Giáo sư Zhengdong Cheng của Đại học Texas A&M là người bị bắt mới nhất trong chiến dịch “Sáng kiến Trung Quốc” của Bộ Tư pháp Mỹ. Chiến dịch này nhắm vào những nhà nghiên cứu ở Mỹ bị cáo buộc nhận các khoản thanh toán, nhà ở và các lợi ích khác từ chính quyền Trung Quốc mà không thông báo cho các đại học hoặc chính phủ Mỹ.

Ông Cheng đối mặt với cáo buộc có âm mưu phạm tội, khai báo gian dối và lừa đảo qua điện thoại. Ông Cheng có thể phải chịu mức án 5 năm tù giam cho mỗi tội danh, riêng tội lừa đảo qua điện thoại có mức án lên đến 20 năm tù giam, theo South China Morning Post.

“Một lần nữa, chúng ta chứng kiến những hậu quả có thể phát sinh từ việc không tiết lộ sự tham gia vào chương trình nhân tài của chính phủ Trung Quốc”, John Demers, Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp về an ninh quốc gia, nói.

Mỹ đã yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, Texas, ngày 22/7 với cáo buộc nơi này là một trung tâm tình báo. Ảnh: AP.

Ông Cheng bị bắt giữ vào ngày 23/8, một tháng sau khi chính quyền Mỹ đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, Texas - cách Texas A & M khoảng 152 km về phía đông nam - với cáo buộc nơi này là cơ sở cho các hoạt động gián điệp của Trung Quốc tại Mỹ.

Bộ Tư pháp không cho biết ông Cheng, 53 tuổi, có mang quốc tịch Trung Quốc hay không. Theo thông tin trên trang web của Texas A&M, nơi ông đang là giáo sư kỹ thuật hóa học, Cheng đã nhận bằng cử nhân và thạc sĩ tại các đại học Trung Quốc trước khi lấy bằng tiến sĩ tại Princeton vào năm 1999.

Theo đơn kiện, ông Cheng được Texas A&M thuê vào năm 2004. Ông đã tham gia vào nhiều dự án nghiên cứu nhận được tài trợ của liên bang, bao gồm nghiên cứu ở NASA.

Ông Cheng nằm trong nhóm nghiên cứu nhận được khoản tài trợ liên bang trị giá gần 750.000 USD để thực hiện nghiên cứu tại cơ quan này.

Theo đơn kiện, khi Cheng và nhóm của ông nộp đơn xin tài trợ, ông không tiết lộ mình đã chấp nhận giảng dạy và được trả lương ở số cơ sở học thuật tại Trung Quốc.

Ông cũng bị cáo buộc tham gia một số chương trình tài năng của Trung Quốc. Theo Bộ Tư pháp, những chương trình này được tạo ra để thu hút, tuyển dụng và nuôi dưỡng tài năng khoa học cấp cao nhằm thúc đẩy sự phát triển khoa học, thịnh vượng kinh tế và an ninh quốc gia của Trung Quốc.