Google đang thực hiện một dự án táo bạo về trí thông minh nhân tạo (artificial intelligence - AI) mang tên “Google Brain” (tạm dịch: bộ não của Google).

Dự án này là do phòng thí nghiệm Google X chịu trách nhiệm, vốn cũng là nơi nghiên cứu các dự án “điên rồ” và mang tính cách mạng nhưng cũng đồng thời có tiềm năng lớn để ứng dụng vào thực tế. Google X chính là nơi kính thông minh Google Glass hay xe tự hành ra đời. Dự án được khởi đầu bởi Giáo sư Andrew Ng đến từ Đại học Stanford và hiện đang làm việc cho Baidu - bộ máy tìm kiếm lớn nhất Trung Quốc.
Quay trở lại với Google Brain, nó là một sáng kiến về machine learning (thuật ngữ dùng để chỉ một phân ngành của AI, trong đó người ta sẽ xây dựng và nghiên cứu các hệ thống có khả năng học hỏi từ dữ liệu thay vì chỉ thực thi theo những dòng lệnh đã lập trình sẵn). Google Brain chủ yếu áp dụng cho mục đích xử lý hình ảnh. Mục tiêu của dự án là tìm ra cách cải thiện các thuật toán lên mức đủ tốt, sau đó các nhà nghiên cứu sẽ xài những thuật toán này nhằm tạo nên một mạng lưới “nơ-ron thần kinh” nhân tạo với khả năng tìm kiếm và học hỏi tốt hơn nhưng lại cần ít sức mạnh xử lý hơn.
​Việc học hỏi nói trên phải thật sự “sâu” và đưa ra được những thông tin, kiến thức hữu ích cho con người từ một lượng dữ liệu khổng lồ sẵn có. Chính vì thế, người ta gọi kĩ thuật này là “Deep Learning” và xem nó như một nhánh của “Machine Learning”.
Để phục vụ cho mục đích này, Google đã liên tục mua lại những công ty cũng như tuyển dụng các nhân tài trong lĩnh vựcdeep learning, chẳng hạn như việc chi ra 500 triệu USD để mua lại công ty khởi nghiệp DeepMind chuyên về trí tuệ nhân tạo. Công ty này vẫn chưa đưa ra sản phẩm đầu tiên của mình, tuy nhiên họ đã thuê được nhiều chuyên gia về deep learning từ nhiều nơi trên thế giới.
DeepMind từng trình diễn việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để chơi trò chơi cũ của hệ máy Atari. Sau 2 tiếng “huấn luyện”, AI này chơi game tốt hơn và nếu bỏ ra 4 tiếng thì máy chơi game còn hay hơn người! Công nghệ của DeepMind tốt đến nỗi họ buộc Google phải lập ra một ủy ban đạo đức nhằm đảo bảo rằng phần mềm của họ sẽ không bị sử dụng để gây hại cho thế giới.

Bởi vì deep learning là một lĩnh vực còn tương đối mới mẻ, không nhiều người có thể trở thành chuyên gia. Số lượng những người rành về deep learning trên thế giới là rất ít, và Google thấy được điều đó nên hãng mới bỏ nhiều tiền để thâu tóm DeepMind cùng đội ngũ nhân viên quý giá của mình.

Có thể bạn thắc mắc là Google Brain có được đưa vào sử dụng hay chưa, thì câu trả lời là có. Nó được Google áp dụng cho tính năng nhận diện giọng nói trên các thiết bị Android cũng như việc tự động phân chia hình ảnh StreetView theo từng nhóm khác nhau. Google Brain còn có thể giúp xác định địa chỉ và những thông tin quan trọng khác từ bức ảnh chụp đường phố. Hãng còn sử dụng hệ thống deep learning của mình để xác định những video nói về mèo trên YouTube với tốc độ và độ chính xác đáng kinh ngạc.

Hồi tháng 6/2012, Google cũng đã sử dụng một mạng lưới 16.000 máy tính để giả lập lại một vài khía cạnh của não vào đã huấn luyện hệ thống này thành công trong việc nhận dạng một con mèo trong tổng số 10 triệu bức ảnh chụp từ các video YouTube.

Chưa hết, sản phẩm trí tuệ nhân tạo của Google còn đang có mặt trong Android để nhận biết và phân tích giọng nói. Google+ cũng dùng Google Brain để tìm kiếm hình ảnh (ví dụ, gõ chữ "kim tự tháp" thì các ảnh chụp kim tự tháp sẽ hiện ra, tương tự cho "bãi biển", "chó", "mèo", "bữa tiệc"...)

Trên Google+ của mình, mình gõ chữ "phone" thì các hình ảnh nào, bao gồm cả ảnh chụp màn hình lẫn ảnh chụp từ camera, mà có hình chiếc điện thoại thì đều được hiển thị​

Mới đây, nhóm GoogLeNet (tiền thân là công ty DNNresearch, đã được Google mua lại) đã lần đầu tiên giới thiệu một kĩ thuật có thể phát hiện, phân loại các vật thể trong hình ảnh với số lượng và chất lượng tăng gấp đôi so với trước. Theo đó, hình ảnh được phân tích một cách chi tiết nhằm đưa ra kết quả dự đoán một cách chính xác nhất. Trong một đoạn demo của nhóm nghiên cứu, hệ thống có thể nhận ra tất cả các đồ vật trong một căn phòng kể cả một con mèo đang chuyển động. Hoặc thậm chí là nó có thể phân loại ra các loại trái cây trong một bức ảnh chụp.
Trong một bài viết của mình, Google từng nói như sau: “Các kết quả thí nghiệm của chúng tôi tiết lộ rằng có thể huấn luyện được một bộ máy nhận diện khuôn mặt mà không cần phải dán nhãn cho các bức ảnh là có chứa gương mặt hay không. Mạng lưới trí tuệt nhân tạo này rất nhạy cảm với những khái niệm cấp cao như cơ thể con người hay khuôn mặt của mèo. Bắt đầu với những chi tiết đó, chúng tôi đã huấn luyện cho bộ máy nhận diện phát hiện ra 20.000 loại đối tượng khác nhau với độ chính xác 15,8%, tăng 70% so với những mạng lưới trí tuệ nhân tạo trước đây”.
Mục tiêu cuối cùng của Google đó là các thuật toán deep learning của hãng có thể làm được… tất cả mọi thứ. Ví dụ, một phiên bản Google Now trong tương lai có thể sử dụng Google Brain để nhận biết được cả giọng nói lẫn hình ảnh, đồng thời đưa ra nhiều thông tin bổ ích hơn có liên quan đến người dùng nhằm giúp người dùng đưa ra quyết định đúng đắn hơn. Google Brain cũng có thể cải thiện kết quả tìm kiếm trên Google Search hoặc kết quả dịch thuật trên Google Translate nữa.
Những nền tảng AI mạnh mẽ như IBM Watson sẽ dựa vào những thuật toán tương tự như thế này trong tương lai, và những bước tiến như Google sẽ là động lực để giúp lĩnh vực trí tuệ nhân tạo trở nên phát triển hơn.