Khoảng 18.000 điểm bỏ phiếu trên đảo Đài Loan bắt đầu mở cửa từ 8h (7h giờ Hà Nội) ngày 13/1 và kết thúc lúc 16h. Gần 20 triệu cử tri đủ điều kiện tham gia bầu cử, nhưng giới phân tích ước tính tỷ lệ bỏ phiếu sẽ thấp hơn mức 75% của năm 2020, do Đài Loan năm nay không chấp nhận hình thức bỏ phiếu điện tử, vắng mặt, ủy quyền hay bỏ phiếu sớm.

Lãnh đạo Đài Loan có nhiệm kỳ 4 năm và được đảm nhiệm tối đa hai nhiệm kỳ liên tiếp. Bà Thái Anh Văn của đảng Dân Tiến (DPP) không tái tranh cử vì đã đạt giới hạn này.

Kết quả bỏ phiếu sẽ được công bố sau 10 ngày và tân lãnh đạo Đài Loan sẽ nhậm chức vào ngày 20/5.

Cử tri Đài Loan rời đi sau khi hoàn tất bỏ phiếu tại điểm bầu cử ở thành phố Đài Nam ngày 13/1. Ảnh: AFP

Ứng viên hàng đầu đang là ông Lại Thanh Đức, 64 tuổi, thành viên DPP và đang giữ chức phó lãnh đạo Đài Loan. Trong chiến dịch tranh cử, ông Lại mô tả bản thân là người bảo vệ lối sống dân chủ của Đài Loan.

Đối thủ chính của ông Lại là Hầu Hữu Nghi, 66 tuổi, ứng viên của Quốc dân đảng (KMT) đối lập. Ông Hầu ủng hộ hâm nóng quan hệ với Trung Quốc đại lục, cáo buộc DPP đối đầu với Bắc Kinh bằng lập trường "Đài Loan độc lập". KMT tuyên bố sẽ tăng cường thịnh vượng, phát triển kinh tế hòn đảo trong khi vẫn duy trì quan hệ với các đối tác quốc tế, trong đó có Mỹ.

Ứng viên thứ ba là Kha Văn Triết, 64 tuổi, lãnh đạo đảng Dân chúng Đài Loan (TPP) theo đường lối dân túy. KMT và TPP từng thử lập liên minh để đối phó DPP nhưng thất bại do bất đồng về ai là ứng viên đại diện.

Ngoài lựa chọn lãnh đạo, cử tri Đài Loan còn bầu 113 nghị sĩ vào cơ quan lập pháp hòn đảo. Giới quan sát chính trị nhận định ông Lại khả năng cao giành ghế lãnh đạo Đài Loan, nhưng DPP có thể mất thế đa số tại cơ quan lập pháp hòn đảo.

Ba ứng viên trong cuộc bầu cử lãnh đạo Đài Loan, từ trái sang là Lại Thanh Đức, Hầu Hữu Nghi và Kha Văn Triết. Ảnh: CNA

Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa hai bờ eo biển Đài Loan gần đây gia tăng. Trung Quốc xem Đài Loan là phần lãnh thổ chờ thống nhất và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực. Trong khi đó, lãnh đạo Thái Anh Văn khẳng định chỉ người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của hòn đảo.

Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc ngày 11/1 ra thông báo bày tỏ hy vọng đa số người dân hòn đảo nhận ra nguy cơ châm ngòi đối đầu từ ứng viên Lại Thanh Đức. Bộ Quốc phòng Trung Quốc tối 12/1 cảnh báo sẽ "nghiền nát" bất kỳ nỗ lực nào thúc đẩy "Đài Loan độc lập".

Mỹ ngày 10/1 tuyên bố phản đối mọi sự can thiệp hay tác động từ bên ngoài vào cuộc bầu cử ở Đài Loan. Một quan chức Mỹ nói nước này dự kiến cử phái đoàn không chính thức đến hòn đảo sau bầu cử, đồng thời khẳng định Washington không chọn phe hay ủng hộ ứng viên nào.

Mỹ không thiết lập quan hệ chính thức với Đài Loan, nhưng là bên cung cấp vũ khí chính cho hòn đảo. Trung Quốc nhiều lần chỉ trích mối quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan.

Đảo Đài Loan và eo biển cùng tên. Đồ họa: CSIS.