Các mối đe dọa an ninh quốc gia nghiêm trọng đang tiếp tục xuất hiện và phát triển, song Bộ Quốc phòng Mỹ "đang chậm chạp một cách đáng báo động trong việc cung cấp các hệ thống vũ khí mới", Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO), đơn vị kiểm toán của quốc hội Mỹ, cho biết trong Đánh giá Thường niên về Hệ thống Vũ khí công bố ngày 17/6.

Dù Lầu Năm Góc đã lên kế hoạch đầu tư hàng nghìn tỷ USD vào hoạt động mua sắm và phát triển vũ khí, GAO nhấn mạnh việc cung cấp các công nghệ mới này diễn ra chưa đủ nhanh, đặc biệt là cho hải quân. Hầu hết các dự án đóng tàu lớn của lực lượng này đang bị chậm tiến độ thêm nhiều năm.

Bộ Quốc phòng Mỹ năm 2020 đã áp dụng một số cải cách liên quan tới chính sách mua sắm quân sự, nhằm có thể đẩy nhanh quy trình vốn rất phức tạp và kéo dài. Dù vậy, báo cáo của GAO nhận định quy trình trên hiện vẫn còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt.

Theo GAO, sự chậm trễ đáng lo ngại về tốc độ sản xuất vũ khí mới của Mỹ bắt nguồn từ các vấn đề liên quan đến nhân lực của Lầu Năm Góc, cũng như những nỗ lực hiện đại hóa và an ninh.

Lính Mỹ khai hỏa lựu pháo M777 ở Fort Sill, Oklahoma trong bức ảnh đăng ngày 16/3. Ảnh: Business Insider

GAO lưu ý rằng phần lớn các chương trình mua sắm của Bộ Quốc phòng Mỹ không thường xuyên báo cáo về tiến độ thực hiện những đánh giá an ninh quan trọng. Điều này khiến các chương trình đứng trước rủi ro bị tấn công mạng, gây ảnh hưởng tới tiến độ giao hàng.

Ngoài ra, các chương trình mua sắm của Lầu Năm Góc cũng gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và duy trì đủ nhân lực, đặc biệt là trong các lĩnh vực về phần mềm.

Theo báo cáo của GAO, khung thời gian mà các chương trình mua sắm đặt ra cho một số dự án cụ thể, như dành 10 năm để sản xuất trang thiết bị cơ bản cho binh sĩ, là quá lâu để giúp quân đội Mỹ có thể "duy trì ưu thế về quân sự" trước các đối thủ.

GAO kêu gọi Bộ Quốc phòng nhanh chóng hành động để giải quyết tình trạng trì trệ hiện nay, trong bối cảnh các cường quốc khác như Nga và Trung Quốc đang tích cực tăng cường sức mạnh quân sự.

Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trong bức ảnh đăng ngày 29/2. Ảnh: X/RupprechtDeino

Cơ quan này đưa ra một số khuyến nghị với Lầu Năm Góc, bao gồm tìm cách đảm bảo các chương trình mua sắm của Mỹ phải sử dụng những phương pháp phát triển sản phẩm tốt nhất, đặt ra các mục tiêu rõ ràng cho đội ngũ phụ trách mảng phần mềm và xác định những chiến thuật, tài liệu cần thiết để đạt các mục tiêu đó.

Mỹ gần đây thông báo trì hoãn loạt dự án chế tạo vũ khí. Hồi tháng 4, hải quân nước này công bố báo cáo cho thấy nhiều chương trình vũ khí hàng đầu sẽ bị chậm tiến độ, từ ít nhất một năm đến ba năm so với thời điểm ghi trong hợp đồng.

Trễ hẹn lâu nhất là hai dự án tàu ngầm lớp Virginia phiên bản Block IV và khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường lớp Constellation, đều sẽ được bàn giao sau ít nhất 36 tháng nữa.

Trước đó một tháng, Mỹ cũng thông báo lùi thời điểm khởi đóng tàu ngầm SSN(X), khí tài được kỳ vọng giúp Washington thống trị lòng biển, thêm ít nhất 5 năm do thiếu ngân sách.

Trong khi đó, Trung Quốc đã vượt qua Mỹ về quy mô của lực lượng hải quân, khi sở hữu tới 370 phương tiện, bao gồm tàu chiến mặt nước cỡ lớn, tàu ngầm, tàu đổ bộ viễn dương, tàu rải mìn, tàu sân bay và đội tàu phụ trợ.

Con số này dự kiến tăng lên 395 chiếc vào năm 2025 và 453 chiếc vào năm 2030. Hải quân Mỹ hiện chỉ có 300 tàu trong biên chế.