8 nguồn tin đến từ các ngân hàng và nhà giao dịch của Reuters cho hay một số ngân hàng ở Trung Quốc, UAE và Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng cường các yêu cầu tuân thủ lệnh trừng phạt của Mỹ trong những tuần gần đây. Điều này dẫn đến việc thanh toán tiền mua dầu thô cho Nga bị chậm trễ hoặc thậm chí bị từ chối.

Cụ thể, các ngân hàng yêu cầu bên mua dầu thô Nga phải cung cấp cam kết bằng văn bản rằng không có bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào tham gia hoặc hưởng lợi từ giao dịch này thuộc danh sách SDN (Special Designated Nationals) của Mỹ.

SDN là danh sách do chính phủ Mỹ công bố, gồm các cá nhân và tổ chức mà nước này cấm hoặc hạn chế giao dịch kinh doanh. Các tổ chức tài chính thường phải tuân thủ SDN để tránh vi phạm các quy định pháp lý và trừng phạt của Mỹ.

Tàu chở dầu thô NS Captain thuộc sở hữu của tập đoàn tàu chở dầ Sovcomflot (Nga) đi qua eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 22/2. Ảnh: Reuters

Tại UAE, First Abu Dhabi Bank (FAB) và Ngân hàng Hồi giáo Dubai (DIB) đã đình chỉ một số tài khoản liên quan đến giao dịch hàng hóa của Nga. Trong khi đó, Ngân hàng Mashreq (UAE), Ziraat và Vakifbank (Thổ Nhĩ Kỳ), ICBC và Bank of China (Trung Quốc) vẫn xử lý giao dịch nhưng phải mất hàng tuần hoặc hàng tháng.

Các nguồn tin cho hay, các khoản thanh toán bị trì hoãn 2-3 tuần, thậm chí lên đến 2 tháng. "Mọi việc trở nên khó khăn, thậm chí không phải với các giao dịch bằng USD. Đôi khi phải mất vài tuần để một giao dịch trực tiếp bằng nhân dân tệ - ruble được thực hiện", một nhà giao dịch nói.

Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov xác nhận việc các ngân hàng tại Trung Quốc chậm thanh toán vẫn tồn tại. Theo ông, Mỹ và Liên minh châu Âu vẫn duy trì áp lực chưa từng có với Trung Quốc. "Tất nhiên, điều này tạo ra một số vấn đề nhất định, nhưng không phải là trở ngại cho sự phát triển hơn nữa trong quan hệ kinh tế và thương mại của chúng tôi", ông Peskov nói.

Phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt với Nga sau xung đột Ukraine vào tháng 2/2022. Giao dịch với dầu của Nga vẫn hợp pháp miễn dưới mức trần 60 USD mỗi thùng mà họ áp đặt.

Xuất khẩu dầu của Nga từng gián đoạn trong những tháng đầu tiên sau cuộc xung đột nhưng bình thường lại khi Moskva chuyển sang bán cho khách hàng châu Á và châu Phi. Tuy nhiên, đến tháng 12/2023, việc thu tiền bán dầu bắt đầu khó hơn khi ngân hàng và doanh nghiệp nhận ra mối đe dọa từ các biện pháp trừng phạt thứ cấp của Mỹ là có thật.

Điều này xuất phát từ động thái của Bộ Tài chính Mỹ vào ngày 22/12, cảnh báo rằng họ có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt với hành vi trốn tránh trần giá dầu Nga của các ngân hàng nước ngoài và kêu gọi tăng cường tuân thủ.

Theo lệnh của Mỹ, các ngân hàng Trung Quốc, UAE và Thổ Nhĩ Kỳ có làm việc với Nga đã tăng cường kiểm tra, bắt đầu yêu cầu cung cấp thêm tài liệu và đào tạo thêm nhân viên để đảm bảo các giao dịch dầu mỏ tuần thủ giá trần.

Họ cũng yêu cầu hai bên giao dịch cung cấp tài liệu bổ sung, bao gồm thông tin chi tiết về quyền sở hữu của tất cả công ty liên quan đến giao dịch, dữ liệu các cá nhân kiểm soát các bên trong giao dịch để ngân hàng có thể kiểm tra xem họ có thuộc danh sách SDN hay không.