa qua.

Trong tuần vừa qua, Nam Phi có sự gia tăng đột biến về số ca mắc COVID-19, đặc biệt là ở tỉnh Gauteng, nơi có thủ đô hành chính Pretoria và đô thị kinh tế lớn của quốc gia Johannesburg, với trung bình 1.600 ca mắc mới so với chỉ 500 và 275 ca mỗi ngày trong 2 tuần trước đó./.