Buồng trứng rất quan trọng với sức khỏe, ngoại hình và tốc độ lão hóa của chị em phụ nữ. Giáo sư Cao Zeyi, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế và nguyên Chủ tịch Chi cục Sản phụ khoa của Hiệp hội Y khoa Trung Quốc cho biết, buồng trứng có thể được ví như “trái tim thứ hai” của phụ nữ. Nó vừa có chức năng nội tiết: tiết ra các hormone sinh dục nữ quyết định giới tính như estrogen và progesterone, lại vừa có chức năng ngoại tiết là sự rụng trứng.

Hầu hết chị em đều hiểu rằng buồng trứng quyết định quá trình thụ thai, mang thai và sinh nở nhưng lại không hiểu rằng đây là “công tắc lão hóa” của mỗi người phụ nữ. Thậm chí, sức khỏe của buồng trứng còn đóng góp rất lớn vào ngoại hình, trạng thái tinh thần cũng như sức khỏe tổng thể, tuổi thọ của chị em.

Giáo sư Cao cũng bày tỏ những lo ngại của mình về thực trạng các bệnh liên quan tới buồng trứng ngày càng phổ biến và trẻ hóa nhanh. Đồng thời nhắc nhở rằng, nếu muốn bảo vệ buồng trứng thì nên làm 4 việc và ăn thêm 3 thứ sau đây:

4 việc nên làm để bảo vệ buồng trứng

Bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể cũng bị ảnh hưởng bởi những thói quen hàng ngày của mỗi người. Bên cạnh những thói quen xấu, “tàn phá” buồng trứng thì cũng có không ít thói quen tốt giúp bảo vệ và giảm nguy cơ mắc bệnh buồng trứng.

Tránh xa một số thói xấu trong ăn uống

Giáo sư Cao cho biết, những thói quen xấu phổ biến nhất trong ăn uống gây hại tới buồng trứng bao gồm: ăn kiêng quá mức, ăn uống vô độ hoặc thất thường, chế độ ăn uống mất cân bằng.

Ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia giúp buồng trứng khỏe mạnh hơn (Ảnh minh họa)

Cụ thể, ăn quá nhiều dễ dẫn đến béo phì, dễ bị rối loạn nội tiết tố và từ đó ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng. Việc thừa cân, béo phì cũng đồng thời có thể gây ra các bệnh nội tiết, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang. Ăn kiêng quá mức thì khiến buồng trứng thiếu dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, suy giảm miễn dịch nên dễ mắc bệnh về buồng trứng, suy buồng trứng sớm.

Hay việc thường xuyên ăn đồ cay nóng, kích thích, các món chiên rán nhiều dầu mỡ, quá nhiều đường… có thể khiến buồng trứng suy yếu nhanh và mắc bệnh. Uống nhiều rượu bia cũng là thói xấu mà chị em cần tránh nếu muốn bảo vệ “công tắc lão hóa” của mình.

Ngủ sớm và ngủ đủ giấc

Chất lượng giấc ngủ có tác động rất lớn tới nội tiết tố và sức khỏe buồng trứng của phụ nữ. Việc thức khuya khiến buồng trứng phải làm việc quá sức, lại không được nghỉ ngơi và hoạt động theo đúng đồng hồ sinh học. Đồng thời, thói quen thức khuya gây ra các rối loạn về nội tiết tố, nên buồng trứng cũng sẽ rất nhanh bị ảnh hưởng, ví dụ như “già đi” nhanh hơn và hoạt động kém hơn.

Chưa kể tới, thức khuya lâu ngày còn khiến hệ miễn dịch suy yếu. Điều này không chỉ làm rối loạn chức năng buồng trứng mà còn khiến nó dễ bị viêm nhiễm, các mầm bệnh dễ “tấn công” hơn. Vì vậy, Giáo sư Cao khuyến nghĩ chị em hãy ngủ ít nhất 6 tiếng vào ban đêm, tổng thời gian ngủ mỗi ngày trong khoảng 6 - 8 tiếng và tốt nhất là ngủ trước 23 giờ để bảo vệ buồng trứng.

Vận động đều đặn và suy nghĩ tích cực

Theo Giáo sư Cao, việc tập các bài thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, thiền, yoga… sẽ giúp buồng trứng khỏe mạnh hơn và tăng cơ hội mang thai. Tuy nhiên, chị em nên tập trung vào sự đều đặn, lâu dài của thói quen vận động thay vì độ khó hay tần suất phải dày đặc. Đặc biệt, nếu vận động quá sức trong thời gian dài còn gây phản tác dụng, làm tổn thương buồng trứng và đẩy nhanh lão hóa cơ thể.

Thức khuya, căng thẳng kéo dài không chỉ tăng tốc độ lão hóa mà còn khiến buồng trứng tổn thương (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, Giáo sư Cao cũng nhắc nhở chị em xây dựng lối suy nghĩ tích cực hơn. Bởi những cảm xúc tiêu cực, nhất là căng thẳng có thể tạo ra các hormone như prolactin và cortisol, gây rối loạn nội tiết. Từ đó có thể cản trở hoặc làm ngừng quá trình rụng trứng, điều này cũng ảnh hưởng đến chất lượng và quá trình sản xuất trứng, gây “lão hóa” buồng trứng sớm hơn bình thường.

