Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 20/12 thông báo một phái đoàn cấp cao của nước này đã tới thủ đô Damascus của Syria, trong đó có nhà ngoại giao hàng đầu của Washington về Trung Đông Barbara Leaf, Đặc phái viên của Tổng thống về Vấn đề Con tin Roger Carstens và Cố vấn Cấp cao Daniel Rubinstein, người phụ trách hoạt động của Bộ Ngoại giao về Syria.

Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của một phái đoàn Mỹ tới Damascus sau hơn 10 năm. Mỹ cắt quan hệ ngoại giao với Syria và đóng cửa đại sứ quán ở Damascus vào năm 2012, sau khi nội chiến bùng phát ở nước này trước đó một năm.

Chuyến thăm diễn ra sau khi liên minh đối lập do nhóm vũ trang Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu hôm 8/12 kiểm soát Damascus, khiến Tổng thống Bashar al-Assad phải từ chức và rời khỏi đất nước.

Xe của phái đoàn Mỹ rời khách sạn ở Damascus, Syria hôm 20/12. Ảnh: AFP

Trong chuyến thăm, các nhà ngoại giao Mỹ sẽ "gặp gỡ trực tiếp" người dân Syria, trong đó các nhà hoạt động, thành viên của nhiều cộng đồng và "các tiếng nói khác" để thảo luận về tầm nhìn của họ với tương lai của đất nước và cách mà Washington có thể giúp đỡ.

"Phái đoàn dự kiến gặp đại diện của HTS để đối thoại về các nguyên tắc chuyển tiếp đã được Mỹ và những đối tác trong khu vực chấp thuận tại Aqaba, Jordan", Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.

Cơ quan này đề cập hội nghị quốc tế được tổ chức ở thành phố Aqaba tuần trước với sự tham gia của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia Arab, trong đó các bên kêu gọi thành lập một chính phủ mang tính đại diện và đa dạng, tôn trọng quyền của các cộng đồng thiểu số và "không cung cấp địa bàn hoạt động cho các tổ chức khủng bố" ở Syria.

Ngoài ra, phái đoàn cũng sẽ tìm kiếm thông tin về nhà báo Mỹ Austin Tice, người bị bắt trong chuyến công tác đến Syria vào tháng 8/2012, và các công dân Mỹ khác bị mất tích tại đây trong thời kỳ ông Assad nắm quyền.

Các nước phương Tây gần đây bắt đầu mở kênh liên lạc với HTS và thủ lĩnh Ahmed al-Sharaa của nhóm, người từng là chỉ huy một chi nhánh của al-Qaeda ở Syria, và đang cân nhắc xóa HTS khỏi danh sách các tổ chức khủng bố. Trước chuyến thăm của phái đoàn Mỹ, Pháp và Anh cũng đã có các cuộc tiếp xúc với HTS trong những ngày gần đây.

Hiện chưa rõ HTS có định áp đặt luật Hồi giáo nghiêm ngặt hay điều hành đất nước một cách linh hoạt hơn so với chính quyền ông Assad hay không. Sau khi tiếp quản quyền lực, nhóm vũ trang đã nhiều lần khẳng định sẽ bảo vệ quyền của tất cả người dân Syria, không can thiệp vào tình hình của các cộng đồng thiểu số và phản đối những cuộc tấn công "mượn danh Hồi giáo" tại nước ngoài.

Cục diện tại Syria. Đồ họa: Al Jazeera

Hàng trăm người dân Syria ngày 19/12 tập trung tại Quảng trường Ummayad ở trung tâm Damascus để kêu gọi về một nhà nước dân chủ, thế tục và đảm bảo quyền bình đẳng cho phụ nữ. Đây là cuộc biểu tình đầu tiên theo dạng này kể từ khi ông Assad bị lật đổ.