Đầu tháng 9, cuộc chiến chống dịch của Singapore đạt được bước tiến quan trọng khi tỷ lệ dân số được tiêm chủng đầy đủ vượt mốc 80%.

Nhưng thay vì đi đầu với kế hoạch mở cửa, chính phủ nước này đang thận trọng cân nhắc những bước tiếp theo. Lý do là các ca bệnh tăng lên vài trăm mỗi ngày sau khi hạn chế được nới lỏng, làm dấy lên lo ngại về tình trạng quá tải hệ thống y tế. Hôm 18/9, nước này chính thức vượt mốc 1.000 ca nhiễm mới/ngày, theo Straits Times.

"Chúng tôi tin rằng nên cẩn trọng và tạm dừng kế hoạch để cố gắng làm chậm sự lây lan nhất có thể", Lawrence Wong, đồng chủ tịch nhóm chuyên trách Covid-19 của Singapore, nói.

Việc triển khai tiêm vaccine rộng rãi đã mở ra con đường quay trở lại cuộc sống bình thường.

Tuy nhiên, đối với nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á - Thái Bình Dương, những nơi từng thành công dập dịch thông qua chiến lược kiểm soát nghiêm ngặt, việc tái mở cửa trong thế giới hậu tiêm chủng có thể là một câu chuyện không dễ dàng, Wall Street Journal đưa tin.

Mở cửa theo lộ trình

Hiện Singapore dẫn đầu khu vực về tỷ lệ tiêm chủng cho người dân. Trong khi đó, Nhật Bản, Hàn Quốc và Australia theo sát sau, trên đà đạt tỷ lệ từ 70% đến 80% vào tháng 11. Với tỷ lệ này, các nước châu Á có thể bắt kịp hoặc thậm chí vượt qua Mỹ, Anh và nhiều nước Tây Âu.

Người dân Singapore tham gia xét nghiệm Covid-19 vào ngày 16/6. Ảnh: Reuters.

Trong bối cảnh đó, Nhật Bản và New South Wales (NSW) - bang đông dân nhất Australia, gần đây đã công bố lộ trình nới hạn chế. Giới chức Hàn Quốc cũng đề cập nhiều hơn tới kế hoạch sống chung với đại dịch khi ngày càng có nhiều người tiêm chủng đầy đủ.

Dẫu vậy, theo Wall Street Journal, kế hoạch trở lại cuộc sống bình thường theo từng giai đoạn của các nước và vùng lãnh thổ ở châu Á - Thái Bình Dường trái ngược với việc mở cửa nhanh chóng của Mỹ.

Cách tiếp cận này sẽ có phần tương đồng hơn với những gì đang diễn ra tại nhiều quốc gia châu Âu. Khẩu trang vẫn được sử dụng bắt buộc hoặc khuyến cáo sử dụng. Các cuộc tụ tập vẫn giới hạn số người, ngay cả với đối tượng đã tiêm chủng đầy đủ.

Và giãn cách xã hội sẽ không hoàn toàn biến mất.

Một trong những yếu tố dẫn đến khác biệt này là do "sự nhạy cảm" với số ca mắc gia tăng, dù chỉ ở mức khiêm tốn. Đây có thể coi là "tác dụng phụ" của thành công chống dịch "Zero Covid" trước đó, theo Wall Street Journal.

Theo cáo cáo của Our World in Data - dự án thuộc Đại học Oxford, Mỹ ghi nhận khoảng 112.000 ca nhiễm trên một triệu dân, Anh là 105.000 và châu Âu là 82.000. Ngược lại, Australia, Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc báo cáo khoảng 32.000 ca trên một triệu dân.

Thậm chí, tỷ lệ tử vong ở 4 quốc gia này chỉ gần bằng 1/10 so với những gì mà Mỹ hoặc Anh đã phải đối mặt.

Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho biết với các nước châu Á vốn quen với những con số tối thiểu, điều này không đủ để khiến họ lơ là cảnh giác.

Singapore đang thận trọng cân nhắc những bước mở cửa tiếp theo. Ảnh: Reuters.

Tại Nhật Bản, vào cuối tháng 8, sau một thời gian số ca mắc hàng ngày tăng lên khoảng 25.000, 61% người tham gia khảo sát của Fuji News Network cho biết họ muốn gia hạn tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc, có hiệu lực tại những điểm nóng như Tokyo.

"Nếu mở cửa quá sớm, bạn có thể phải đối mặt một lần nữa với tình huống gián đoạn", Alexandra Martiniuk, giáo sư dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Đại học Sydney, nói. "Tính bền vững thường mang lại hiệu quả tốt hơn".