Thăm khám phụ khoa định kỳ

Nhiều chị em chú trọng thăm khám sức khỏe tổng quát nhưng lại thiếu sự quan tâm cần thiết tới kiểm tra phụ khoa định kỳ. Theo Giáo sư Cao, ngoài tác dụng phát hiện và điều trị kịp thời các loại bệnh tật thì thói quen này còn giúp đánh giá tình trạng của buồng trứng. Nhờ vào hướng dẫn từ chuyển gia, chị em biết được mình nên làm gì và làm như thế nào để bảo vệ, cải thiện, nâng cao sức khỏe buồng trứng, phòng bệnh tật đúng cách.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo tất cả phụ nữ trên 18 tuổi có quan hệ tình dục nên khám phụ khoa tổng quát hàng năm, bao gồm khám sức khỏe chuyên khoa phụ khoa, khám vú và các khám phụ trợ liên quan. Thói quen này nên được duy trì lâu dài ngay cả sau khi mãn kinh vì nó tác động lớn tới sức khỏe, tuổi thọ phụ nữ.

3 thực phẩm tốt cho buồng trứng nên ăn thường xuyên

Như Giáo sư Cao đã nói ở trên, chế độ ăn uống tác động rất lớn tới sức khỏe buồng trứng và tất nhiên là theo cả 2 hướng: tích cực lẫn tiêu cực. Trong đó, muốn nhận được những lợi ích tích cực từ thực phẩm tới sức khỏe buồng trứng thì không thể ỏ qua việc bổ sung estrogen. Có 3 thực phẩm không hề xa lạ nhưng có thể đáp ứng điều này, được Giáo sư Cao khuyên ăn thường xuyên hơn, đó là:

Các loại đậu giàu estrogen

Tất cả các thực phẩm họ đậu đều có lợi ích nhất định đối với sức khỏe con người nói chung và buồng trứng nói riêng. Trong đó thì đậu nành và đậu đen là những loại hạt tốt nhất cho buồng trứng.

Bởi chúng chứa nhiều estrogen, lại giàu phytoestrogen được gọi là isoflavone. Isoflavone trong đậu nành và đậu đen có thể tạo ra hoạt động giống như estrogen trong cơ thể bằng cách bắt chước tác động của estrogen tự nhiên. Chúng còn rất giàu chất xơ, chất chống oxy hóa giúp cho lượng đường trong máu luôn duy trì ở mức an toàn, phòng tránh được những vấn đề liên quan đến buồng trứng.

Ngoài ra còn giúp cho hệ miễn dịch được tăng lên, nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ cũng duy trì ở mức cân bằng nên buồng trứng khỏe mạnh, làm chậm quá trình lão hóa.

Thực phẩm giàu sắt

Sắt được xem là một trong những nguồn cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cho buồng trứng, nhưng nó lại bị mất đi quá nhiều sau mỗi lần kinh nguyệt. Vì thế, các chị em cần bổ sung thực phẩm có nhiều chất sắt như: lòng đỏ trứng, gan động vật…

Tận dụng một số thực phẩm có thể giúp bảo vệ buồng trứng, làm chậm lão hóa (Ảnh minh họa)

Theo Giáo sư Cao, chị em cần ăn cả thực phẩm có nguồn gốc động vật và thực vật có nhiều vitamin C nhằm tăng khả năng hấp thụ chất sắt vào cơ thể. Ngoài ra, cũng có thể uống viên sắt bổ sung nhưng nên theo hướng dẫn từ chuyên gia y tế và không nên uống chung với sữa, cà phê, trà vì sẽ gây ra những phản ứng không tốt cho sức khỏe.

Rau xanh, trái cây giàu progesterone

Bên cạnh hormone estrogen, progesterone cũng rất quan trọng với sức khỏe của buồng trứng và tốc độ lão hóa ở phụ nữ. Các loại rau họ cải và rau chân vịt là những “ứng cử viên” giàu progesterone bậc nhất trong rau xanh. Chúng giàu phytoestrogen - các hợp chất giống estrogen có nguồn gốc thực vật. Trong số này, genistein giúp kích thích sản xuất Progesterone trong buồng trứng cùng với việc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư, cải thiện chức năng tình dục và giúp phát triển sinh sản khỏe mạnh.

Với trái cây, Giáo sư Cao điểm danh 2 cái tên cực kỳ quen thuộc và giá rẻ bèo. Đó là chuối và chanh. Chuối giàu vitamin B6 - nguồn nguyên liệu cần thiết giúp cơ thể sản xuất dồi dào progesterone để cân bằng nội tiết tố, giảm khó chịu kỳ kinh nguyệt. Còn chanh thì cung cấp nhiều vitamin lẫn khoáng chất quan trọng như: canxi, sắt, kali, chất xơ và vitamin A, B, C. Đặc biệt là vitamin C trong quả chanh có thể giúp tăng hàm lượng progesterone tự nhiên từ cơ thể khi ăn hoặc uống thường xuyên.