Kế hoạch của các quốc gia

Giới chức Singapore cho biết họ sẽ tạm dừng kế hoạch mở cửa trở lại trong ít nhất vài tuần để theo dõi xu hướng và so sánh dữ liệu với các quốc gia như Anh và Israel, nơi ca mắc tăng mạnh sau khi hạn chế được nới lỏng.

Mục tiêu của Singapore là giữ cho tỷ lệ ca bệnh nặng và tử vong ở mức thấp để tránh tái áp đặt biện pháp như phong tỏa.

Trong khi đó, nước này tăng cường xét nghiệm, nhưng nới lỏng các yêu cầu về cách ly trong cơ sở y tế để giảm bớt gánh nặng của bệnh viện. Singapore đã cho phép bệnh nhân Covid-19 nhẹ được điều trị tại nhà.

Lộ trình mở cửa của Nhật Bản cũng sẽ được thử nghiệm ngay trong tháng tới. Theo đó, nước này có thể cho phép các nhà hàng mở cửa lâu hơn và phục vụ đồ uống có cồn. Các sân vận động bóng chày cũng được đón thêm nhiều khán giả quay trở lại.

Người đã tiêm chủng được đi du lịch, tụ tập ăn uống theo nhóm lớn hơn và đến thăm người thân trong các viện dưỡng lão - những hoạt động không được khuyến khích hoặc bị cấm hiện nay.

New South Wales, bang đông dân nhất Australia, cũng công bố "lộ trình dẫn đến tự do" vào tuần trước.

Sydney gần đây đã dỡ bỏ lệnh giới nghiêm tại các điểm nóng. Ảnh: Reuters.

Yêu cầu ở nhà đối với người đã tiêm chủng đầy đủ sẽ sớm dỡ bỏ sau khi tỷ lệ dân số được tiêm vaccine vượt qua 70%. Những người tiêm đủ hai mũi sẽ được phép tụ tập nhưng không quá tối đa 5 người.

Các hoạt động di chuyển trong nước được nối lại. Cửa hàng, tiệm làm tóc và phòng tập thể dục cũng có thể mở lại nhưng yêu cầu đảm bảo giãn cách xã hội.

Vào tháng 8, Thủ tướng Australia Scott Morrison cũng tái khẳng định về một chiến lược mở cửa từng bước.

Theo đó, các hạn chế sẽ nới lỏng khi 70% người dân từ 16 tuổi trở lên được tiêm chủng. Khi con số này đạt 80%, việc phong tỏa sẽ trở nên hiếm hơn và một số chuyến du lịch trong nước, cũng như quốc tế dần dần hoạt động.

Tuy nhiên, theo Viện Doherty, nơi nghiên cứu mô hình dịch cho kế hoạch của chính phủ, từ việc theo dõi các nước đã dỡ bỏ mọi hạn chế, sẽ “không có 'ngày tự do'”.

"Chúng ta không thể giả vờ rằng sẽ không có ca mắc nào trên khắp Australia với biến chủng Delta", Thủ hiến bang New South Wales Gladys Berejiklian nói.

Tại Hàn Quốc, nơi hầu hết trong số 52 triệu dân đã tiêm ít nhất một mũi, và dự kiến 70% tiêm hai mũi vào tháng 10, các hạn chế nghiêm ngặt ở thủ đô Seoul vẫn được gia hạn.

Người dân xếp hàng chờ tiêm chủng tại một nhà ga xe lửa ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Reuters.

"Ngay cả khi chúng ta đạt được tỷ lệ tiêm chủng cao hơn, nếu chúng ta không tiếp tục biện pháp phòng ngừa, việc trở lại cuộc sống bình thường sẽ bị trì hoãn", thủ tướng Hàn Quốc cho biết. Nhưng gần đây, nước này cho phép tăng số người được tụ tập theo nhóm từ 4 lên 6 người, nếu họ đã tiêm vaccine.

Yik-Ying Teo, hiệu trưởng Trường Y tế Công cộng Saw Swee Hock của Singapore, cho biết với chiến lược mở cửa dần dần và tỷ lệ tiêm chủng gia tăng, các quốc gia châu Á có thể kiểm soát đợt bùng phát và ngăn chặn biến chủng ngay cả khi họ trải qua một số đợt dịch.

"Cho đến khi các nước đạt tỷ lệ tiêm chủng cao, thế giới sẽ tiếp tục cần thực hiện một số biện pháp an toàn như đeo khẩu trang và giãn cách xã hội", ông nói.